Σε κρίσιμη σύσκεψη το απόγευμα της Τετάρτης 2 Ιουλίου, κυβέρνηση και ελεγκτικοί μηχανισμοί θα κληθούν να αποφασίσουν πώς και πότε θα επιστραφούν στα κρατικά ταμεία τα ποσά που δόθηκαν μέσω παράνομων αγροτικών επιδοτήσεων, στο πλαίσιο του σκανδάλου του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Η σύσκεψη συγκεντρώνει υψηλό ενδιαφέρον, καθώς θα είναι η πρώτη επιχειρησιακή συνάντηση της ειδικής task force, που απαρτίζεται από στελέχη της Οικονομικής Αστυνομίας και της ΑΑΔΕ. Στόχος: να βρεθεί ο πιο αποτελεσματικός και νομικά ακέραιος τρόπος ανάκτησης των καταχρηστικά καταβληθέντων ποσών.
Έλεγχοι ανά ΑΦΜ και προοδευτικές δεσμεύσεις
Στο τραπέζι βρίσκεται ήδη η πρόταση για στοχευμένους ελέγχους στα ύποπτα ΑΦΜ. Εφόσον διαπιστωθεί ότι πρόκειται για περιπτώσεις παρανόμως ληφθεισών επιδοτήσεων, θα γίνεται βεβαίωση προστίμων από την ΑΑΔΕ.
Σε δεύτερο χρόνο, και στην περίπτωση μη καταβολής των προστίμων, οι Αρχές θα προχωρούν σε δέσμευση τραπεζικών λογαριασμών και περιουσιακών στοιχείων.
Ωστόσο, η διαδικασία μόνο εύκολη δεν είναι: τα ΑΦΜ που ερευνώνται φτάνουν τις χιλιάδες, και όπως επισημαίνουν αρμόδιες πηγές, απαιτείται σημαντικός χρόνος και πόροι για την επιβολή κυρώσεων.
Το διοικητικό κομμάτι της υπόθεσης θα περάσει εξ ολοκλήρου στην ΑΑΔΕ, γεγονός που σηματοδοτεί τη θεσμική προσπάθεια μεταφοράς του φακέλου από το πολιτικό στο τεχνοκρατικό πεδίο.
Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και ποινική διερεύνηση
Το ποινικό σκέλος της υπόθεσης παραμένει επίσης σε πλήρη εξέλιξη. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Οικονομική Αστυνομία έχει ήδη χειριστεί τουλάχιστον 15 προκαταρκτικές έρευνες για υποθέσεις παράνομων αγροτικών επιδοτήσεων σε διάφορες περιοχές της χώρας, πολλές από τις οποίες σχετίζονται με ευρωπαϊκά κονδύλια.
Κάποιες από τις έρευνες διατάχθηκαν από τις εισαγγελίες Πρωτοδικών, ενώ άλλες από την ίδια την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία. Όταν υπήρχε εμπλοκή κοινοτικών χρημάτων, τα σχετικά πορίσματα διαβιβάζονταν και στις Βρυξέλλες, με τον Ευρωπαίο εισαγγελέα να έχει πλήρη εικόνα του συνολικού εύρους της απάτης.
Σύμφωνα με πηγές, οι Έλληνες αξιωματικοί αναγκάστηκαν να διενεργήσουν συμπληρωματικές πράξεις, όπως ανωμοτί καταθέσεις υπόπτων και ανασκοπήσεις συναλλαγών εκατομμυρίων ευρώ.
Από 150.000 στα… 2 εκατομμύρια
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση που διερευνήθηκε πρόσφατα και αφορά αγρότη ο οποίος δικαιούνταν μόλις 150.000 ευρώ, αλλά κατάφερε να αποσπάσει σχεδόν 2 εκατομμύρια, μέσω ψευδών δηλώσεων και καταχρηστικής χρήσης βοσκοτόπων.
Παρόμοια παραδείγματα εντοπίζονται σε όλη τη χώρα, με μοτίβα κατάχρησης που παραπέμπουν σε οργανωμένο μηχανισμό εκμετάλλευσης του καθεστώτος των ενισχύσεων. Η εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας ενισχύει τη σοβαρότητα της υπόθεσης, ειδικά σε ό,τι αφορά πιθανές διεθνείς επιπτώσεις για την Ελλάδα στο πλαίσιο της κοινής αγροτικής πολιτικής.
Η πρόκληση του “πόθεν έσχες” για το πολιτικό σύστημα
Η όλη υπόθεση φέρνει για ακόμη μία φορά στο προσκήνιο τη σχέση πολιτικού συστήματος και πελατειακών μηχανισμών. Παρά τις κινήσεις κάθαρσης από την κυβέρνηση και την ενεργοποίηση όλων των θεσμών, παραμένει ζητούμενο η απόδοση ευθυνών και η ανάκτηση πόρων με ταχύτητα και διαφάνεια.
Το σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ εξελίσσεται πλέον σε τεστ αντοχής για την κρατική μηχανή, αλλά και σε μέτρο αξιολόγησης της πολιτικής βούλησης για διαφάνεια και δικαιοσύνη. Αν δεν καταφέρει η Πολιτεία να επιστρέψει τα χρήματα και να αποδώσει ευθύνες, τότε κανένα σύστημα ελέγχου δεν θα μπορεί να εγγυηθεί την επόμενη φορά ότι «δεν θα ξαναγίνει».
Το στοίχημα είναι μεγάλο. Και οι πολίτες, αυτή τη φορά, παρακολουθούν.