Στο ανατολικότερο άκρο της Ελλάδας, το Καστελλόριζο φιλοξενεί φέτος τη 10η επετειακή διοργάνωση του Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ «Beyond Borders», σε μια συγκυρία που υπερβαίνει την απλή φεστιβαλική επανάληψη. Με θέμα «Η μνήμη υφαίνει το μέλλον», το φεστιβάλ εστιάζει στον ρόλο της συλλογικής μνήμης ως καταλύτη για κατανόηση, δημιουργία και διάλογο.
Αφετηρία για τη φετινή θεματική αποτελεί το ιστορικό ντοκιμαντέρ των αδελφών Μανάκη του 1905 για τις γυναίκες υφάντρες, ένα από τα πρώτα κινηματογραφικά έργα στα Βαλκάνια.
Προβολές, πρεμιέρες και ελληνική δημιουργία στο προσκήνιο
Η φετινή διοργάνωση τιμά την ελληνική δημιουργία, με την πλειοψηφία των προβολών να ανήκει σε Έλληνες σκηνοθέτες. Συμμετέχουν συνολικά 42 ταινίες από 93 χώρες, που επελέγησαν ανάμεσα σε 907 υποψηφιότητες, με έπαθλο το Χρυσό Στεφάνι της Μεγίστης (7.500 ευρώ). Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν το «Welcome to the Orchard of England» από την Ολλανδία και το «Johatsu – Αυτοί που έγιναν καπνός», που άνοιξε το φεστιβάλ στις 24 Αυγούστου.
Την τελετή λήξης θα σηματοδοτήσει η ελληνική πρεμιέρα του επιστημονικού ντοκιμαντέρ «Asteroide Hunters», ενώ ξεχωρίζουν και ελληνικές ταινίες όπως το «Σμιλεμένες ψυχές» του Σταύρου Ψυλλάκη και το «Λω» του Θανάση Βασιλείου.
Ενότητες που αγγίζουν το παγκόσμιο και το τοπικό
Η θεματολογία κινείται γύρω από ζητήματα μνήμης, ταυτότητας, γυναικείας χειραφέτησης και ενηλικίωσης. Ξεχωρίζουν το «Albgreko», για τα παιδιά Αλβανών μεταναστών του ’90 στην Ελλάδα, το «The getaway» του Νικίτα Ποπκόφ (παγκόσμια πρεμιέρα) και το «The longer you bleed» της Εγουαν Γουόντελ.
Στο μη διαγωνιστικό μέρος θα προβληθούν ταινίες όπως το «Femicidio» της Νίνας Μαρίας Πασχαλίδου, το «Kastellorizo: an island in the heart of the world» του Ιβάν Μπουτέλ, και το «Μία μεγάλη οικογένεια» του Βασίλη Λουλέ για τη βιομηχανία Κλιάφα.
Πολυδιάστατο πρόγραμμα και διεθνής συνεργασία
Το φεστιβάλ φιλοξενεί masterclasses, παιδικά εργαστήρια, pitching labs, εικαστικές εκθέσεις και podcast, προσφέροντας ένα σπάνιο παράδειγμα πολιτιστικής πολυμορφίας σε νησιωτικό φόντο. Παράλληλα, συνθέσεις της ΚΟΑ συνοδεύουν τις προβολές, δημιουργώντας ένα ιδιαίτερο αισθητικό περιβάλλον.
Τιμώμενη χώρα είναι η Ελλάδα, ενώ η «Καθημερινή» και ο ιταλικός ραδιοτηλεοπτικός σταθμός RAI αποτελούν τα τιμώμενα μέσα ενημέρωσης της φετινής διοργάνωσης. Όπως σημείωσε ο Ηλίας Μαγκλίνης, στόχος είναι η επανασύνδεση της ακριτικής Ελλάδας με την καθημερινή πολιτιστική ροή.
Ανθρώπινη κλίμακα, παγκόσμια απήχηση
«Αυτό εδώ είναι ένα χειροποίητο, ανθρωποκεντρικό φεστιβάλ», τόνισε η καλλιτεχνική διευθύντρια Ειρήνη Σαρίογλου, υπογραμμίζοντας τη μοναδική σχέση κοινού και δημιουργών στο περιβάλλον του Καστελλορίζου.
Δέκα χρόνια μετά την ίδρυσή του, το «Beyond Borders» δεν είναι απλώς ένας θεσμός που αγκαλιάζει τη ντοκιμαντερίστικη δημιουργία. Είναι μια πολιτιστική γέφυρα ανάμεσα σε αναμνήσεις, σύγχρονα ερωτήματα και οικουμενικές αξίες.
