Ένα ακόμη νοσούν και σαθρό σύστημα πιστοποιήσεων και ελέγχου, «μαρτύρησε» το τελευταίο διάστημα η κυβέρνηση, παγώνοντας τις πληρωμές πιστοποιήσεις στα βιολογογικά προΐόντα , στην σκιά των αποκαλύψεων για τον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Κυριολεκτικά στο …παρά πέντε το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έστερξε να ανακοινώσει ότι παγώνει τις σχετικές πιστοποιήσεις έως ότου γίνουν οι απαραίτητοι έλεγχοι, ενώ τα στοιχεία και οι προειδοποιήσεις από τις συναιτεριστικές οργανώσεις είχαν φτάσει καιρό πριν στα υπουργικά γραφεία.
Προς τα τέλη Ιουνίου, ελάχιστες ημέρες πριν από τις αναμενόμενες πληρωμές, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης «ανακάλυψε» υπερβολές και παράταιρα νούμερα στις δηλώσεις για τη βιολογική παραγωγή και ανακοίνωσε ότι δεν πρόκειται να πληρωθούν άμεσα η βιολογική μελισσοκομία και η βιολογική κτηνοτροφία αν δεν ολοκληρωθούν οι έλεγχοι, δηλαδή το αυτονόητο, που ωστόσο αδικεί τους έντιμους δικαιούχους.
Μάλιστα, στις αρχές Ιουλίου ο υπουργός Κ. Τσιάρας μίλησε για το πρώτο κύμα οικειοθελών αποχωρήσεων από τα προγράμματα της βιολογικής κτηνοτροφίας και μελισσοκομίας, με ακυρώσεις συμβάσεων με πιστοποιητικούς οργανισμούς ή δηλώσεις πρόθεσης για απόσυρση αιτήσεων.
Οι εμπλεκόμενοι
Στη νέα απάτη φέρονται ως εμπλεκόμενοι κυρίως φορείς πιστοποίησης αλλά και πάροχοι υπηρεσιών-κέντρα υποδοχής δηλώσεων για πιστοποιητικά βιολογικότητας που δίνονταν «απλόχερα» και σχεδόν πανομοιότυπα χωρίς να έχουν γίνει οι απαραίτητοι έλεγχοι.
Η ανάμειξη διαπιστευμένων εταιρειών πιστοποίησης των βιολογικών παραγωγών είναι σοβαρή καθώς αποτελεί προαπαιτούμενο η σύναψη σύμβασης μαζί τους για τη συμμετοχή των παραγωγών σε προκηρύξεις μέτρων που λαμβάνουν ενωσιακές ενισχύσεις. Αιχμή του δόρατος είναι η χορήγηση ψεύτικων δικαιολογητικών-πιστοποιητικών χωρίς έλεγχο, με τη ρίζα του κακού να φτάνει ενδεχομένως μέχρι υπηρεσίες και οργανισμούς των αρμόδιων υπουργείων, που δίνουν και το τελικό «πράσινο φως» στους φορείς αυτούς.
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, οι εγκεκριμένοι φορείς ελέγχου και πιστοποίησης είναι 16 (με 18 γραφεία πανελλαδικά), ενώ οι υποθέσεις παράτυπων πιστοποιήσεων αφορούν τουλάχιστον δύο εξ αυτών στην Αττική και στο Ηράκλειο Κρήτης. Ήδη το υπουργείο Ανάπτυξης που εποπτεύει το Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης (ΕΣΥΔ), το οποίο αξιολογεί και δίνει τις διαπιστεύσεις στους φορείς πιστοποίησης και ελέγχου, ανακοίνωσε ότι διαβιβάστηκαν καταγγελίες για ιδιωτικές εταιρείες που πιστοποιούν βιολογικά προϊόντα καθώς και αναφορά του διευθύνοντος συμβούλου του ΕΣΥΔ στον προϊστάμενο της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας Αθηνών, στον προϊστάμενο της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών και στον προϊστάμενο της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Ηρακλείου.
Κατά το υπουργείο Ανάπτυξης, στο πλαίσιο ελέγχου των εταιρειών πιστοποίησης βιολογικών προϊόντων έφτασαν στο ΕΣΥΔ καταγγελίες για εταιρείες «που έδιναν αθρόες πιστοποιήσεις, σε πυκνότητα και χρόνους που είναι αδύνατο να υπάρξουν».
Μια ημέρα μετά, και το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ανακοίνωσε σαρωτικούς ελέγχους στον τομέα των βιολογικών προϊόντων, όχι μόνο στους πιστοποιημένους παραγωγούς αλλά και σε όλους τους φορείς που τους έχουν πιστοποιήσει. Έπειτα από σχετικές καταγγελίες στον ΕΛΓΟ Δήμητρα (εποπτεύει τους Οργανισμούς Ελέγχου και Πιστοποίησης -ΟΕΠ- προϊόντων βιολογικής γεωργίας), οι οποίες διαβιβάστηκαν στο υπουργείο και κοινοποιήθηκαν στις αρμόδιες εισαγγελικές Αρχές, αποφασίστηκε να επεκταθούν οι έλεγχοι του Οργανισμού σε όλους τους πιστοποιητικούς φορείς με διαπίστευση του ΕΣΥΔ και έγκριση από το ίδιο το υπουργείο.
Γιατί η μελισσοκομία μπήκε στο μικροσκόπιο
Μέχρι στιγμής γίνεται λόγος για ψευδείς δηλώσεις τεράστιων αριθμών μελισσίων, που φτάνουν να είναι ακόμα και σε τριπλάσια και τετραπλάσια νούμερα έναντι των πραγματικών, και αντίστοιχα υπερδηλώσεις στην κτηνοτροφία, όπως, για παράδειγμα, στην παραγωγή γάλακτος (για τα βοοειδή γαλακτοπαραγωγής), που οδηγούν σε υφαρπαγή επιδοτήσεων ύψους δεκάδων εκατομμυρίων. Πάντως, η διερεύνηση αφορά τις νέες προκηρύξεις για τη βιολογική κτηνοτροφία και μελισσοκομία, ενώ δεν είναι σαφές αν οι ψεύτικες πιστοποιήσεις και ο συνολικός έλεγχος αφορούν και τα αμέσως προηγούμενα έτη των αντίστοιχων προγραμμάτων.
Σημειώνεται ότι στο πρόγραμμα «Ενίσχυση για τη μετατροπή συμβατικών μελισσοσμηνών σε βιολογικά», ενώ η δημόσια δαπάνη ανέρχεται σε 18.858.824 ευρώ, το ύψος των δηλώσεων φέρεται να ξεπερνά τα 160 εκατ. Στο συγκεκριμένο πρόγραμμα η ενίσχυση ξεκινά από 1.650 ευρώ ανά εκμετάλλευση (20-110 κυψέλες) και φτάνει μέχρι 10.230 ευρώ/εκμετάλλευση (από 301 κυψέλες και άνω) ανά έτος με δέσμευση για 6 χρόνια.
Προειδοποιητικά καμπανάκια από συνεταιριστές
Για προσπάθεια αλλοίωσης και παρατυπιών στις ενισχύσεις των βιολογικών προειδοποιούσε η Εθνική Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ) σε επιστολή της στις 10 Ιουνίου, ενώ είχε προηγηθεί συνάντηση για το θέμα με την ηγεσία του υπουργείου στις 5 Ιουνίου, κατά την οποία είχε πληροφορηθεί για τα σοβαρά θέματα υπερβολών και παρατυπιών, «που επανήλθαν και στη νέα προκήρυξη», υπονοώντας ότι δεν πρόκειται για καινούργιο φαινόμενο.
Πάντως, η Ένωση ανέφερε τον Ιούνιο ότι με το υπ’ αριθμόν 35/25.2.2025 έγγραφό της είχε επισημάνει μια πτυχή της απαράδεκτης κατάστασης που ακολούθησε, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την περίπτωση της βιολογικής μελισσοκομίας. Εκτιμούσε μάλιστα ότι η στρέβλωση στη βιολογική μελισσοκομία ξεπερνάει ακόμη και αυτή της αίτησης ενισχύσεων για βοσκότοπους χωρίς ζώα.
Σημείωνε δε ότι η ευθύνη για την ευκολία με την οποία καταστρατηγήθηκαν οι προϋποθέσεις ένταξης αφορά κυρίως τις διαδικασίες και τα κριτήρια που πρέπει να πληρούνται κατά την υποβολή των αιτήσεων ένταξης, αλλά και μια σειρά παρόχων υπηρεσιών και φορέων πιστοποίησης οι οποίοι συμβάλλουν στην αλλοίωση της πραγματικής κατάστασης των παραγωγών.
Κατήγγειλε επίσης παράτυπες διαδικασίες που προτείνονται σε συνεταιρισμούς και παραγωγούς από διάφορους όλο και πιο εκτεταμένα τελευταία, ζητώντας πλήρη αναμόρφωση του πλαισίου ώστε οι πάροχοι να έχουν συνυπευθυνότητα με τον παραγωγό, κατ’ αναλογία με τους λογιστές που υπογράφουν λογιστικές/φορολογικές καταστάσεις, προκειμένου να υπάρξει ουσιαστικός περιορισμός των καταχρήσεων στην υποβολή δηλώσεων.
Διαβάστε επίσης:
Στον «αέρα» η φοιτητική στέγη: «Φωτιά» τα ενοίκια – Οι περιοχές με τις απογορευτικές τιμές
Φανουρόπιτα: ο πιο γλυκός τρόπος να… ξαναβρείτε τα χαμένα
