Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στις πρώτες του κουβέντες στις δηλώσεις μετά τη συνάντησή του με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα εξέφρασε τη στήριξη της ΕΕ στους Πολωνούς εταίρους που υπερασπίστηκαν τα ανατολικά σύνορα της Ένωσης απέναντι σε μια ανοικτή παραβίασης του εναέριου χώρους τους.
«Ως μέλη ισχυρής Ευρώπης που δεν ενδίδει στον αναθεωρητισμό, οφείλουμε να αποδεικνύουμε και επί του πεδίου ότι δεν μπορεί να γίνει ανεκτή καμία παραβίαση της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων. Για το ουκρανικό εκφράζουμε τη στήριξή μας στη συνεννόηση μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ για τον τερματισμό του πολέμου και την έναρξη ειρηνευτικών συνομιλιών. Μια συζήτηση με τη συμμετοχή της Ουκρανίας και βάσει των θεμελιωδών προβλέψεων του διεθνούς δικαίου, στο απαραβίαστο των συνόρων και με τις απαραίτητες εγγυήσεις ασφάλειας», τόνισε ο πρωθυπουργός.
Ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε ότι συζήτησαν με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και για τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή, στη Μέση Ανατολή.
«Στηρίζουμε έμπρακτα τις διαπραγματευτικές προσπάθειες για εκεχειρία. Καταβάλλονται από την Αμερική, το Κατάρ και την Αίγυπτο. Είμαστε ανήσυχοι μετά την ανεπίτρεπτη παραβίαση της εδαφικής κυριαρχίας του Κατάρ και αυτό το υπογράμμισα στον Εμίρη του κράτους. Τόνισα ότι πρέπει να αποφευχθεί οποιαδήποτε κλιμάκωση στη Γάζα. Η Ελλάδα προσφέρει εδώ και καιρό σημαντική ανθρωπιστική βοήθεια και μέσω ρίψεων ανθρωπιστικού υλικού», υπογράμμισε ο πρωθυπουργός.
Ανέφερε επίσης ότι συζήτησαν και για την κοινή άμυνα και την προοπτική που η Ελλάδα στηρίζει πιστεύοντας στην έννοια της στρατηγικής αυτονομίας της Ένωσης.
«Με αφορμή τα πρόσφατα συμβάντα στον εναέριο χώρο της Πολωνίας, επαναφέρω την ανάγκη για ένα κοινό ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό εργαλείο για αμυντικές αγορές κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος όπως η αντιπυραυλική προστασία. Η συζήτηση αυτή θεωρώ ότι είναι ώριμη να γίνει και θα τη διεξάγουμε στις επόμενες συζητήσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Για τη συμμετοχή τρίτων χωρών στην νέα αμυντική πρωτοβουλία της ΕΕ, η δική μας θέση είναι σαφής. Στην ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική άμυνας, δεν μπορεί να μετέχουν χώρες που απειλούν με πόλεμο χώρες της ΕΕ», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ο πρωθυπουργός είπε ότι μίλησαν και για το μεταναστευτικό, θέμα που – είπε – έχει συνέπειες στην κοινωνία, την οικονομία και την ασφάλεια ολόκληρης της Ευρώπης. «Μετά από περίοδο ηρεμίας, είχαμε σημαντικές αφίξεις τις τελευταίες 48 ώρες στην Κρήτη. Αυτό επαναβεβαιώνει την ανάγκη για πιο συντονισμένη προστασία των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ για να αντιμετωπίσουμε πιο αποτελεσματικά τα δίκτυα των διακινητών», πρόσθεσε.
Σε ό,τι αφορά τον επόμενο πολυετή προϋπολογισμό, ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε πως η Ελλάδα προσέρχεται με σχέδιο και σαφείς στόχους καθώς και με θετική διάθεση απέναντι στις προτάσεις της Κομισιόν. Σημείωσε ότι θα είναι δύσκολη συζήτηση και χαιρέτισε τη βούληση αυτή να ολοκληρωθεί το αργότερο μέχρι τα τέλη του 2026.
Για την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, ο πρωθυπουργός τόνισε πως η Ελλάδα δίνει έμφαση στην δημιουργία μιας πραγματικής κοινής ενεργειακής αγοράς που αυτό θα σημαίνει παρεμφερείς τιμές ενέργειας για όλα τα κράτη μέλη. Ως προς αυτό είπε ότι έχουμε πολλή δουλειά να κάνουμε, ότι πρέπει να επενδύσουμε στις απαραίτητες διασυνδέσεις και η ενέργεια να διαρρέει από φτηνότερες χώρες προς εκείνες που την έχουν μεγαλύτερη ανάγκη.
«Εκφράζουμε την ευχή τα εμπόδια να είναι προσωρινά και οι δεσμοί που σφυρηλατούμε μόνιμοι. Η δέσμευσή μας είναι για μια Ευρώπη ισχυρή που θα υπηρετεί όλες τις Ευρωπαίες και τους Ευρωπαίους.
Απαντώντας σε ερώτηση για την ανταγωνιστικότητα και την έκθεση Ντράγκι, ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι οι ευρωπαίοι ηγέτες ως επί το πλείστον εκφράστηκαν θετικά για τις τολμηρές προτάσεις Ντράγκι ώστε να γεφυρώσουμε το κενό ανταγωνιστικότητας, ειδικά με τις ΗΠΑ.
«Τότε κάποιοι είχαμε εκφράσει επιφυλάξεις για τη δυνατότητα να μετουσιώσουμε τις συστάσεις σε πρακτικές πολιτικές. Δεν έχουμε κάνει αρκετά βήματα σε αυτή την κατεύθυνση. Είμαι σίγουρος ότι και ο Πρόεδρος τους Ευρωπαϊκού Συμβουλίου συμμερίζεται αυτή την αίσθηση», ανέφερε.
Και συμπλήρωσε: «Χαιρετίζουμε την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την απλοποίηση και τον περιορισμό της γραφειοκρατίας. Όμως έχουμε καθυστερήσεις. Στην κοινή ενεργειακή πολιτική, έχουν γίνει κάποια βήματα αλλά ακόμα δεν έχουμε καταλήξει ούτε στο πώς θα εποπτεύουμε την ενιαία ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας, ούτε πώς θα χρηματοδοτήσουμε τις απαραίτητες διασυνδέσεις. Στα ζητήματα της τραπεζικής ένωσης, τα συζητάμε εδώ και 10 χρόνια. Ουσιαστική πρόοδος ακόμα δεν έχει γίνει. Η Ελλάδα έμπρακτα αποδεικνύει ότι δεν φοβάται τις επενδύσεις ξένων τραπεζών σε ελληνικές. Δεν μπορώ να πω το ίδιο για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες».
Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε και σε δημόσια συζήτηση που είχε για την τεχνητή νοημοσύνη με τη συμμετοχή νέων νεοφυών επιχειρήσεων οι οποίες, είπε, ζητούν να αλλάξει το νομικό καθεστώς ώστε να μπορούν να παρέχουν υπηρεσίες σε όλη την ΕΕ. «Δεν εκμεταλλευόμαστε τη δύναμη της κοινής αγοράς μας στο μέτρο που μπορούμε», ανέφερε ενώ σημείωσε πως ο Μάριο Ντράγκι έχει πει πως ένα έχουμε μεγάλες φιλοδοξίες, χρειαζόμαστε χρηματοδοτικά εργαλεία. «Υπάρχει κενό μεταξύ των φιλοδοξιών μας και των χρηματοδοτικών εργαλείων που παρέχουμε. Είναι σαφές στο δικό μου μυαλό ότι χρειαζόμαστε ένα διακριτό χρηματοδοτικό εργαλείο στον τομέα της άμυνας που θα χρηματοδοτήσει κοινά αγαθά που αφορούν την ασφάλεια όλων μας. Η μεγάλη πρόκληση και δυσκολία που έχουμε είναι να πείσουμε τους συναδέλφους ότι απέναντι στις μεγάλες προκλήσεις, χρειάζονται και τολμηρές κινήσεις και άλματα. Ο Μάριο Ντράγκι τα περιέγραψε στη μελέτη του και θα είναι αρνητικό για την Ευρώπη αν αυτή η μελέτη καταλήξει σε ένα συρτάρι», υπογράμμισε.
Κόστα: Πρέπει να προστατεύονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση όλα τα ευρωπαϊκά σύνορα
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα ξεκίνησε της δηλώσεις του ευχαριστώντας τον Έλληνα πρωθυπουργό για την υποδοχή, και είπε ότι είναι πολύ σημαντική αυτή η επίσκεψη για την ΕΕ γιατί οι θεσμοί της Ένωσης «πρέπει να έρθουν πιο κοντά στους πολίτες, και οι ηγέτες και οι λαοί έχουν σημασία».
Ο κ. Κόστα έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην ανάγκη ενότητας της Ευρώπης είπε ότι «σας χρειαζόμαστε όλους να χτίσουμε την ενότητα γιατί η ενότητα είναι η δύναμη μας».
Συνεχάρη την Ελλάδα «για αυτά που έκανε την τελευταία 10ετία» και χαρακτήρισε «εντυπωσιακό» το πώς καταφέρατε να ανακάμψει. «Τώρα έχετε προτεραιότητες στην ανταγωνιστικότητα και την ασφάλεια. Τίποτα όμως δεν μπορεί αν γίνει χωρίς κάποια στοιχεία μακροοικονομικής πολιτικής. Τα έχετε πετύχει και είναι πολύ σημαντικά για την ευρωζώνη. Τώρα επικεντρωνόμαστε στην ασφάλεια και την ανταγωνιστικότητα. Πρέπει να προσφέρετε εμπιστοσύνη στους επενδυτές για την ενίσχυση της οικονομίας γιατί είναι πολύ σημαντικό να ξέρουμε τι μπορούμε να επενδύσουμε στην ασφάλεια, αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς ισχυρή οικονομία».
Ο κ. Κόστα επισήμανε πως «όταν μιλάμε για ασφάλεια το πρώτο που έρχεται στο νου είναι τα ανατολικά σύνορα και η απειλή της Ρωσίας. Όμως δεν μπορούμε να ξεχάσουμε ότι έχουμε κι άλλα σύνορα που πρέπει να προστατεύονται από Κύπρο μέχρι Φινλανδία και από την Πορτογαλία μέχρι τη Ρουμανία. Πρέπει να βελτιωθεί η διαχείριση των συνόρων μας ώστε να αντιμετωπιστεί η παράνομη μετανάστευση και οι διακινητές, και πρέπει να έχουμε ισχυρότερη ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική».
Εξέφρασε τη συμφωνία με του με τον κ. Μητσοτάκη για το ότι «χρειάζεται κοινή χρηματοδότηση η κοινή ευρωπαϊκή άμυνα» αναφέρθηκε στο πρόγραμμα χρηματοδότησης ύψους 150 δισ. ευρώ, αλλά όπως είπε «πρέπει να γίνουν περισσότερα και από κοινού». «Πρέπει να αυξηθεί σημαντικά η στρατιωτική δαπάνη» είπε και τόνισε ότι πρέπει να διασφαλιστεί ότι θα υπάρχει καλή κοινή χρηματοδότηση από κοινό ταμείο, και γι’ αυτό χρειάζεται μια ισχυρότερη οικονομία».
Επισήμανε ότι πρέπει να αυξηθεί το μέγεθος των αμυντικών ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και να βελτιωθεί η αμυντική βιομηχανία, ενώ τόνισε ότι «η Ελλάδα βρίσκεται σε μια πολύ σημαντική γεωστρατηγική θέση, είναι η γέφυρα Ευρώπης και Μέσης Ανατολής και αυτά που συμβαίνουν στη Μέση Ανατολή προκαλούν δυσκολία στην Ευρώπη ως προς την σταθερότητα και τις μεταναστευτικές ροές, και πρέπει να ασχοληθούμε με την περιοχή».
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση περί κοινού δανεισμού ο κ. Κόστα είπε ότι «πριν από τέσσερα χρόνια κανείς δεν μιλούσε για κοινή άμυνα στην Ευρώπη» ενώ μετά την επίθεση της Ρωσίας «υποστηρίζουμε πολιτικά οικονομικά και στρατιωτικά την Ουκρανία. Είναι πολύ σημαντικά όσα έγιναν. Υπάρχει το πρόγραμμα 150 δισ. ευρώ σε δάνεια σε κράτη μέλη για την άμυνα. Χρειαζόμαστε περισσότερα και από κοινού. Στο επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο είναι ευκαιρία να αποφασίσουμε τι και πως πρέπει να χρηματοδοτηθεί. Αν η άμυνα είναι κοινή πρέπει να υπάρχει κοινή χρηματοδότηση» κατέληξε.
