Το άτμισμα (vaping) έχει εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια σε μία από τις πιο διαδεδομένες νεανικές συμπεριφορές παγκοσμίως. Παρότι συχνά παρουσιάζεται ως μια «πιο ασφαλής» εναλλακτική του συμβατικού τσιγάρου, για παιδιά και εφήβους η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική και δυνητικά επικίνδυνη.
Όπως εξηγεί η Λεμονιά Τσαρτσάλη, Παιδίατρος και Αναπλ. Διευθύντρια της Παιδιατρικής Κλινικής ΜΗΤΕΡΑ –στο www.ygeiamou.gr- το αναπτυσσόμενο αναπνευστικό και νευρικό σύστημα των παιδιών είναι ιδιαίτερα ευάλωτο, γεγονός που καθιστά το άτμισμα σοβαρή απειλή για τη σωματική και ψυχική τους υγεία.
Τι είναι το άτμισμα και τι περιέχουν οι συσκευές
Το άτμισμα αφορά τη χρήση ηλεκτρονικών συσκευών που θερμαίνουν ένα υγρό (e-liquid) και παράγουν ατμό που εισπνέεται. Τα υγρά αυτά περιέχουν συνήθως:
-
Νικοτίνη, συχνά σε υψηλές συγκεντρώσεις
-
Αρωματικές ουσίες
-
Χημικούς διαλύτες, όπως προπυλενογλυκόλη και γλυκερίνη
-
Άγνωστες ουσίες, που δεν αναγράφονται πάντα στη συσκευασία
Οι συσκευές είναι μικρές, διακριτικές και εύκολες στην απόκρυψη, κάτι που διευκολύνει τη χρήση τους ακόμη και μέσα στο σχολικό περιβάλλον.
Γιατί το άτμισμα έλκει τα παιδιά
Οι έφηβοι ελκύονται από το άτμισμα λόγω:
-
Ελκυστικών γεύσεων (φρούτα, γλυκά, μέντα, επιδόρπια)
-
Επιθετικού μάρκετινγκ που το παρουσιάζει ως «αθώο»
-
Πίεσης από συνομηλίκους
-
Λανθασμένης αντίληψης ότι ο ατμός είναι απλώς νερό
Οι σοβαροί κίνδυνοι για την υγεία
Βλάβες στο αναπνευστικό σύστημα
Ο ατμός περιέχει ουσίες που μπορούν να προκαλέσουν:
-
Φλεγμονή των βρόγχων
-
Επιδείνωση ή εμφάνιση άσθματος
-
Χρόνιο βήχα και βραχνάδα
-
Μακροπρόθεσμη μείωση της αναπνευστικής λειτουργίας
Έχουν καταγραφεί και περιστατικά EVALI, σοβαρής πνευμονικής βλάβης που σχετίζεται με το άτμισμα, κυρίως σε νέους χρήστες.
Ισχυρή εξάρτηση από τη νικοτίνη
Η νικοτίνη επηρεάζει έντονα τον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο, οδηγώντας:
-
σε βιολογική εξάρτηση
-
σε νευρικότητα και άγχος
-
σε δυσκολία συγκέντρωσης
-
σε μετάβαση στο συμβατικό κάπνισμα αργότερα
Επιπτώσεις στον εγκέφαλο του εφήβου
Η νικοτίνη επηρεάζει περιοχές που σχετίζονται με:
-
μνήμη
-
προσοχή
-
έλεγχο παρορμήσεων
Οι επιπτώσεις μπορεί να είναι μόνιμες.
Κίνδυνοι ατυχημάτων
Υγρά με υψηλή νικοτίνη μπορούν να προκαλέσουν τοξικότητα αν καταποθούν ή απορροφηθούν από το δέρμα, ενώ έχουν αναφερθεί και εκρήξεις συσκευών κατά τη φόρτιση.
Πώς μπορούν οι γονείς να καταλάβουν ότι το παιδί ατμίζει
Ενδεικτικά σημάδια είναι:
-
Οσμή φρούτων ή γλυκών χωρίς προφανή λόγο
-
Συχνός βήχας ή δυσφορία στον λαιμό
-
Μικρές συσκευές τύπου USB ή ασυνήθιστες θήκες
-
Αυξημένη νευρικότητα ή αλλαγές στη συμπεριφορά
Πώς να μιλήσετε στο παιδί σας
Η προσέγγιση πρέπει να βασίζεται στη συζήτηση και την κατανόηση:
-
Ξεκινήστε με ενδιαφέρον, όχι κατηγορία
-
Εξηγήστε τους κινδύνους με απλά λόγια
-
Ενισχύστε την αυτοεκτίμηση του παιδιού
-
Γίνετε πρότυπο υγιούς συμπεριφοράς
-
Θέστε σαφή αλλά σταθερά όρια
Πρόληψη: Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς
-
Συζήτηση για το άτμισμα πριν την έκθεση στο σχολείο
-
Ενημέρωση για νέες συσκευές και τάσεις
-
Ενθάρρυνση φυσικής δραστηριότητας
-
Ανοιχτή επικοινωνία χωρίς κριτική διάθεση
Πότε χρειάζεται βοήθεια ειδικού
Αν υπάρχουν ενδείξεις τακτικής χρήσης ή εξάρτησης, συνιστάται η άμεση επικοινωνία με:
-
Παιδίατρο ή παιδοπνευμονολόγο
-
Ιατρείο διακοπής καπνίσματος για εφήβους
-
Ψυχολόγο με εμπειρία στις εξαρτήσεις
Διαβάστε επίσης:
Βαρόμετρο MRB: Πόσοι θα ψήφιζαν Τσίπρα, Καρυστιανού, Σαμαρά
Κυψέλη: Στη φυλακή η 16χρονη που μαχαίρωσε τη συμμαθήτριά της
19 χώρες της ΕΕ ζητούν χρηματοδότηση για «στρατόπεδα μεταναστών» σε τρίτες χώρες
