Μία εκτενή και ουσιαστική συζήτηση με φοιτητές και φοιτήτριες του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου είχε ο Αλέξης Τσίπρας, με αφορμή την έκδοση του βιβλίου «Ιθάκη». Ο πρώην Πρωθυπουργός τόνισε την ανάγκη για έναν νέο κύκλο στην πολιτική, εστιάζοντας στην κρίση των θεσμών, τη μάχη κατά των ανισοτήτων και την εθνική και κοινωνική ευθύνη.
Τρομακτικό έλλειμμα εμπιστοσύνης: Η μεγάλη απειλή
Ο Αλέξης Τσίπρας χαρακτήρισε την κατάσταση ως πρωτοφανή, λόγω της απαξίωσης των πολιτών απέναντι στους θεσμούς της δημοκρατίας. Τόνισε ότι όλες οι ποιοτικές έρευνες κοινής γνώμης αποτυπώνουν ένα «τρομακτικό έλλειμμα εμπιστοσύνης» των πολιτών και ιδιαίτερα των νέων, απέναντι στα κόμματα, τους πολιτικούς, τη Δικαιοσύνη, τα ΜΜΕ, το Κοινοβούλιο και κυρίως απέναντι στην ίδια την κυβέρνηση.
Όπως χαρακτηριστικά σημείωσε: «Αυτό συνιστά ένα καμπανάκι κινδύνου καθώς αν δεν υπάρξει ένα σοκ δημοκρατίας και συμμετοχής, μια υπέρβαση της σημερινής στασιμότητας, ελλοχεύει ο κίνδυνος αυτό το υλικό να αποτελέσει τροφή της ακροδεξιάς και της αντιπολιτικής».
Αναφερόμενος στην κρίσιμη περίοδο 2015-2019 ο πρώην πρωθυπουργός επεσήμανε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ήρθε ως «τέκνο της οργής και της ανάγκης» το 2015, για να επιδιώξει έναν έντιμο συμβιβασμό, καθώς η χώρα ήταν χρεοκοπημένη και εκτός αγορών. Η κρίση δεν προκλήθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά από το «στρεβλό παραγωγικό μοντέλο» και τις πελατειακές λογικές, τη διαφθορά και τη διαπλοκή πριν το 2009.
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση για το δίλημμα της «Ιθάκης» τόνισε ότι το κεντρικό θέμα του βιβλίου είναι το «διπλό βάρος»: από τη μία, το ηθικό βάρος απέναντι στη λαϊκή εντολή και όσα υποσχέθηκε, και από την άλλη, το βάρος της ευθύνης απέναντι στη διάλυση της χώρας και του τραπεζικού συστήματος, γνωρίζοντας τις δραματικές συνέπειες της εξόδου από το Ευρώ.
Ο κ. Τσίπρας δήλωσε πως ασκεί κριτική και αυτοκριτική για τα λάθη και τις παραλείψεις, τονίζοντας ότι το βιβλίο δεν είναι προσπάθεια εξύμνησης, αλλά αποκατάστασης της ιστορικής αλήθειας. Απαντώντας για την κριτική που έχει ασκηθεί συνολικά για την διαχείριση της κρίσης υπογράμμισε πως οι «ερασιτέχνες» του 2015 έβγαλαν τη χώρα από τα μνημόνια, φέρνοντας πλεονάσματα, ενώ οι «επαγγελματίες» του 2010-2015 διέλυσαν τη χώρα.
Οπως επεσήμανε «θα χαιρόμουν πολύ εάν έβλεπα, ας πούμε, κάποιον από τους πρωθυπουργούς που περάσανε όλα αυτά τα δύσκολα χρόνια να γράψουν ένα βιβλίο και να μας πουν τι έγινε». «Κάποια στιγμή πρέπει να γράψει κι ο Μητσοτάκης ένα βιβλίο για το πώς κατάφερε να οδηγήσει στην κατάρρευση του κράτους δικαίου τη χώρα και σε ένα καθεστώς ανυποληψίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Να μας πει γιατί έφτιαξε αυτόν τον μηχανισμό του Predator που άκουγε το μισό πολιτικό σύστημα. Να μας πει τι ακριβώς έκανε με τις επιδοτήσεις τις ευρωπαϊκές και τον ΟΠΕΚΕΠΕ, να μας πει γιατί προχώρησε στη συγκάλυψη των Τεμπών. Κάποια στιγμή πρέπει να γράψει κι αυτός ένα βιβλίο. Νομίζω ότι πρέπει να προετοιμάζεται από τώρα γιατί δεν το βλέπω να έχει τρίτη τετραετία, οπότε καλό θα είναι» τόνισε.
Αξίες, ολιγαρχία και νέος πατριωτισμός
Ο Αλέξης Τσίπρας κατέστησε σαφές ότι η σημερινή σύγχρονη διαχωριστική γραμμή βρίσκεται ανάμεσα σε αυτούς που παλεύουν για το κοινό καλό και σε αυτούς που παλεύουν να αυγατέψουν τα πλούτη τους, δηλαδή στην ολιγαρχία και την κλεπτοκρατία, υπογραμμίζοντας ότι «δεν μπορούμε να ζούμε σε έναν κόσμο όπου θα καθορίζει τις τύχες μας μια μικρή μειοψηφία ολιγαρχίας και κλεπτοκρατίας. Όχι μόνο γιατί είναι άδικο αλλά γιατί θα οδηγήσει στην καταστροφή».
Παράλληλα, τόνισε την ανάγκη να επαναπροσεγγιστούν οι θεμελιώδεις αξίες της αλληλεγγύης, της προσφοράς και της δικαιοσύνης και περιέγραψε την ανάγκη για ένα σοκ πολιτικοποίησης, προκειμένου να οδηγηθεί η χώρα σε μια νέα μεταπολίτευση. Για τον ίδιο, πολιτική δεν είναι η τηλεόραση ή τα ρουσφέτια, αλλά η συλλογική διεκδίκηση της καθημερινότητας, η μάχη για ένα πάρκο ή η γενική συνέλευση στο Πανεπιστήμιο. Κάλεσε στη δημιουργία ενός «νέου πατριωτισμού της ευθύνης» , ενός ηθικού πατριωτισμού που βάζει στο επίκεντρο όχι την εθνοτική καθαρότητα, αλλά την ανάγκη να γίνει ο τόπος δικαιότερος και καλύτερος για όλους όσοι κατοικούν σε αυτόν.
Στο πλαίσιο αυτό, ο πρώην πρωθυπουργός αναφέρθηκε εκτενέστερα και στις εγχώριες πολιτικές εξελίξεις, επισημαίνοντας ότι η κυβέρνηση «έχει χάσει την στήριξη της κοινωνίας, φθείρεται, είναι ετοιμόρροπη κάτω από το βάρος της διαφθοράς, των σκανδάλων αλλά και της αναποτελεσματικότητας της». Παράλληλα, αναφερόμενος και στον δικό του ρόλο, σημείωσε ότι αισθάνεται την ανάγκη να συμβάλει στην αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού και ειδικότερα «της δυνατότητας να υπάρχει ισχυρή έκφραση της δημοκρατικής παράταξης ως εναλλακτική στη σημερινή εξουσία».
Ο κ. Τσίπρας έκλεισε εκφράζοντας τη βαθιά του ανησυχία για τη διεθνή αστάθεια, σημειώνοντας πως «Πρέπει να αγωνιστούμε για την παγκόσμια ειρήνη. Αυτή είναι η μεγάλη απειλή για την ανθρωπότητα… Δεν σημαίνει τίποτα που σήμερα δεν είναι στη γειτονιά μας, θα έρθει και εδώ». Τέλος, εξέφρασε, την αισιοδοξία του βλέποντας την αφύπνιση των νέων στο θέμα της Γάζας, όπου αποτυπώθηκε συμβολικά η «σύγκρουση του Δαβίδ με τον Γολιάθ».
Την συζήτηση συντόνισε ο καθηγητής Δημόσιας Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Χάρης Αθανασιάδης.
