Η επικαιροποιημένη «Στρατηγική Εθνικής Ασφαλείας» των ΗΠΑ, η οποία σκιαγραφεί τις γεωπολιτικές προτεραιότητες της δεύτερης προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ, θέτει ως πρωταρχικό στόχο την «αποκατάσταση της αμερικανικής κυριαρχίας» στη Λατινική Αμερική. Η κίνηση αυτή υποδηλώνει την πεποίθηση της Ουάσιγκτον ότι, έχοντας απορροφηθεί από τις μεσανατολικές και άλλες παγκόσμιες εμπλοκές τις τελευταίες δεκαετίες, έχασε εν μέρει τον έλεγχο σε αυτό που θεωρούσε παραδοσιακά ως «πίσω αυλή» της, από την εποχή του «δόγματος Μονρόε» στις αρχές του 19ου αιώνα. Η τρέχουσα αναδίπλωση από μη αποδοτικές δεσμεύσεις προϋποθέτει την επαναβεβαίωση της αμερικανικής ηγεμονίας στο Δυτικό Ημισφαίριο.
Οι σύμμαχοι του Τραμπ κερδίζουν έδαφος
Ήδη τους τελευταίους μήνες, μια σειρά από πολιτικά αποτελέσματα στη Λατινική Αμερική έχουν ενθαρρύνει την Ουάσιγκτον. Η εκλογική επικράτηση του Ροντρίγο Πας στη Βολιβία έβαλε τέλος σε 25 χρόνια αριστερής διακυβέρνησης. Στη Χιλή, μετά την «εποχή Μπόριτς», ο ακροδεξιός Χοσέ Αντόνιο Καστ θεωρείται φαβορί για τον επικείμενο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών. Στην Αργεντινή, οι «ενδιάμεσες εκλογές» του Οκτωβρίου αποτέλεσαν αναπάντεχο θρίαμβο για τον νεοφιλελεύθερο πρόεδρο Χαβιέρ Μιλέι, στον οποίο βοήθησε καθοριστικά η έκτακτη οικονομική βοήθεια των 25 δισεκατομμυρίων δολαρίων που του εξασφάλισε ο Τραμπ εν μέσω κρίσης. Στην Ονδούρα, ο Αμερικανός πρόεδρος παρεμβαίνει ανοιχτά υπέρ του δεξιού επιχειρηματία Νάσρι Ασφούρα, ο οποίος δίνει μάχη ψήφο προς ψήφο στην καταμέτρηση των πρόσφατων εκλογών, έχοντας αφήσει την υποψήφια της κυβερνώσας Αριστεράς στην τρίτη θέση.
Συνολικά, διάφοροι σύμμαχοι του Αμερικανού προέδρου κυριαρχούν πλέον σε αρκετές χώρες της περιοχής, από τον Ναγίμπ Μπουκέλε στο Σαλβαδόρ, ο οποίος κυβερνά με σιδηρά πυγμή, μέχρι τον Ντανιέλ Νομπόα του Εκουαδόρ. Το άλλοτε ισχυρό «ροζ κύμα» που έφερνε νίκες στην κεντροαριστερά της Λατινικής Αμερικής, μοιάζει πλέον να αποτελεί παρελθόν.
Βενεζουέλα: Το μεγάλο ερωτηματικό της στρατιωτικής επέμβασης
Το μείζον ερώτημα των ημερών είναι αν, εκεί που η κάλπη δεν ευνοεί τις ΗΠΑ, θα μιλήσει η στρατιωτική τους ισχύς, και αν θα υλοποιηθούν οι απειλές του Τραμπ για επέμβαση στη Βενεζουέλα. Οι ενδείξεις για τις προθέσεις της κυβέρνησης Τραμπ παραμένουν ασαφείς, όπως δήλωσε χαρακτηριστικά και ο Πάπας.
Η ένταση κλιμακώθηκε μετά τη μετακίνηση αμερικανικών ναυτικών δυνάμεων στην Καραϊβική και τις αλλεπάλληλες επιθέσεις, με συνολικά 80 νεκρούς, εναντίον πλοιαρίων – τα οποία η Βενεζουέλα χαρακτήρισε αλιευτικά και η Ουάσιγκτον διακινητών ναρκωτικών. Ο Τραμπ έφτασε στο σημείο να μιλήσει για χερσαίες επιχειρήσεις που θα εξαπολυθούν σύντομα, με επίκληση του ναρκεμπορίου.
Ωστόσο, τα μηνύματα παραμένουν αντιφατικά. Ο αριστερός πρόεδρος της Βενεζουέλας, Νικολάς Μαδούρο, επιβεβαίωσε την Τετάρτη ότι είχε τηλεφωνική συνδιάλεξη με τον Τραμπ περίπου δέκα ημέρες νωρίτερα, χαρακτηρίζοντας τη συνομιλία ως «σεβαστική και εγκάρδια». Ο Μαδούρο έκανε λόγο για διεργασίες ώστε να διεξαχθεί διάλογος με «σεβασμό» ανάμεσα στις δύο κυβερνήσεις. Από την πλευρά του, ο Τραμπ επιβεβαίωσε την επικοινωνία, δηλώνοντας ότι «δεν πρόκειται για εκστρατεία πίεσης, είμαστε πέρα από αυτό», ενώ διέψευσε τα περί νέας συνδιάλεξης.
Η Ουάσιγκτον κατηγορεί τον Μαδούρο και την κυβέρνησή του για συμμετοχή στη διακίνηση ναρκωτικών που κατακλύζουν τις ΗΠΑ. Το Καράκας διαψεύδει τις κατηγορίες, αντιτείνοντας ότι ο πραγματικός στόχος των ΗΠΑ είναι η «αλλαγή καθεστώτος» ώστε να τεθούν υπό αμερικανικό έλεγχο τα πελώρια πετρελαϊκά κοιτάσματα της χώρας.
Εν μέσω αυτών των εξελίξεων, εκτυλίσσεται στις ΗΠΑ ένα παιχνίδι επίρριψης ευθυνών, πιθανώς δηλωτικό επιφυλάξεων για την κλιμάκωση, καθώς δημοσιεύματα φέρουν τον υπουργό Άμυνας, Πιτ Χέγκσεθ, να διέταξε δεύτερη επίθεση για την εξόντωση ναυαγών πληγέντος πλοιαρίου. Παρά τις απειλές του Τραμπ ότι ο εναέριος χώρος της Βενεζουέλας είναι «εντελώς κλειστός», την Τετάρτη έφτασε στο Καράκας αεροσκάφος με 266 μετανάστες που απέλασαν οι ΗΠΑ, ενώ ο Μαδούρο έδωσε άμεσα έγκριση για νέα πτήση επαναπροώθησης. Από την αρχή του 2025 έχουν επαναπατριστεί 18.354 πολίτες της Βενεζουέλας, εκ των οποίων 14.407 από τις ΗΠΑ.
Πίεση στην Κολομβία και προσέγγιση με τη Βραζιλία
Οι εντάσεις επεκτείνονται και στη γειτονική Κολομβία. Ο σοσιαλδημοκράτης πρόεδρος της χώρας, Γουστάβο Πέτρο, κάλεσε την Τρίτη τις ΗΠΑ να σεβαστούν την εθνική κυριαρχία του κράτους του, μετά την απειλή του Τραμπ για πιθανές επιθέσεις εναντίον χωρών όπου παρασκευάζεται κοκαΐνη – μια ουσία στην παγκόσμια παραγωγή της οποίας η Κολομβία κατέχει την πρώτη θέση. Ο Πέτρο έχει καταγγείλει τα αμερικανικά πλήγματα κατά πλοιαρίων ως «εξωδικαστικές εκτελέσεις». Ο Τραμπ από την πλευρά του αποκάλεσε τον Πέτρο «βαρόνο των ναρκωτικών» και αφαίρεσε την Κολομβία από τον κατάλογο των συμμάχων στον αγώνα κατά της διακίνησης ναρκωτικών, στερώντας της χρηματοδοτήσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων. Ο Πέτρο κατηγορεί τον Αμερικανό ομόλογό του ότι αναμειγνύεται στα πολιτικά πράγματα της χώρας του με στόχο την εκδίωξη της Αριστεράς στις εκλογές του 2026.
Η περίπτωση της Βραζιλίας, φυσικής ηγέτιδας της Λατινικής Αμερικής, αποδεικνύεται δυσκολότερη για τον Τραμπ. Ο κεντροαριστερός πρόεδρος Λούλα ντα Σίλβα τηλεφώνησε στον Τραμπ, με τον οποίο συζήτησε για το εμπόριο και την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος. Ο Λούλα τον ευχαρίστησε για την απόφασή του να εξαιρέσει από τους ανταποδοτικούς δασμούς τις εισαγωγές αρκετών βραζιλιάνικων προϊόντων, όπως το βοδινό κρέας και ο καφές, μια κίνηση που υποδηλώνει μια πιο προσεκτική προσέγγιση προς τη μεγαλύτερη οικονομία της περιοχής.
Διαβάστε επίσης:
Ο Ρέι Ντάλιο για τη νέα «Σίλικον Βάλεϊ» των καπιταλιστών
Σαν σήμερα σίγησε η φωνή της Ειρήνης – Αφιέρωμα στον Τζον Λένον (φωτο, βίντεο)
Μεξικό: Τουλάχιστον 5 νεκροί στην έκρηξη παγιδευμένου αυτοκινήτου
