Οι περιπτώσεις Χιλης και Βενεζουέλας
Η επιστροφή του Πινοσετισμου στην Χιλή
Στις 11 Μαρτίου 2026, με την ορκωμοσία του νέου προέδρου της Χιλής, η χώρα θα επιστρέψει επίσημα στα σκοτεινά χρόνια του πινοτσετισμού. Στον δεύτερο γύρο των εκλογών, την Κυριακή 14 Δεκεμβρίου, ο Χοσέ Αντόνιο Καστ, υποψήφιος των δεξιών δυνάμεων που ενώθηκαν για την περίσταση, επικράτησε με 58,16% των ψήφων έναντι της εκπροσώπου της Αριστεράς, Ζανέτ Χάρα, η οποία έλαβε 41,84%.
Και θα είναι ο πρώτος εκπρόσωπος της άκρας δεξιάς που θα ηγηθεί της χώρας μετά το τέλος της δικτατορίας του Αουγκούστο Πινοτσέτ (1973–1990): ο πρόεδρος με τον μεγαλύτερο αριθμό ψήφων στην ιστορία. Επικεφαλής του ακροδεξιού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, έλαβε 7.252.410 ψήφους, αριθμός που ενισχύθηκε και από την εφαρμογή της υποχρεωτικής ψήφου. Και επικράτησε σε όλες τις περιφέρειες.
Η Ζανέτ Χάρα, μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος (αν και διατεθειμένη να το εγκαταλείψει σε περίπτωση εκλογικής νίκης), ήταν υποψήφια του συνασπισμού «Ενότητα για τη Χιλή» και, αντίθετα, κατέγραψε το χειρότερο αποτέλεσμα της Αριστεράς από την επιστροφή στη δημοκρατία. Με το 41% παρέμεινε κάτω από τον πρώην γερουσιαστή Αλεχάντρο Γκιγιέρ, ο οποίος το 2017 είχε φτάσει το 45%. Οι 5.216.289 ψήφοι στον δεύτερο γύρο δεν ήταν αρκετοί, καθώς επικράτησε μόλις σε 32 από τους 345 δήμους της χιλιανής επικράτειας.
«Η δημοκρατία μίλησε δυνατά και καθαρά», δήλωσε η Χάρα συγχαίροντας τον νικητή. Η φωνή της, ωστόσο, ήταν εκείνη μιας εξαντλημένης προοδευτικής πολιτικής τάξης, ανίκανης να προσφέρει μια πραγματική εναλλακτική στο νεοφιλελεύθερο μοντέλο. Η σαρωτική νίκη του Καστ δεν αποτελεί ιστορικό ατύχημα, αλλά σύμπτωμα μιας βαθύτερης πολιτικής ασθένειας.
Η υποψηφιότητα της Χάρα, που σχεδιάστηκε ως ανάχωμα στην άκρα δεξιά, αποδείχθηκε το παράδοξο του «αντίστροφου Φρέι Μοντάλβα». Όπως το 1964, όταν η Χριστιανοδημοκρατία του Φρέι χρηματοδοτήθηκε από το δυτικό κατεστημένο (συμπεριλαμβανομένης της CIA) για να αποτραπεί ο «κόκκινος κίνδυνος» του Αλιέντε, έτσι και το 2025 η Χάρα εκπροσώπησε το «μικρότερο κακό» για μια φοβισμένη και αποδιοργανωμένη Αριστερά, ενσωματωμένη στις ατλαντικές δυναμικές και ανίκανη να διαμορφώσει ένα πραγματικά μετασχηματιστικό σχέδιο, όπως απαιτούσαν οι λαϊκές εξεγέρσεις. Τελικά βρέθηκε πολύ μακριά από την αριστερά που ο λαός της Χιλης αγωνιστικά δεν αποχαιρέτησε ποτέ.
Η Χάρα δεν υποσχέθηκε μια πειστική αλλαγή· υποσχέθηκε ότι δεν θα είναι ο Καστ. Μια νίκη που, σύμφωνα με τον διανοούμενο Πίτερσον Εσκομπάρ, θα είχε παραχωρήσει άλλα τέσσερα χρόνια «χλιαρής διαχείρισης της καταστροφής, διαρκών παραχωρήσεων στο κεφάλαιο και διατήρησης των δομών κυριαρχίας με ανθρώπινο πρόσωπο». Μια πύρρειος νίκη που απλώς θα ανέβαλλε τον απολογισμό των προοδευτικών αυταπατών.
Η ήττα, όσο πικρή κι αν είναι, θέτει τώρα την Αριστερά μπροστά στην ανάγκη να ανακτήσει τουλάχιστον το πολιτικό σχέδιο του σοσιαλιστή Αλιέντε, ο οποίος, παρότι δεν ήταν Φιντέλ Κάστρο, έθετε συγκεκριμένα στο επίκεντρο το κοινωνικό και το αντικατοχικό ζήτημα, και όχι τη χλιαρή διαχείριση του νεοφιλελευθερισμού. Σε αυτό το σημείο η ευρωπαϊκή «μεταμοντέρνα» σοσιαλδημοκρατία έχει υπερτερήσει και έχει υπηρετήσει πολύ καλύτερα.
Αντιδράσεις, ισορροπίες, ανησυχίες
Η νίκη του Καστ, παιδί ενός πολύ πιο δομημένου υπερεθνικού σχεδίου από μια απλή νίκη, έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από τη διεθνή της μισαλλοδοξίας. Ο ακροδεξιός πρόεδρος της Αργεντινής, Χαβιέρ Μιλέι, ήταν από τους πρώτους που τον συνεχάρησαν. Όμως το πιο ανησυχητικό μήνυμα ήρθε από την Ουάσινγκτον: ο Μάρκο Ρούμπιο, υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ και εξέχουσα μορφή της κυβέρνησης Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες προσβλέπουν στη συνεργασία με τη διοίκησή σας». Αυτή η ευθυγράμμιση αποκαλύπτει ότι ο Καστ δεν είναι αυθόρμητο φαινόμενο, αλλά το «τοπικό παράρτημα» μιας παγκόσμιας στρατηγικής, που υποστηρίζεται από υπερσυντηρητικά δίκτυα όπως το Foro de Madrid, το Yunque και το Political Network for Values, με στόχο μια αντιδραστική παλινόρθωση που θα αποδομήσει τα δικαιώματα που κατακτήθηκαν μετά το 1945.
Στο αντίπαλο στρατόπεδο, η ιδεολογική δειλία της θεσμικής χιλιανής Αριστεράς έχει περιπλέξει τη θέση της στο λατινοαμερικανικό πλαίσιο. Η στάση που υιοθετήθηκε απέναντι στη Βενεζουέλα και την κυβέρνηση του Νικολάς Μαδούρο αλλά και προς την Κούβα είναι ενδεικτική: η χλιαρή, αμφίσημη και καθυστερημένη τοποθέτηση της Χάρα και προσωπικοτήτων όπως η συγγραφέας Ισαβέλ Αλιέντε απέναντι στη συνεχιζόμενη επίθεση στην Καραϊβική (με πολλές επιφυλάξεις ως προς τη μπολιβαριανή κυβέρνηση και τις σχέσεις Νότου–Νότου) δυσαρέστησε τη ριζοσπαστική Αριστερά, που είδε προδοσία της ηπειρωτικής αλληλεγγύης, χωρίς βεβαίως να πείσει τη χιλιανή δεξιά.
Πολλοί εκπρόσωποι των χιλιανών κινημάτων έχουν μεταβεί στη Βενεζουέλα για να συμμετάσχουν στα διάφορα διεθνή συνέδρια που πραγματοποιούνται, παρά τον αεροπορικό αποκλεισμό των ΗΠΑ, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον γιατρό Πάμπλο Σεπούλβεδα Αλιέντε, εγγονό του Σαλβαδόρ Αλιέντε και κεντρική μορφή της διεθνούς αλληλεγγύης.
Ενώ ο Καστ ευθυγραμμίζεται ανοιχτά με την παρακμάζουσα αμερικανική ηγεμονία και το σχέδιο παλινόρθωσης, η εναλλακτική της Χάρα είχε παγιδευτεί στον ατλαντισμό. Αναλυτές όπως ο Πάμπλο Σεπούλβεδα Αλιέντε ή ο Εσκομπάρ θεωρούν ότι η Χιλή χρειάζεται μια εξωτερική πολιτική που να κοιτά προς τον Παγκόσμιο Νότο, εντασσόμενη στους BRICS και ανασυγκροτώντας την UNASUR και την CELAC, ώστε να διαφοροποιήσει τη διεθνή της θέση.
Γι’ αυτό προειδοποιούν ότι μια προεδρία Χάρα θα συνέχιζε να υφίσταται τις πιέσεις της Ουάσινγκτον και του ΔΝΤ, παραμένοντας υποτελής σε ένα μοντέλο εξάρτησης, το οποίο ο θατσερισμός του 21ου αιώνα αφήνει να διαχειρίζεται η κεντροαριστερά, για να παρουσιάζεται κατόπιν ως η μόνη εναλλακτική απέναντι στη «διαχειριζόμενη καταστροφή».
Η νίκη του Καστ θέτει ένα δραματικό και άμεσο ερώτημα σχετικά με τη σύγκρουση των Μαπούτσε στη Μακροζώνη του Νότου. Οι Μαπούτσε, των οποίων ο αγώνας για αυτοδιάθεση και επιστροφή των προγονικών γαιών είναι ιστορικά συνδεδεμένος με την αντίσταση στο χιλιανό κράτος και την καπιταλιστική επέκταση, είδαν επί των προηγούμενων κυβερνήσεων να κλείνει σταδιακά ακόμη και η δυνατότητα μιας χλιαρής προσέγγισης, ανεπαρκούς πάντως για την άρση της δομικής βίας και της στρατιωτικοποίησης.
Το πρόγραμμα του Χοσέ Αντόνιο Καστ, επικεντρωμένο στη «σιδερένια πυγμή» και την υπεράσπιση της ιδιωτικής ιδιοκτησίας, δεν προβλέπει διαμεσολαβήσεις. Αντίθετα, διαφαίνεται σκλήρυνση της στρατιωτικοποίησης της Αραουκανίας και συστηματική ποινικοποίηση της ιθαγενικής διαμαρτυρίας. Η αντίληψή του περί «τάξης» και «ασφάλειας» είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την εξορυκτική λογική και την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων.
Υπό τον Καστ, το αίτημα των Μαπούτσε δεν θα αντιμετωπιστεί ως ιστορική διεκδίκηση δικαιωμάτων και αυτοδιάθεσης, αλλά ως απλό ζήτημα «εσωτερικής τρομοκρατίας» προς καταστολή. Αυτή η προσέγγιση, που παραπέμπει άμεσα στις πολιτικές της δικτατορίας, προμηνύει όξυνση της σύγκρουσης, καθιστώντας την ένα από τα πιο οξέα μέτωπα αντίστασης που η Αριστερά και τα κοινωνικά κινήματα θα κληθούν να αντιμετωπίσουν από τις 11 Μαρτίου 2026 και μετά.
Η άνοδος ενός πινοτσετιστή στην εξουσία δεν μπορεί παρά να σημαίνει όξυνση της δομικής βίας απέναντι στα αυτόχθονα έθνη και ένα ακόμη σκληρότερο μαστίγιο στους ώμους όσων παράγουν τον πλούτο. Ο Αλιέντε σήμερα ακόμα πιο επίκαιρος .
Βενεζουέλα: Το Δόγμα Μονρόε στην εποχή της πειρατείας
Ότι οι επιθετικοί ελιγμοί των ΗΠΑ στην Καραϊβική δεν είχαν ως στόχο την καταπολέμηση του ναρκεμπορίου, το αποδεικνύουν οι εκθέσεις των ίδιων των θεσμών που είναι αρμόδιοι για την ανάλυση αυτού του παγκόσμιου φαινομένου: εκθέσεις του ΟΗΕ, της DEA, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Παγκόσμιου Οργανισμού Τελωνείων, επί σειρά ετών, αποκαλύπτουν ότι η Βενεζουέλα είναι μια χώρα «αμελητέα» όσον αφορά την παραγωγή και τη διακίνηση ναρκωτικών. Μάλιστα, η Βενεζουέλα έχει κατασχέσει το 70% των ποσοτήτων που επιχείρησαν να περάσουν από το έδαφός της, οι οποίες δεν ξεπερνούν το 6% του συνολικού όγκου διακίνησης μεταξύ Ισημερινού, Κολομβίας και Ηνωμένων Πολιτειών.
Ότι οι παρεμβάσεις του αμερικανικού ιμπεριαλισμού σε κάθε γωνιά του κόσμου δεν υπαγορεύονταν από «ανθρωπιστικά» ή δημοκρατικά κίνητρα, το μαρτυρά το μακρύ ίχνος αίματος που έχει αφήσει στον Παγκόσμιο Νότο. Πρόσφατο άρθρο των New York Times υπενθυμίζει την εντυπωσιακή λίστα αυτών των επιθέσεων στην παρελθούσα και σύγχρονη ιστορία, φτάνοντας μέχρι την ιδέα επιβολής στη Λατινική Αμερική ενός νέου Δόγματος Μονρόε και στους «συμμάχους» μιας νέας οικονομικοχρηματοπιστωτικής και στρατιωτικής υποτέλειας.
Ότι διακυβεύονταν τεράστια συμφέροντα, το καταδεικνύει η δυσανάλογη χρήση στρατιωτικών μέσων και το εξαιρετικά υψηλό κόστος αυτών των επιχειρήσεων. Ότι τα συμφέροντα αυτά στοχεύουν στην ιδιοποίηση των τεράστιων πόρων της Βενεζουέλας, το αποδεικνύουν οι άμεσες δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ και του Μάρκο Ρούμπιο, καθώς και το έγγραφο για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ. Ένα κείμενο που περιγράφει τον πρόεδρο ως «τον πιο διορατικό» των τελευταίων ετών, καθώς αναγνωρίζει την αποτυχία της αμερικανικής ηγεμονίας των τελευταίων 80 ετών και αναζητά καταφύγιο στο δυτικό ημισφαίριο για να αποσπάσει «αναγκαίες» νίκες έναντι των όλο και πιο ανερχόμενων BRICS.
Η στρατηγική αυτή δεν αλλάζει καθόλου τον υπεροπτικό, παρεμβατικό και επιθετικό χαρακτήρα του ιμπεριαλισμού, αλλά τον αναδιατυπώνει. Συμφέροντα στα οποία η υποψήφια για το Νόμπελ Ειρήνης, Ματσάδο, δηλώνει ότι θέλει να ανοίξει τις πύλες σε περίπτωση που πετύχει τον στόχο της κατάληψης της εξουσίας στη Βενεζουέλα.
Αμερικανική οικονομία και το καταφύγιο της Βενεζουέλας
Ο Τραμπ χρειάζεται το πετρέλαιο της Βενεζουέλας. Τα αποθέματα πετρελαίου στις Ηνωμένες Πολιτείες κατέγραψαν το περασμένο τρίμηνο! πτώση μεγαλύτερη από εκείνη που ανέμεναν οι αναλυτές. Κατά την επταήμερη περίοδο που έληξε στις 5 Δεκεμβρίου, τα αποθέματα μειώθηκαν κατά περίπου 1,8 εκατομμύρια βαρέλια, ενώ οι προβλέψεις έκαναν λόγο για μείωση περίπου 1,3 εκατομμυρίων βαρελιών. Συνολικά, εξαιρουμένου του στρατηγικού αποθέματος, τα αποθέματα ανήλθαν στα 425,7 εκατομμύρια βαρέλια.
Το στρατηγικό απόθεμα, από την πλευρά του, αυξήθηκε ελαφρώς στα 411,9 εκατομμύρια βαρέλια, το υψηλότερο επίπεδο από τον Σεπτέμβριο του 2022. Το στοιχείο αυτό αποδεικνύει ότι η μείωση των εμπορικών αποθεμάτων πετρελαίου στις ΗΠΑ ήταν σημαντικότερη από ό,τι ανέμενε η αγορά εκείνη την περίοδο.
Ωστόσο, η υπόθεση του πετρελαιοφόρου που καταλήφθηκε από τις ΗΠΑ αποκαλύπτει ξεκάθαρα την εργαλειακή χρήση του ψεύδους περί «πολέμου κατά των ναρκωτικών». Για να κατανοηθεί αυτή η ενέργεια, είναι αναγκαίο να περιγραφεί η διεθνής πειρατεία και το πέρασμα σε μια νέα φάση παραβίασης του διεθνούς δικαίου, η οποία εγκαινιάστηκε με ιδιαίτερα εμφανή τρόπο με τη γενοκτονία στην Παλαιστίνη. Η κλοπή του πετρελαιοφόρου, που μετέφερε 1.900.000 βαρέλια αργού πετρελαίου, αποτελεί άμεση έκφραση της οικονομικής και στρατιωτικής επίθεσης.
Η ενέργεια που καταγγέλθηκε από τη μπολιβαριανή κυβέρνηση, από προοδευτικούς προέδρους και από λαϊκά κινήματα, υπενθυμίζει ότι δεν πρόκειται για μεμονωμένο περιστατικό, αλλά εντάσσεται ξεκάθαρα στη στρατηγική του ιμπεριαλιστικού οικονομικού στραγγαλισμού της Βενεζουέλας, μιας χώρας που, από τη σκοπιά της αλληλεγγύης και της αυτοδιάθεσης, έχει προσφέρει πετρελαϊκή στήριξη σε γειτονικά κράτη. Ο οικονομικός αποκλεισμός και οι ενέργειες βίας όπως αυτή πλήττουν άμεσα τον λαό της Βενεζουέλας και την κυβέρνησή του στη δυνατότητα ελεύθερου εμπορίου και απειλούν την Κούβα, τη Νικαράγουα και ολόκληρη τη λατινοαμερικανική ήπειρο.
Η εγκληματική αυτή πράξη αποκαλύπτει βαθιά στρατηγικά και γεωπολιτικά κίνητρα. Η κατάληψη, που έλαβε χώρα σε διεθνή ύδατα «πολύ βορειότερα από το Τρινιντάντ και Τομπάγκο, προς τα νησιά Γρενάδα», όπως επιβεβαίωσε ο πρόεδρος Νικολάς Μαδούρο, πραγματοποιήθηκε σε περιοχή ανεκτίμητης στρατηγικής αξίας.
Αποτελεί γεγονός —όπως δείχνει έρευνα του δημοσιογράφου Μάρκος Σαλγάδο— ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν εγκαταστήσει ραντάρ τελευταίας γενιάς στο Τρινιντάντ και Τομπάγκο. Η περιοχή είναι ζωτικής σημασίας για τη θαλάσσια μεταφορά φορτίων και πετρελαίου, λειτουργώντας ως δίοδος εισόδου και εξόδου από τον Ατλαντικό προς την Καραϊβική και, στρατηγικά, για την πρόσβαση στη Διώρυγα του Παναμά. Η ενέργεια αυτή εντάσσεται έτσι σε μια σαφή στρατηγική ελέγχου και στρατιωτικοποίησης αυτής της κρίσιμης θαλάσσιας οδού που συνδέει τον Ατλαντικό με τον Ειρηνικό.
Επιπλέον, απορρίπτονται οι εικασίες περί δήθεν προορισμού της φορτωμένης ποσότητας προς την Κούβα: το πλοίο αναχαιτίστηκε με πορεία σχεδόν ανατολική, εξέρχόμενο από την Καραϊβική Θάλασσα προς τον Ατλαντικό και όχι βορειοδυτική. Αυτό επιβεβαιώνει ότι ο στόχος δεν ήταν κάποιο συγκεκριμένο φορτίο, αλλά η επαναβεβαίωση ενός ηγεμονικού ελέγχου μέσω της πειρατείας.
Η πράξη αυτή δεν παραβιάζει μόνο κατάφωρα το διεθνές δίκαιο και την εθνική κυριαρχία, αλλά συνιστά και σοβαρό ανθρωπιστικό έγκλημα, καθώς τα μέλη του πληρώματος απήχθησαν και παραμένουν μέχρι σήμερα αγνοούμενα. Ο πρόεδρος Μαδούρο κατήγγειλε δικαίως την έναρξη μιας «νέας εποχής: της εγκληματικής ναυτικής πειρατείας στην Καραϊβική».
Από τη σκοπιά του διεθνούς δικαίου και των συμφερόντων των λαϊκών τάξεων όπως διατυπώνεται και στο Μπολιβαριανο σύνθημα, η κλοπή αυτού του πόρου και η επίθεση στην εθνική κυριαρχία συνιστούν απόπειρα του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου και του κρατικού ιμπεριαλιστικού μηχανισμού να επαναβεβαιώσουν την κυριαρχία τους και να καταστρέψουν κάθε εναλλακτική οικονομία βασισμένη στην αλληλεγγύη και στη ρήξη με τις νεοφιλελεύθερες επιταγές.
Κυρώσεις και μπλοκάρισμα των πετρελαϊκών εξαγωγών
Η ενίσχυση της «πίεσης» προς το Καράκας είναι εμφανής και μέσω της επιβολής νέων «κυρώσεων» κατά της Βενεζουέλας, με περιορισμούς σε έξι πετρελαιοφόρα και ναυτιλιακές εταιρείες που συνδέονται με αυτά. Τέσσερα από τα πετρελαιοφόρα αυτά, μεταξύ των οποίων το H. Constance (κατασκευής 2002) και το Lattafa (2003), φέρουν παναμαϊκή σημαία, ενώ τα άλλα δύο φέρουν σημαία των Νήσων Κουκ και του Χονγκ Κονγκ. Όλα είναι υπερδεξαμενόπλοια που πρόσφατα φόρτωσαν αργό πετρέλαιο στη Βενεζουέλα.
Η κατάσχεση του πλοίου ήταν η πρώτη σε φορτίο βενεζουελανικού πετρελαίου από τότε που ισχύουν οι «κυρώσεις» του 2019 και η πρώτη γνωστή ενέργεια μετά τη μαζική στρατιωτική ανάπτυξη των ΗΠΑ στην περιοχή. Τέτοιες ενέργειες ενδέχεται να προκαλέσουν βραχυπρόθεσμες καθυστερήσεις στις εξαγωγές αργού πετρελαίου της Βενεζουέλας.
Περισσότερα από 30 πετρελαιοφόρα που έχουν τεθεί υπό κυρώσεις και δραστηριοποιούνται στη Βενεζουέλα ενδέχεται να βρίσκονται σε κίνδυνο. Τα γεγονότα έχουν σημάνει συναγερμό σε ναυτιλιακές εταιρείες και διαχειριστές, οι οποίοι επανεξετάζουν αν θα αποπλεύσουν από τα βενεζουελανικά ύδατα. Ήδη πριν από την απαγωγή, οι κυρώσεις είχαν αφήσει αρκετά πετρελαιοφόρα φορτωμένα με υδρογονάνθρακες να περιμένουν για εβδομάδες ή και μήνες για να αποπλεύσουν.
Τη στιγμή του περιστατικού, περίπου 80 πλοία φορτωμένα με πετρέλαιο ή σε αναμονή φόρτωσης βρίσκονταν στα χωρικά ύδατα της Βενεζουέλας, συμπεριλαμβανομένων των 30 πλοίων υπό κυρώσεις. Η ναυτιλιακή εταιρεία Frontline εκτιμά ότι το 15% του παγκόσμιου στόλου μεγάλων δεξαμενόπλοιων έχει επηρεαστεί από τις κυρώσεις που επέβαλε η βορειοαμερικανική χώρα.
Παρά την επίθεση, η βενεζουελανική πετρελαϊκή παραγωγή έχει επιδείξει ανθεκτικότητα. Η παραγωγή πετρελαίου (σύμφωνα με τη δήλωση της υπουργού Ντέλσι Ροντρίγκες) αυξήθηκε στα 1,17 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως τον Νοέμβριο, από 1,13 εκατομμύρια τον προηγούμενο μήνα, και σταθεροποιήθηκε στο 1 εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο, παραμένοντας εκτός του συστήματος ποσοστώσεων του OPEC+.
Οι αντιδράσεις των συμμάχων
Ο «εξωδικαστικός» χαρακτήρας των επιχειρήσεων των ΗΠΑ έχει προκαλέσει αντιδράσεις ακόμη και στην Ευρώπη.
Ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, βρίσκεται σε διαρκή επικοινωνία με τον Νικολάς Μαδούρο, επαναβεβαιώνοντας τη στήριξη της Ρωσίας προς τη μπολιβαριανή κυβέρνηση και προσφέροντας τις «διπλωματικές του υπηρεσίες» σχετικά με την κατάσχεση του πετρελαιοφόρου. Αυτή η διπλωματική στήριξη και η ρωσική αλληλεγγύη εντάσσονται σε μια πολιτική αμοιβαίας αντίστασης στα μονομερή καταναγκαστικά μέτρα που επιβάλει ο ευρωατλαντισμος παράνομα και «κατά βούληση».
Όλες οι ενέργειες που διενεργούνται απο πλευράς ΗΠΑ στην περιοχή της Καραϊβικής επιταχύνουν την καταστροφή του διεθνούς δικαίου και την περιθωριοποίηση της διπλωματίας. Η εποχή των « κανονιοφόρων» γίνεται η νέα κινητήρια δύναμη των ΗΠΑ στην Λατ. Αμερική . Το νέο τοπίο ενέχει νέους κινδύνους και αντιφάσεις.
