Οι νεότεροι τη γνωρίζουν από τον ρόλο της ως Όλγα Μαρκάτου στο Ντόλτσε Βίτα, δίπλα στην Άννα Παναγιωτοπούλου και τον Θανάση Ευθυμιάδη, ενώ οι πιο παλιοί από τη συμμετοχή της στο «Γοργόνες και Μάγκες», το «Ένας Ιππότης για τη Βασούλα» ή την «Κόμισσα της Φάμπρικας».
Η Μαρία Φωκά όμως υπήρξε κάτι πολύ περισσότερο από αυτό. Εκτός από κορυφαία ηθοποιός υπήρξε και αγωνίστρια της Αριστεράς, δράση για την οποία απείχε από το θεατρικό «σανίδι» για περίπου 8 χρόνια. Άλλωστε ήταν μια από τους κατηγορούμενους της δίκης του Νίκου Μπελογιάννη και καταδικάστηκε σε ισόβια με ψήφους 3-2. Η καταδίκη της αργότερα μετατράπηκε σε κάθειρξη 10 ετών με στέρηση των πολιτικών της δικαιωμάτων, ενώ η κατηγορία εναντίον της ήταν αυτή της… κατασκοπείας.
Κατά τη διάρκεια της Κατοχής συμμετείχε ως μέλος του ΚΚΕ στην ΕΑΜική Αντίσταση, ενώ «ανατρεπτική δράση» ανέπτυξε και κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου. Στη δίκη Μπελογιάννη καταδικάστηκε με το όνομα «Μαρία Καλλέργη», έχοντας πάρει το επώνυμο του συζύγου της.
Όπως ανέφερε ένας μάρτυρας στο δικαστήριο και δημοσίευσε ο «Ριζοσπάστης» λίγες μέρες μετά τον θάνατό της: «Η Καλλέργη ήλθεν από το Παρίσι εκ μέρους του Δημητρακαρέα διά να δη αν έφθασαν αι αποσταλείσαι 1.600 λίρες… Τα χρήματα αυτά προωρίζοντο διά τη χρηματοδότησιν του δικτύου».
Η Μαρία Φωκά, είχε παντρευτεί τον επίσης ηθοποιό και άλλοτε βουλευτή του ΚΚΕ, Λυκούργο Καλλέργη, ενώ υπήρξε πρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών. Πέθανε στα 85 της χρόνια στο Λονδίνο από μακροχρόνια καρδιακά προβλήματα και κηδεύτηκε στο Πόρτσμουθ, ενώ είχε γεννηθεί μια μέρα σαν και σήμερα, 1η Οκτωβρίου του 1916.
Τη μνήμη της Μαρίας Φωκά, τίμησε και ο επίσημος λογαριασμός της εταιρείας παραγωγής Finos Film στο Instagram, με ένα βίντεο στο οποίο περιλαμβάνονται σκηνές από τις ταινίες «Ο Μικρός Δραπέτης» και «Πεθαίνω κάθε ξημέρωμα», στις οποίες και πρωταγωνιστούσε.
«Η Μαρία Φωκά εκτός από ταλαντούχα ηθοποιός σε κωμωδίες, ερμήνευσε με ψυχή κάθε δραματικό ρόλο που της εμπιστεύτηκε ο Φίνος. Δεν χρειαζόταν μεγάλα λόγια για να συγκινήσει. Έφτανε ένα βλέμμα της, μια παύση στη φωνή, για να μετατραπεί σε τραγική φιγούρα και να σ ’αγκαλιάσει χωρίς λέξη. Γεννήθηκε σαν σήμερα το 1917» αναφέρεται στη λεζάντα.
Διαβάστε επίσης:
Τάκης Πολίτης: «Ούτε μίλι πίσω» – Ο ακτιβιστής Καθηγητής από την πλώρη του «Παύλος Φύσσας»
Η κοινωνία αντιστέκεται: 24ωρη πανελλαδική απεργία κατά του κυβερνητικού σχεδίου για το 13ωρο