Η εισαγγελία του Μιλάνου ξεκίνησε έρευνα σχετικά με ισχυρισμούς ότι Ιταλοί πολίτες ταξίδεψαν στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη για «ανθρώπινο σαφάρι» κατά τη διάρκεια του πολέμου στις αρχές της δεκαετίας του 1990.
Φέρεται ότι Ιταλοί και άλλοι πλήρωσαν μεγάλα ποσά για να πυροβολούν πολίτες στην πολιορκημένη πόλη του Σαράγεβο.
Η μήνυση στο Μιλάνο υποβλήθηκε από τον δημοσιογράφο και μυθιστοριογράφο Ετσιo Γκαβατσένι, ο οποίος περιγράφει ένα «κυνήγι ανθρώπων» από «πολύ πλούσιους ανθρώπους» με πάθος για τα όπλα, οι οποίοι «πλήρωναν για να μπορούν να σκοτώνουν ανυπεράσπιστους πολίτες» από σερβικές θέσεις στους λόφους γύρω από το Σαράγεβο.
Σύμφωνα με ορισμένες αναφορές, χρεώνονταν διαφορετικές τιμές για τη δολοφονία ανδρών, γυναικών ή παιδιών. Περισσότεροι από 11.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια της σκληρής τετραετούς πολιορκίας του Σαράγεβο.
Η Γιουγκοσλαβία διαλύθηκε από τον πόλεμο και η πόλη περικυκλώθηκε από σερβικές δυνάμεις, οι οποίες την υπέβαλαν σε συνεχή βομβαρδισμό και πυρά ελεύθερων σκοπευτών.
Παρόμοιοι ισχυρισμοί για «κεφαλοκυνηγούς» από το εξωτερικό έχουν διατυπωθεί πολλές φορές με τα χρόνια, αλλά τα στοιχεία που συνέλεξε ο Γκαβατσένι — μεταξύ των οποίων και η μαρτυρία ενός αξιωματικού της βοσνιακής στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών — εξετάζονται πλέον από τον Ιταλό εισαγγελέα κατά της τρομοκρατίας Αλεσάντρο Γκόμπις.
Η κατηγορία είναι ανθρωποκτονία. Περισσότεροι από 11.000 πολίτες σκοτώθηκαν στα τρία χρόνια της πολιορκίας του Σαράγεβο.
Ο Βόσνιος αξιωματικός φέρεται να αποκάλυψε ότι οι συνάδελφοί του ενημερώθηκαν για τα λεγόμενα σαφάρι στα τέλη του 1993 και στη συνέχεια μετέφεραν τις πληροφορίες στη Σίσμι, τη στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών της Ιταλίας, στις αρχές του 1994. Η απάντηση από τη Σίσμι ήρθε δύο μήνες αργότερα, όπως είπε. Διαπίστωσαν ότι οι «τουρίστες του σαφάρι» πετούσαν από την πόλη Τεργέστη στα βόρεια σύνορα της Ιταλίας και στη συνέχεια ταξίδευαν προς τους λόφους πάνω από το Σαράγεβο.
«Το σταματήσαμε και δεν θα υπάρξουν άλλα σαφάρι», ειπώθηκε στον αξιωματικό, σύμφωνα με το πρακτορείο Ansa. Μέσα σε δύο έως τρεις μήνες τα ταξίδια είχαν σταματήσει. Ο Ετσιο Γκαβατσένι, που καταπιάνεται συνήθως με την τρομοκρατία και τη μαφία, διάβασε πρώτη φορά για τις περιηγήσεις ελεύθερων σκοπευτών στο Σαράγεβο πριν από τρεις δεκαετίες, όταν η ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera ανέφερε την ιστορία, αλλά χωρίς επαρκείς αποδείξεις.
Επανήλθε στο θέμα αφού είδε το «Sarajevo Safari», ένα ντοκιμαντέρ του 2022 από τον Σλοβένο σκηνοθέτη Μιράν Ζουπάνιτς, το οποίο ισχυρίζεται ότι όσοι συμμετείχαν στις δολοφονίες προέρχονταν από διάφορες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Ρωσίας και της Ιταλίας. Ο Γκαβατσένι άρχισε να ερευνά περαιτέρω και τον Φεβρουάριο παρέδωσε στους εισαγγελείς τα ευρήματά του, που λέγεται ότι αποτελούν έναν φάκελο 17 σελίδων, συμπεριλαμβανομένης έκθεσης της πρώην δημάρχου του Σαράγεβο, Μπενιαμίνα Κάριτς.
Οι ελεύθεροι σκοπευτές πυροβολούσαν πολίτες από περιοχές ελεγχόμενες από τους Σερβοβόσνιους, με θέα προς το Σαράγεβο. Μια σχετική έρευνα στη Βοσνία φαίνεται να έχει παγώσει. Μιλώντας στην ιταλική εφημερίδα La Repubblica, ο Γκαβατσένι υποστηρίζει ότι «πολλοί» συμμετείχαν σ΄ αυτά τα ανατριχιαστικά ταξίδια, «τουλάχιστον εκατό» συνολικά, με Ιταλούς να πληρώνουν «πάρα πολλά χρήματα» — έως και 100.000 ευρώ σε σημερινά δεδομένα.
Το 1992, ο Ρώσος εθνικιστής συγγραφέας και πολιτικός Εντουάρντ Λιμόνοφ είχε κινηματογραφηθεί να πυροβολεί πολλαπλές ριπές προς το Σαράγεβο με βαρύ πολυβόλο. Ξεναγούνταν σε θέσεις στους λόφους από τον Σερβοβόσνιο ηγέτη Ραντοβάν Κάρατζιτς, ο οποίος αργότερα καταδικάστηκε για γενοκτονία από διεθνές δικαστήριο στη Χάγη.
Ο Λιμόνοφ δεν πλήρωσε για αυτό το «πολεμικό τουρισμό». Βρισκόταν εκεί ως θαυμαστής του Κάρατζιτς, λέγοντάς του: «Εμείς οι Ρώσοι πρέπει να πάρουμε παράδειγμα από εσάς.» Φέρεται ότι οι Ιταλοί εισαγγελείς και η αστυνομία έχουν εντοπίσει λίστα μαρτύρων καθώς προσπαθούν να διαπιστώσουν ποιοι ενδεχομένως εμπλέκονταν. Ωστόσο, μέλη των βρετανικών δυνάμεων που υπηρέτησαν στο Σαράγεβο τη δεκαετία του 1990 δήλωσαν στο BBC ότι δεν άκουσαν ποτέ για κάποιον λεγόμενο «τουρισμό ελεύθερων σκοπευτών» κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης στη Βοσνία.
Ανέφεραν ότι οποιαδήποτε προσπάθεια να μεταφερθούν άτομα από τρίτες χώρες που πλήρωναν για να πυροβολούν πολίτες στο Σαράγεβο θα ήταν «δύσκολο να υλοποιηθεί σε πρακτικό επίπεδο», λόγω του μεγάλου αριθμού σημείων ελέγχου. Οι βρετανικές δυνάμεις υπηρετούσαν τόσο μέσα στο Σαράγεβο όσο και στις γύρω περιοχές, όπου ήταν εγκατεστημένες σερβικές δυνάμεις, και δεν είχαν δει τίποτα τότε που να υποδηλώνει ότι λάμβανε χώρα «τουρισμός ελεύθερων σκοπευτών».
Ένας στρατιώτης περιέγραψε τους ισχυρισμούς ότι ξένοι πλήρωναν για να πυροβολούν πολίτες ως έναν «αστικό μύθο».
ΠΗΓΗ: BBC
