Τέλος στα εκπτωτικά προγράμματα διοδίων για τους χρήστες της Αττικής Οδού μπαίνει από την 1η Νοεμβρίου, καθώς η ισχύς τους, η οποία είχε παραταθεί έως το τέλος Οκτωβρίου μετά την αλλαγή σκυτάλης παραχωρησιούχου στις 6 του μηνός, παύει.
Ποιοι βγαίνουν ζημιωμένοι
Αν και το αντίτιμο του διοδίου έχει ήδη μειωθεί στα 2,50 από 2,80 ευρώ, ειδικά οι συνδρομητές του προγράμματος Bonus, οι οποίοι είναι και τακτικοί χρήστες του αυτοκινητοδρόμου φαίνεται ότι θα επιβαρυνθούν σημαντικά εφόσον πραγματοποιούν περισσότερες από 35 διελεύσεις το μήνα.
Κι αυτό γιατί το συγκεκριμένο πρόγραμμα, το οποίο βρισκόταν σε ισχύ από το 2016 ως κίνητρο επιβράβευσης των τακτικών χρηστών της Αττικής Οδού χρέωνε κανονική τιμή διοδίου (δηλαδή 2,80 που ίσχυε μέχρι πρότινος) για τις πρώτες 32 διελεύσεις, αλλά παρείχε δωρεάν τις επόμενες 15. Πρακτικά οι χρήστες πλήρωναν για 47 διελεύσεις συνολικό ποσό 89,6 ευρώ.
Με την κατάργηση του συγκεκριμένου πακέτου από την 1η Νοεμβρίου οι χρήστες θα χρεώνονται από την πρώτη διέλευση τη χαμηλότερη τιμή των 2,5 ευρώ, αλλά θα χάσουν τις 15 δωρεάν διελεύσεις που τους παρείχε το εν λόγω πρόγραμμα. Ετσι, εάν κάνουν έως 35 διελεύσεις το μήνα θα χρεώνονται χαμηλότερα συγκριτικά με το προηγούμενο καθεστώς, αλλά εάν χρειάζονται συχνότερη μετακίνηση μέσω της Αττικής Οδού και πραγματοποιούν 47 διελεύσεις που τους παρείχε το πρόγραμμα Bonus θα πρέπει πλέον να πληρώνουν 27,9 ευρώ επιπλέον.
Θα σταματήσουν ωστόσο να επιβάλλονται κάποιες μηνιαίες χρεώσεις παγίου που επιβάλλονταν ανά πομποδέκτη/λογαριασμό σε προγράμματα, όπως το Business και τα Friendly.
Υπενθυμίζεται ότι από τις 6 Οκτωβρίου που ανέλαβε τη λειτουργία της Αττικής Οδού η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ το αντίτιμο των διοδίων στη βασική κατηγορία των ΙΧ μειώθηκε στα 2,5 από 2,8 ευρώ. Για τις υπόλοιπες κατηγορίες οχημάτων τα νέα διόδια ανέρχονται πλέον σε 1,25 ευρώ για τις μοτοσυκλέτες (κατηγορία 1) από 1,40 που ίσχυε, σε 6,25 ευρώ για τα μικρά και μεσαία φορτηγά (κατηγορία 5) από 7,10 και σε 10 ευρώ για τα μεγάλα φορτηγά (κατηγορία 6) από 11,30 ευρώ που ίσχυε έως και το Σάββατο 5 Οκτώβριου 2024.
Οι τιμές αυτές θα διατηρηθούν για πέντε χρόνια λαμβάνοντας κάθε 1η του έτους (όχι για το 2025) την τιμαριθμική αναπροσαρμογή που προβλέπεται για όλους τους αυτοκινητοδρόμους και από την οποία εξαιρούνταν έως τώρα η Αττική Οδός.
Ειδικά για τον φετινό Οκτώβριο, είχαν διατηρηθεί τα συνδρομητικά προγράμματα Bonus και η πρόβλεψη για τις 15 δωρεάν διελεύσεις του Οκτωβρίου και τα προγράμματα Friendly και Business, στα οποία οι τιμές των 30 πρώτων διελεύσεων μειώθηκαν στα επίπεδα του Βασικού Διοδίου με τις υφιστάμενες τιμές των επόμενων 20 διελεύσεων (31η έως 50η) και τις τιμές πλέον των 50 διελεύσεων (51η και άνω) να διατηρούνται μόνο για τον Οκτώβριο.
Να σημειωθεί ότι η Νέα Αττική Οδός δεν είναι υποχρεωμένη από τη σύμβαση που υπεγράφη στις 12 Σεπτεμβρίου να διατηρήσει σε ισχύ τα υφιστάμενα εκπτωτικά πακέτα, δεδομένου ότι σε αυτήν ορίζεται ρητά ότι «από την Ημερομηνία Έναρξης Παραχώρησης, τα διόδια τέλη που επιβάλλονται στον αυτοκινητόδρομο Αττική Οδός, εκπτώσεις επ’ αυτών, καθώς και απαλλαγές από την καταβολή αυτών ρυθμίζονται αποκλειστικά σύμφωνα με τις ειδικότερες προβλέψεις της νέας Σύμβασης Παραχώρησης, κατά παρέκκλιση κάθε αντίθετης πρόβλεψης. Κατ’ εφαρμογή του Ν. 5141/2024, μετά την έναρξη της νέας Περιόδου Παραχώρησης, ισχύουν αποκλειστικά και μόνον οι όροι της νέας Σύμβασης Παραχώρησης, με την οποία καθορίζονται νέες μειωμένες βασικές τιμές διοδίων για όλους τους χρήστες».
Τι ισχύει για κάθε πρόγραμμα
Σύμφωνα με την ενημέρωση της Νέας Αττικής Οδού αναλυτικά για κάθε πρόγραμμα θα ισχύσουν τα εξής:
- Business: Με τις νέες τιμές για τις 30 πρώτες διελεύσεις, εφαρμόζεται χαμηλότερη χρέωση ΙΧ (κατ. 2, 3 &4): 2,50 ευρώ αντί των 2,55 ευρώ, μικρά και μεσαία φορτηγά (κατ.5): 6,25 αντί 6,47 ευρώ, μεγάλα φορτηγά (κατ. 6): 10 ευρώ αντί των 10,29 ευρώ. Παράλληλα καταργείται η μηνιαία χρέωση παγίου ύψους 2,48 ευρώ ανά συσκευή e-PASS για τις πρώτες 50 συσκευές και του αντίστοιχου μηνιαίου παγίου συσκευής αν ο πελάτης είχε περισσότερες. Με τον τρόπο αυτό, σύμφωνα με την εταιρία, προκύπτει απαλλαγή από ένα μόνιμο έξοδο και αντισταθμίζεται μέρος του ποσού των εκπτώσεων που θα είχαν και στην κλίμακα διελεύσεων 31 – 50 με αποτέλεσμα το μηνιαίο συνολικό κόστος διελεύσεών να διατηρείται επί το πλείστον στα ίδια ή και χαμηλότερα επίπεδα.
- Friendly & Friendly Truck: Καταργείται η μηνιαία χρέωση παγίου ύψους 3,72 ευρώ ανά συσκευή e-PASS και Κάρτα Λογαριασμού, ενώ σε επίπεδο τιμών ισχύει η το γενικό αντίτιμο του διοδίου ανά κατηγορία οχήματος. Αντίστοιχα με τα ισχύοντα και για το πρόγραμμα Business, σύμφωνα με την εταιρία, με την κατάργηση του παγίου προκύπτει «απαλλαγή από ένα μόνιμο έξοδο και αντισταθμίζεται σημαντικό μέρος των εκπτώσεων που υπήρχαν στην κλίμακα διελεύσεων 31 – 50. Συνεπώς, το μηνιαίο συνολικό κόστος διελεύσεών διατηρείται επι το πλείστον στα ίδια ή και χαμηλότερα επίπεδα».
- Bonus: Για τις πρώτες 32 διελεύσεις με διόδιο τέλος 2,50 ευρώ ανά διέλευση αντί 2,80, προκύπτει μηνιαίο συνολικό κόστος σε χαμηλότερα επίπεδα 80 ευρώ αντί 89,60. «Επιπλέον, καθώς δεν προσφέρονται δωρεάν διελεύσεις, αν πραγματοποιούνται έως 35 διελεύσεις, το μηνιαίο συνολικό κόστος διελεύσεών παραμένει στα ίδια επίπεδα», επισημαίνεται στην ενημέρωση.
Η απήχηση των εκπτωτικων προγραμμάτων στους χρήστες της Αττικης Οδού ήταν σημαντική. Σύμφωνα με τα στοιχεία του εταιρικού απολογισμού του προηγούμενου παραχωρησιούχου για το 2023, το πρόγραμμα express υπήρξε διαχρονικά το δημοφιλέστερο των συνδρομητών παρουσιάζοντας αύξηση 11,8% τα τελευταία τρία χρόνια.
Ο αριθμός των συνδρομητών του ήταν 609.456, αλλά καταργήθηκε στην πράξη καθώς παρείχε τη διέλευση έναντι 2,55 ευρώ όταν το γενικό αντίτιμο σήμερα έχει πέσει στα 2,50, δηλαδή χαμηλότερα.
Αρκετά δημοφιλές ήταν και το bonus με τον αριθμό των συνδρομητών του το 2023 να φτάνει τους 41.614 από 40.413 το 2021, ενώ μικρότερη απήχηση είχαν τα υπόλοιπα προγράμματα.
Συνολικά πάντως εκτιμάται ότι η αύξηση των συνδρομητών της Αττικης οδού συνέβαλε και στην αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών οι οποίες αποτελούσαν το 58,15% των συναλλαγών το 2023. Ειδικά στις ώρες πρωινής αιχμής, το ποσοστό των ηλεκτρονικών συναλλαγών ανήλθε στο 70% των διελεύσεων τον Νοέμβριο του 2023.
Κλιμακωτά διόδια μετά την πρώτη πενταετία
Ολο και συχνότερα «στο κόκκινο» βρίσκεται η Αττική Οδός καθώς οι έντονοι κυκλοφοριακοί φόρτοι ειδικά κατά τις ώρες αιχμής είναι καθημερινό φαινόμενο. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι μηνιαίες διελεύσεις από τον αυτοκινητόδρομο το 9μηνο του 2024 έχουν αυξηθεί κατά 5,52% συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου του 2023.
Οι ώρες με το υψηλότερο επίπεδο κυκλοφορίας στην Αττική Οδό είναι οι πρωινές 8 – 9 πμ με την πρωινή αιχμή πάντως να έχει ήδη διευρυνθεί και να προκύπτει στο διάστημα 7 – 10 π.μ. και το απόγευμα 5 – 6 μ.μ. Και εδώ η απογευματινή αιχμή προκύπτει γενικότερα στο διάστημα 3 – 7μ.μ. Σε επίπεδο ημέρας της εβδομάδας, η Παρασκευή είναι αυτή με τον υψηλότερο αριθμό συνολικών διελεύσεων (εισόδων) στην Αττική Οδό.
Η διεύρυνση των ωρών αιχμής στον αυτοκινητόδρομο της Αθήνας έχει ήδη επισημανθεί και από τους συγκοινωνιολόγους, οι οποίοι έχουν ήδη προτείνει να διερευνηθεί το ενδεχόμενο αλλαγής της τιμολογιακής πολιτικής ώστε στις ώρες αιχμής το αντίτιμο να είναι υψηλότερο και να πέφτει στις ώρες που η κίνηση είναι μειωμένη.
Οι συγκοινωνιολόγοι εκφράζουν την ανησυχία ότι η μείωση των διοδίων θα φορτώσει επιπλέον φόρτο στην ήδη επιβαρυμένη Αττική Οδό. Εως και σήμερα, πάντως, δεν μπορεί να διαφανεί το αποτύπωμα της μείωσης των διοδίων στην κυκλοφορία δεδομένου ότι η νέα παραχώρηση μετράει λιγότερο από ένα μήνα ζωής.
Σε κάθε περίπτωση βάσει της νέας σύμβασης, η όποια αλλαγή στην τιμολόγηση σε πέντε χρόνια είναι απολύτως συνδεδεμένη με τους κυκλοφοριακούς φόρτους που δέχεται η Αττική Οδός. Οπως αναλυτικά αναφέρεται, προς αντιμετώπιση τυχόν εκτεταμένων φαινομένων κυκλοφοριακής συμφόρησης, παρέχεται στον Παραχωρησιούχο, μετά την πέμπτη επέτειο της Ημερομηνίας Έναρξης Παραχώρησης, η δυνατότητα να προτείνει σύστημα διαφοροποιημένου διοδίου τέλους για διαφορετικές χρονικές περιόδους (π.χ. ώρες αιχμής και ώρες εκτός αιχμής), διαφορετικούς τύπους ημερών (π.χ. καθημερινές, Σαββατοκύριακα και αργίες) ή/και διαφορετικούς Σταθμούς Διοδίων.
Προϋπόθεση είναι η παρατηρούμενη μέση ωριαία ταχύτητα της διαμπερούς κυκλοφορίας στην κατεύθυνση αιχμής και στις δύο περιόδους αιχμής να είναι χαμηλότερη από 45 km/h για δύο ώρες και για 30 ημέρες εντός περιόδου έξι συνεχόμενων μηνών, της θερινής περιόδου (15/6-31/8) μη συμπεριλαμβανομένης, σε τουλάχιστον τρία από τα τέσσερα κατωτέρω τμήματα του Αυτοκινητοδρόμου:
- Τμήμα Α: Α/Κ Λ. Δ. Πλακεντίας (13) – Α/Κ Αθηνών – Λαμίας (8)
- Τμήμα Β: Α/Κ Παπάγου (Υ2)-Α/Κ Αγ. Παρασκευής (Υ4)
- Τμήμα Γ: Α/Κ Λ. Φυλής (6) – Α/Κ Αθηνών- Λαμίας (8)
- Τμήμα Δ: Α/Κ Λεονταρίου (16) – Α/Κ Λ. Δ. Πλακεντίας (13).
Η πρόταση για ανατιμήσεις θα πρέπει να εγκριθεί από το δημόσιο, κατόπιν σύμφωνης γνώμης του ανεξάρτητου μηχανικού, καθώς και να ενημερωθεί σχετικά η DGMove και εφόσον κριθεί απαραίτητο να ληφθεί σύμφωνη γνώμη της. Το προτεινόμενο σύστημα ξεκαθαρίζεται πως θα εφαρμοστεί με ευθύνη, επιμέλεια και έξοδα του παραχωρησιούχου.
Βάσει των προβλέψεων, ο παραχωρησιούχος δικαιούται να θεσπίσει σύστημα εκπτώσεων στα Διόδια Τέλη ή ειδικών μειωμένων τελών διοδίων για συχνή ή καθημερινή χρήση ή για οποιαδήποτε άλλη ειδική κατηγορία χρηστών, να μειώνει τα Διόδια Τέλη για κατηγορίες οχημάτων για μια συγκεκριμένη περίοδο (εντός ημέρας, εβδομάδας, μήνα κ.λπ.), να χρεώνει διαφορετικά Διόδια Τέλη στους διαφορετικούς Σταθμούς Διοδίων. Σε καμία περίπτωση όμως τα διόδια δεν θα μπορούν να υπερβούν, μη συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ, τα Βασικό Τέλος Διοδίου ανά κατηγορία οχήματος.
