Σε αγώνα δρόμου βρίσκεται η κυβέρνηση Μητσοτάκη προκειμένου να μη χαθούν πολύτιμοι πόροι από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Σύμφωνα με όσα παραδέχθηκε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομίας Νίκος Παπαθανάσης, η Ελλάδα έχει μπροστά της μόλις 12 μήνες για να ολοκληρώσει 194 ορόσημα, ώστε να μπορέσει να υποβάλει το τελευταίο αίτημα χρηματοδότησης έως τον Σεπτέμβριο του 2026.
Οι στόχοι που έχουν τεθεί είναι τεράστιοι:
- 4,9 δισ. ευρώ απορρόφηση το 2025,
- 7,2 δισ. ευρώ απορρόφηση το 2026.
Το συνολικό ύψος εκταμιεύσεων προβλέπεται να φτάσει τα 21,1 δισ. ευρώ το 2026, από 17,4 δισ. ευρώ το 2025. Όμως τα νούμερα, όσο εντυπωσιακά κι αν ακούγονται, συνοδεύονται από έναν σαφή κίνδυνο: να χαθούν κονδύλια αν δεν υλοποιηθούν εγκαίρως τα έργα.
Διαρκείς αναθεωρήσεις, συνεχείς καθυστερήσεις
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη εγκρίνει μια μεγάλη αναθεώρηση του σχεδίου τον Ιούνιο του 2025, που αφορούσε 108 ορόσημα. Ωστόσο, μόλις λίγους μήνες αργότερα, τον Οκτώβριο, έρχεται νέα αναθεώρηση. Αυτό αποκαλύπτει ότι η κυβέρνηση δεν καταφέρνει να τηρήσει τον αρχικό προγραμματισμό και καλείται να αλλάζει τους όρους «στο παρά πέντε», με κίνδυνο να υπάρξουν περαιτέρω καθυστερήσεις.
Παρά τις κυβερνητικές θριαμβολογίες ότι «η Ελλάδα παραμένει πρώτη χώρα σε εκταμιεύσεις ως προς το ΑΕΠ της», η αλήθεια είναι ότι η απορρόφηση πόρων καθυστερεί. Και όσο συσσωρεύονται τα ορόσημα, τόσο πιο δύσκολο γίνεται να ολοκληρωθούν όλα μέχρι τον Αύγουστο του 2026, που είναι το τελικό όριο.
Η αδύναμη μετάφραση σε πραγματικά έργα
Η ουσία του Ταμείου δεν είναι τα αιτήματα εκταμίευσης, αλλά η μετατροπή των κονδυλίων σε πραγματικά έργα. Κι εδώ η κυβέρνηση δοκιμάζεται:
- Το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων αυξήθηκε κατά 500 εκατ. ευρώ ετησίως, φτάνοντας τα 3,25 δισ. το 2025 και τα 3,3 δισ. το 2026. Ωστόσο, η υλοποίηση μεγάλων έργων παραμένει αργή.
- Για τις ιδιωτικές επιχειρήσεις προβλέπονται δάνεια 2,8 δισ. το 2025 και 4,4 δισ. το 2026, αλλά οι τελικές εκταμιεύσεις θα εξαρτηθούν από την πρόοδο των ίδιων των σχεδίων.
Όλα αυτά δείχνουν ότι, παρά τα μεγάλα λόγια, οι πολίτες και οι επιχειρήσεις δεν βλέπουν ακόμη απτά οφέλη στην καθημερινότητά τους.
Οι επόμενες δόσεις και τα ανοιχτά μέτωπα
Το χρονοδιάγραμμα είναι ασφυκτικό:
- 6ο αίτημα: 2,1 δισ. ευρώ, που έχει λάβει προκαταρκτική έγκριση.
- 7ο αίτημα: 3,5 δισ. ευρώ, με ορίζοντα Νοεμβρίου 2026.
- 8ο αίτημα: 1,87 δισ. ευρώ στο πρώτο τρίμηνο 2026.
- 9ο και τελευταίο αίτημα: 5,4 δισ. ευρώ, που πρέπει να υποβληθεί έως τον Αύγουστο του 2026.
Με τόσα πολλά ανοιχτά μέτωπα, κάθε καθυστέρηση ισοδυναμεί με κίνδυνο απώλειας δισ. ευρώ.
Η κυβέρνηση της ΝΔ βρίσκεται ενώπιον μιας κρίσιμης δοκιμασίας. Από τη μία, οι αριθμοί που παρουσιάζει δίνουν την εντύπωση επιτυχίας. Από την άλλη, οι συνεχείς αναθεωρήσεις, η χαμηλή ταχύτητα εκτέλεσης και η συσσώρευση οροσήμων δείχνουν ότι ο κίνδυνος απώλειας πόρων είναι υπαρκτός.
Αν δεν υπάρξει πραγματική επιτάχυνση και διαφάνεια στην υλοποίηση των έργων, η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει μια ιστορική ευκαιρία χρηματοδότησης. Και τότε, οι κυβερνητικές υποσχέσεις για «αναπτυξιακή εκτόξευση» θα αποδειχθούν απλώς άλλη μια επικοινωνιακή φούσκα.
