Η έξαρση της γρίπης των πτηνών H5N1 είναι ένα ζήτημα που οι ειδικοί παρακολουθούν στενά, καθώς υπάρχει η πιθανότητα κάποια στιγμή να μεταδοθεί από τα πουλερικά στον άνθρωπο και να προκαλέσει μία νέα παγκόσμια
Ο ιός είναι διαδεδομένος σε περιοχές της Νότιας και Νοτιοανατολικής Ασίας και από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 έχει μολύνει και ανθρώπους. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αναφέρει ότι από το 2003 έως τον Αύγουστο του 2025 έχουν καταγραφεί 990 περιστατικά μόλυνσης σε 25 χώρες, με σχεδόν τα μισά να καταλήγουν θανάσιμα.
Στις ΗΠΑ, η H5N1 έχει πλήξει πάνω από 180 εκατομμύρια πτηνά και έχει προσβάλει τουλάχιστον 70 ανθρώπους, κυρίως εργαζόμενους σε αγροτικές μονάδες. Στην Ινδία, ο ιός έχει προκαλέσει θάνατο τριών τιγρών και μίας λεοπάρδαλης σε κέντρο άγριας ζωής.
Συμπτώματα και κίνδυνοι για τον άνθρωπο
Στους ανθρώπους, η μόλυνση εκδηλώνεται ως βαριά γρίπη, προκαλώντας υψηλό πυρετό, βήχα, πονόλαιμο και μυϊκούς πόνους, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις εμφανίζεται ασυμπτωματική. Παρότι ο γενικός κίνδυνος παραμένει χαμηλός, οι αρχές παρακολουθούν τον ιό για τυχόν μεταλλάξεις που θα διευκολύνουν τη μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Όπως αναφέρει το BBC, οι Ινδοί επιστήμονες, Φίλιπ Τσέριεν και Γκαουτάμ Μένον, ανέπτυξαν ένα μοντέλο προσομοίωσης για να προβλέψουν πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί ένα ξέσπασμα H5N1 στους ανθρώπους και ποιες ενέργειες μπορούν να περιορίσουν την εξάπλωση. Η μελέτη, δημοσιευμένη στο BMC Public Health, βασίζεται σε πραγματικά δεδομένα και υπολογιστικά σενάρια για την εξέλιξη μιας επιδημίας.
Μια πιθανή επιδημία ξεκινά από ένα μολυσμένο πτηνό που μεταδίδει τον ιό σε έναν άνθρωπο, συνήθως αγρότη ή εργαζόμενο σε αγορά. Ο βασικός κίνδυνος εμφανίζεται όταν αρχίζει η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο. Το μοντέλο δείχνει ότι αν η καραντίνα ξεκινήσει νωρίς, στα πρώτα δύο κρούσματα, μπορεί να περιοριστεί η εξάπλωση. Αν όμως τα κρούσματα φτάσουν τα δέκα πριν ληφθούν μέτρα, η διασπορά στον γενικό πληθυσμό είναι πιθανή.
Η προσομοίωση βασίστηκε σε ένα υποθετικό χωριό στην περιοχή Ναμακάλ της Ινδίας, με περισσότερες από 1.600 πτηνοτροφικές μονάδες και περίπου 70 εκατομμύρια κοτόπουλα.
Τα συμπεράσματα από το μοντέλο των ειδικών
- Η απομόνωση των κρουσμάτων και η καραντίνα των νοικοκυριών περιορίζουν την εξάπλωση στα αρχικά στάδια.
- Η θανάτωση πτηνών είναι αποτελεσματική μόνο εφόσον εφαρμοστεί πριν από τη μετάδοση στον άνθρωπο.
- Αν εμφανιστούν «δευτερογενείς» μολύνσεις, απαιτούνται αυστηρότερα μέτρα, όπως γενικευμένοι περιορισμοί.
- Ο στοχευμένος εμβολιασμός μειώνει τον κίνδυνο διάδοσης αλλά δεν προστατεύει άμεσα τα νοικοκυριά.
- Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η καραντίνα πρέπει να εφαρμοστεί την κατάλληλη στιγμή: πολύ νωρίς αυξάνει την πιθανότητα ενδοοικογενειακής μετάδοσης, πολύ αργά δεν περιορίζει την επιδημία.
Το μοντέλο βασίζεται σε υποθετικά σενάρια και δεν λαμβάνει υπόψη παράγοντες όπως η κίνηση των αποδημητικών πτηνών ή η χρήση μάσκας. Η ιολόγος Σίμα Λάκνταουα εκτιμά ότι μια εξάπλωση της H5N1 στον ανθρώπινο πληθυσμό θα μοιάζει περισσότερο με την πανδημία γρίπης του 2009 παρά με την Covid-19, χάρη στην προετοιμασία, τα αντιικά φάρμακα και τα εμβόλια.
Οι επιστήμονες τονίζουν ότι τα μοντέλα προσομοίωσης μπορούν να ενημερώνονται συνεχώς, παρέχοντας στις υγειονομικές αρχές πολύτιμο εργαλείο για την αντιμετώπιση των πρώτων κρίσιμων ωρών ενός πιθανού ξεσπάσματος.
Διαβάστε επίσης
Τι είναι η «υπεργρίπη»: Πώς μεταδίδεται και γιατί προκαλεί ανησυχία
Άτμισμα σε παιδιά και εφήβους: Πώς να το αναγνωρίσουν οι γονείς και γιατί προκαλεί εξάρτηση
Ιατρικός σύλλογος Λάρισας: αυξημένη εγρήγορση για τη σούπερ γρίπη H3N2 – υποκλάδος Κ
