Σε μια εντυπωσιακή αρχαιολογική ανακάλυψη που ενδέχεται να αλλάξει όσα γνωρίζαμε για την προϊστορία της Ευρώπης, Ελβετοί και Αλβανοί αρχαιολόγοι φέρνουν στο φως τον αρχαιότερο ανθρώπινο οικισμό που έχει εντοπιστεί ποτέ σε ευρωπαϊκή λίμνη. Ο προϊστορικός αυτός οικισμός, που εντοπίστηκε στον πυθμένα της λίμνης Οχρίδας, κοντά στο αλβανικό χωριό Λιν, εκτιμάται ότι χρονολογείται μεταξύ 6.000 και 8.000 ετών πριν από σήμερα.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, πρόκειται για μια πρώιμη οργανωμένη κοινότητα κυνηγών και γεωργών, που κατάφερε να ευδοκιμήσει σε ένα υγρό και σύνθετο οικοσύστημα χιλιάδες χρόνια πριν από την εμφάνιση των πρώτων ανεπτυγμένων πολιτισμών της Μεσογείου και της Κεντρικής Ευρώπης.
Από το βυθό της λίμνης της Αλβανίας, στο φως της επιστήμης
Η διεθνής ερευνητική ομάδα πραγματοποιεί υποβρύχια ανασκαφή σε βάθος περίπου τριών μέτρων, όπου εκατοντάδες ξύλινοι πάσσαλοι – κατάλοιπα των θεμελίων των κατοικιών – διατηρούνται σε εξαιρετική κατάσταση λόγω της υδάτινης κάλυψης. Η μοναδική αυτή συνθήκη έχει διατηρήσει οργανικά κατάλοιπα σχεδόν άθικτα, επιτρέποντας στους επιστήμονες να εξαγάγουν σημαντικά συμπεράσματα για τη διατροφή, τις καλλιέργειες και την εξημέρωση ζώων από τους πρώτους κατοίκους της περιοχής.
«Χάρη στη λίμνη, τα υλικά σώθηκαν με έναν τρόπο που σπανίζει στην αρχαιολογία», δηλώνει ο καθηγητής Άλμπερτ Χάφνερ, επικεφαλής της ελβετικής αποστολής από το Πανεπιστήμιο της Βέρνης. «Μπορούμε να διαπιστώσουμε τι καλλιεργούσαν, ποια ζώα είχαν και πώς ζούσαν σε ένα φυσικό περιβάλλον που θεωρείτο μέχρι πρότινος αφιλόξενο».
Ευρήματα μοναδικής σημασίας
Μέχρι σήμερα έχουν ανασυρθεί περισσότερα από 1.000 δείγματα ξύλου, καθώς και οστά άγριων και οικόσιτων ζώων, κεραμικά σκεύη και χαλκά αντικείμενα, αποδεικνύοντας την ύπαρξη μιας κοινωνίας με τεχνογνωσία και δομή. Εντυπωσιακό είναι επίσης το γεγονός ότι οι αρχαιολόγοι έχουν εξερευνήσει μόλις το 1% της συνολικής έκτασης του οικισμού, η οποία φτάνει περίπου τα έξι εκτάρια.
Όλα δείχνουν ότι επρόκειτο για έναν πολυπληθή, καλά οργανωμένο λιμναίο οικισμό, που προϋπήρξε παρόμοιων κοινοτήτων στις Άλπεις και τη Μεσόγειο. Η ανασκαφή έχει ήδη χαρακτηριστεί ως κομβική για την κατανόηση της εξάπλωσης των πρώτων γεωργικών κοινωνιών στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
Μια νέα αφήγηση για τις απαρχές της Ευρώπης
Η ανακάλυψη στην Οχρίδα προσθέτει ένα σημαντικό κεφάλαιο στην κατανόηση των πρώτων μόνιμων ανθρώπινων εγκαταστάσεων στην Ευρώπη. Επιβεβαιώνει ότι, ήδη από τη Νεολιθική εποχή, υπήρξαν κοινωνίες με τη δυνατότητα να δημιουργούν σύνθετες δομές και να προσαρμόζονται σε δύσκολα περιβάλλοντα, όπως τα λιμναία τοπία.
«Αυτή η ανακάλυψη είναι κάτι παραπάνω από συναρπαστική. Είναι μια νέα πύλη για να κατανοήσουμε τις απαρχές της κοινωνικής οργάνωσης και της καθημερινής ζωής στην προϊστορική Ευρώπη», υπογραμμίζει ο Χάφνερ. «Και είμαστε μόλις στην αρχή. Η περιοχή κρύβει ακόμη πολλά μυστικά».
Η διεθνής ομάδα συνεχίζει τις έρευνες, με την ελπίδα ότι το Λιν και η Οχρίδα θα αποτελέσουν σταθμό για τη μελέτη της ευρωπαϊκής προϊστορίας, αλλά και παράδειγμα συνεργασίας ανάμεσα στην τοπική κοινότητα και την επιστημονική έρευνα.
