Στις συνέπειες και την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης αναφέρθηκαν εκτενώς ο περιφερειάρχης Αττικής Νίκος Χαρδαλιάς και ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Βασίλης Κικίλιας.
«Η κλιματική κρίση και οι συνέπειες της θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με τους ίδιους όρους που αντιμετωπίστηκε παγκοσμίως και η πανδημία. Πρέπει να δημιουργηθεί άμεσα ένας μηχανισμός χρηματοδότησης αντίστοιχα του Ταμείου Ανάκαμψης σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, που θα συνδράμει και καλύψει όλες τις σημαντικές απαιτούμενες δράσεις και έργα θωράκισης των μεγάλων αστικών Κέντρων από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, » τόνισε ο περιφερειάρχης Αττικής Νίκος Χαρδαλιάς, μιλώντας στο πρώτο συνέδριο κορυφής «Kifissia Summit», που διοργανώνει ο δήμος Κηφισιάς στο Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, με αντικείμενο την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής σε επίπεδο Τοπικής Αυτοδιοίκησης και οργανισμών.
Παράλληλα ο περιφερειάρχης Αττικής ανέδειξε την αναγκαιότητα εφαρμογής της μητροπολιτικότητας ως του μοναδικού βιώσιμου μοντέλου διαχείρισης που μπορεί να ανταποκριθεί επαρκώς στις προκλήσεις της κλιματικής κρίσης, όσον αφορά το λεκανοπέδιο της πρωτεύουσας, καθώς «στην Αττική τα δεδομένα δεν είναι ίδια με όλες τις άλλες Περιφέρειες της επικράτειας. Είναι η μοναδική Περιφέρεια στον πλανήτη που παράγει το 48% του ΑΕΠ της χώρας και εν τούτοις, έχει σχεδιαστεί άναρχα με τις ευθύνες της πολιτείας να είναι εδώ και δεκαετίες διαχρονικές, καθώς δεν κατέστη εφικτή η εφαρμογή μιας πραγματικά ολιστική πολιτική αποκέντρωσης στην χώρα. Οι υποδομές μας, δεν έχουν δημιουργηθεί για να φιλοξενούν 4,5 εκατομμύρια πολίτες» σημείωσε ο κ. Χαρδαλιάς.
Για το λόγο αυτό, πρόσθεσε, απαιτείται «ένας ευέλικτος μηχανισμός με ακαριαία αντανακλαστικά στην αντιμετώπιση κρίσεων. Η ανάληψη, ο σχεδιασμός και η υλοποίηση ενός έργου, θα πρέπει να γίνεται από έναν και μόνο φορέα, από έναν οργανισμό δημόσιου συμφέροντος. Και αυτός είναι που θα κρίνεται, θα λογοδοτεί και το κυριότερο δεν θα μπορεί να μεταθέτει τις ευθύνες για τις όποιες καθυστερήσεις, αποτυχίες ή στρεβλώσεις. Στην Περιφέρεια Αττικής, είμαστε καθ’ όλα έτοιμοι να αναλάβουμε τη μεγάλη αυτή ευθύνη, προκειμένου να ανταποκριθούμε στις δεσμεύσεις μας προς τους πολίτες και στις δικές τους υψηλές προσδοκίες, εφόσον η πολιτεία μας εμπιστευθεί και μας εξασφαλίσει ξεκάθαρες αρμοδιότητες και απαραίτητους πόρους».
«Ξεκάθαρες αρμοδιότητες μαζί με τους ανάλογους πόρους»
Ο κ. Χαρδαλιάς ανέφερε παράλληλα πως «διεκδικούμε από το κεντρικό κράτος να μας εκχωρήσει αυτές τις ξεκάθαρες αρμοδιότητες, αυτή την ευθύνη, τον κεντρικό συντονισμό και το δικαίωμα να διαχειριζόμαστε μητροπολιτικά όλα τα μεγάλα έργα που αφορούν το δύσκολο εγχείρημα που έχουμε αναλάβει, μαζί βεβαίως και με την απαραίτητη χρηματοδότηση. Γιατί, ας μη γελιόμαστε, αρμοδιότητες χωρίς τους απαραίτητους πόρους είναι γράμμα κενό».
Μάλιστα για να καταδείξει την έκταση του προβλήματος των συναρμοδιοτήτων εξήγησε πως κατά τη διάρκεια της επιχείρησης καθαρισμού δεκάδων ρεμάτων του λεκανοπεδίου εκ μέρους της Περιφέρειας Αττικής, «δεν υπήρξε ούτε ένα που να μην έπρεπε να διευκρινίσουμε εάν η φροντίδα έγκειται σε εμάς, στους οικείους Δήμους ή στο Υπουργείο».
Έργα και δράσεις της Περιφέρειας Αττικής
Ο κ. Χαρδαλιάς υπογράμμισε ότι η πολιτική προστασία δεν αφορά μόνο την αντιμετώπιση των έκτακτων αναγκών, αλλά δίνει πρωτίστως έμφαση στην πρόληψη και την ετοιμότητα με στόχο την προστασία της ανθρώπινης ζωής, του φυσικού περιβάλλοντος και της περιουσίας των πολιτών. Στο πλαίσιο αυτό η Περιφέρεια Αττικής έχει δεσμευτεί να διαθέσει τουλάχιστον το 30% των πόρων του ΕΣΠΑ, που ανέρχονται συνολικά σε 1,6 δισεκατομμύρια ευρώ, αποκλειστικά για δράσεις που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή. Αυτό, μεταφράζεται σε περισσότερα από 480 εκατ. ευρώ που θα επενδυθούν για την θωράκιση του λεκανοπεδίου.
Ακολούθως προέβη σε έναν μίνι απολογισμό των σχετικών δράσεων της περιφέρειας Αττικής. Ειδικότερα, όπως ανέφερε:
– Καθαρισμός Ρεμάτων: Ολοκληρώθηκε ο καθαρισμός 18 ρεμάτων στους Δήμους Σαρωνικού και Αχαρνών που είχαν πληγεί πέρυσι από τις πυρκαγιές, με στόχο τη μείωση του κινδύνου πλημμυρών σε συνολικό μήκος 9,7 χιλιομέτρων και ο καθαρισμός του κεντρικού ρέματος της Παλλήνης, μήκους 800 μέτρων. Συγχρόνως, ολοκληρώνονται οι εργασίες καθαρισμού 19 ρεμάτων της Ανατολικής Αττικής συνολικού μήκους 20,9 χιλιομέτρων σε περιοχές υψηλής επικινδυνότητας, πάντα σε συνεργασία με τους Δήμους. Οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις θα επαναλαμβάνονται σε ετήσια βάση καθώς εντάσσονται στον ευρύτερο σχεδιασμό αναβάθμισης όλων των σημαντικών υδάτινων πόρων και υποδομών
– Προστασία Κηφισού: Η Περιφέρεια Αττικής για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες αποφάσισε να προχωρήσει σε μια ιδιαίτερα δύσκολη επιχείρηση καθαρισμού όλων των υπόγειων τμημάτων του Κηφισού ποταμού, μήκους 8,6 χιλιομέτρων. Μέχρι σήμερα από τα πλακοσκεπή μέρη του έχουν απομακρυνθεί 9.000 τόνοι φερτών υλικών, με την επιχείρηση να βρίσκεται σε εξέλιξη για την απομάκρυνση μπαζών και απορριμμάτων. «Πρόκειται για μια πρωτοφανή, αδιανόητη κατάσταση που καταδεικνύει και τη δυσκολία που αντιμετωπίζουν τα συνεργεία μας, τα οποία συγχαίρω για την επιτυχή τους παρέμβαση στο πεδίο» όπως είπε.
– Αντιπλημμυρική Προστασία: Ξεμπλόκαρε το έργο της αντιπλημμυρικής προστασίας της Νέας Φιλαδέλφειας – Νέας Χαλκηδόνας και των όμορων Δήμων που παρέμενε στάσιμο επί 17 χρόνια. Ο νέος συλλεκτήριος αγωγός ομβρίων υδάτων μήκους 1.213 μέτρων, θα περιλαμβάνει 8 υπόγειες δεξαμενές.
– Αναβάθμιση Μητροπολιτικών Πάρκων: Έχει ξεκινήσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο προϋπολογισμού 43 εκατ. ευρώ για την λειτουργική αναβάθμιση και προστασία των μητροπολιτικών πάρκων της Αττικής, ενώ «μόλις χθες ανακοινώσαμε με χαρά και υπερηφάνεια τη μεγαλύτερη αστική ανάπλαση του λεκανοπεδίου. Αναφέρομαι στο Μητροπολιτικό Πάρκο Φαληρικού Όρμου, έκτασης 541 στρεμμάτων για το οποίο υπεγράφη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η ένταξη και χρηματοδότησή του, ύψους 370 εκατ. ευρώ, αναβαθμίζοντας την ευρύτερη περιοχή και προσφέροντας παράλληλα χώρους πρασίνου και αναψυχής στους κατοίκους» όπως ανέφερε.
Κλείνοντας την ομιλία του, ο κ. Χαρδαλιάς τόνισε: «Η κλιματική κρίση είναι μια υπαρξιακή απειλή για τον κόσμο όπως τον ξέρουμε. Οφείλουμε να δράσουμε αποφασιστικά και αποτελεσματικά. Το οφείλουμε στα παιδιά μας, το οφείλουμε στις επόμενες γενιές».
Κικίλιας: Χρειαζόμαστε ανθεκτικές κοινωνίες για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης
Στην επιτακτική ανάγκη για τη δημιουργία ανθεκτικών κοινωνιών στα φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής, στην έλλειψη βροχοπτώσεων, τους περιορισμένους υδάτινους πόρους, αλλά και στην αντιπυρική περίοδο που ολοκληρώνεται αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Βασίλης Κικίλιας στο πλαίσιο του «Kifissia Summit – Καινοτόμες Πρακτικές και Πολιτικές Κλιματικής Ανθεκτικότητας» που πραγματοποιείται στο μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας υπό την αιγίδα του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.
Ο υπουργός χαιρετίζοντας το συνέδριο επισήμανε ότι πρόκειται « για μία σημαντική και πολύ χρήσιμη πρωτοβουλία για να μπορέσουν οι καλές πρακτικές, μαζί με την πραγματικότητα την οποία αντιμετωπίζουμε, να διεισδύσουν στις κοινωνίες μας, στα δίκτυά μας, στους ανθρώπους μας, στους ενεργούς πολίτες και αυτό να χτίσει πρώτα απ’ όλα εμπιστοσύνη και στη συνέχεια ανθεκτικότητα. Ανθεκτικότητα την οποία έχουμε ανάγκη ως κοινωνίες για να αντιμετωπίσουμε τα φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής, που κάποιοι αναγνωρίζουν ότι πλέον έχει περάσει στο επίπεδο της κλιματικής κρίσης, ενώ άλλοι πιο πιο απαισιόδοξοι μιλούν για κλιματική κατάρρευση».
«Σύμφωνα με το Σύστημα Engage, που είναι το ψηφιοποιημένο επιστημονικό εργαλείο, βρισκόμαστε 14% κάτω από το μέσο όρο των καμένων εκτάσεων, τα τελευταία 20 χρόνια, στην χρονιά για την οποία είχαμε τα χειρότερα πυρομετεωρολογικά δεδομένα», επισήμανε μεταξύ άλλων ο υπουργός και προσέθεσε ότι κατά τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου εκδηλώθηκαν 9000 ενάρξεις πυρκαγιών.
Παράλληλα, ο υπουργός τόνισε ότι οι άνδρες και οι γυναίκες του Πυροσβεστικού Σώματος, δεν έχουν σταματήσει να παλεύουν με τις φωτιές.
«Συνεχίζουν από Μάρτιο. Παλεύουν μέρα και νύχτα. Είχαμε 9000 ενάρξεις πυρκαγιών φέτος στη χώρα. Αυτό συνεχίζει, και σήμερα που μιλάμε, είναι η προτελευταία μέρα της αντιπυρικής περιόδου, αντιμετωπίζουμε πυρκαγιές», υπογράμμισε, ενώ τόνισε ότι παράγοντας σε αυτό αποτελεί η έλλειψη βροχοπτώσεων καθώς όπως είπε «τους τελευταίους 6-7 μήνες δεν έχει ή έχει βρέξει ελάχιστα και σύμφωνα με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία δεν προβλέπεται αυτό να γίνει, τουλάχιστον για τις επόμενες 15 μέρες, μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου».
Σχετικά με τον απολογισμό της φετινής αντιπυρικής περιόδου ο υπουργός τόνισε ότι «ήταν αποτέλεσμα και συνισταμένη των εξαιρετικών προσπαθειών που κάναμε όλοι μαζί». «Η αυτοδιοίκηση πρώτου και δευτέρου βαθμού, οι εθελοντές, οι δασοκομάντος, πλέον με τους φετινούς έχουμε συστήσει 20 ομάδες τέτοιες, 1500 άτομα σε όλη την Ελλάδα, αερομεταφερόμενες ομάδες εξαιρετικών και πολύ καλά εκπαιδευμένων πυροσβεστών και δασοπυροσβεστών, ο στρατός, η αστυνομία, οι δασάρχες, οι δασοφύλακες, ένα νέο δόγμα αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών, το οποίο εφαρμόσαμε όλοι μαζί και οφείλω να σας ευχαριστήσω για τη συνεργασία σας», σημείωσε.
Αναφερόμενος στα σπίτια που έχουν χτιστεί σε ημιαστικές-ημιδασικές περιοχές του λεκανοπεδίου και τα οποία όπως είπε «με ευθύνη της Ελληνικής Πολιτείας νομιμοποιήθηκαν», τώρα «η πολιτεία αναλαμβάνει την ευθύνη να προστατεύσει όλους αυτούς τους ανθρώπους, τους συμπολίτες μας και τις περιουσίες τους, ταυτόχρονα με τη μάχη που δίνεται για την προστασία των δασών μας».
Σχολιάζοντας τα όσα συμβαίνουν στην Ισπανία ο κ. Κικίλιας επισήμανε ότι οι μετεωρολόγοι κάνουν αναφορές για «ένα ακραίο φαινόμενο, το οποίο οδηγεί σε κατακλυσμιαίες πλημμύρες».
Σχετικά με τα φαινόμενα λειψυδρίας που αντιμετωπίζει η Μεσόγειος και τους περιορισμένους υδάτινους πόρους ο κ. Κικίλιας σημείωσε ότι αυτή η κατάσταση «οδηγεί σε προβλήματα και στην πρωτογενή παραγωγή».
«Για τους γνωρίζοντες και αυτούς που ενδιαφέρονται βλέπετε τι δυσκολίες αντιμετωπίζει η ελιά αυτήν την εποχή, που αν δεν ποτιστεί ή δεν βρέξει, δεν μεγαλώνει ο καρπός της, το κάστανο και ούτω καθεξής. Αμέσως αυτό θα οδηγήσει σε σμίκρυνση της παραγωγής και αύξηση των τιμών. Καταλαβαίνετε το ντόμινο για το οποίο μιλάμε στις εθνικές οικονομίες και στο παγκόσμιο εμπόριο και στην παραγωγή. Άρα πίεση στους υδάτινους πόρους, προβλήματα στην πρωτογενή παραγωγή και βίαιες μεταναστευτικές ροές», υπογράμμισε ο υπουργός.
Αναφορικά με τον ρόλο της τοπικής αυτοδιοίκησης στην κλιματική ανθεκτικότητα ο υπουργός είπε: «Είμαι πεπεισμένος ότι οι άνθρωποι οι οποίοι υπηρετούν την τοπική αυτοδιοίκηση έχουν την ικανότητα να συνομιλούν με τον κόσμο άμεσα, αδιαμεσολάβητα και να πείθουν τους συμπολίτες τους. Έτσι ώστε αν υπάρχει αρτιότητα σε ό,τι έχει να κάνει με την εκπαίδευση, αλλά και τα επιστημονικά και τεχνολογικά εργαλεία να μπορέσουν να προστατεύσουν τους δημότες όσο το δυνατόν καλύτερα στις προκλήσεις που φέρνει το αύριο.
Αυτό προφανώς απαιτεί πόρους και πρέπει να το δούμε, αλλά απαιτεί και τη δυνατότητα να εξηγήσουμε και να βάλουμε στα νηπιαγωγεία μας, στα σχολεία μας, στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και στη δια βίου μάθηση την ανθεκτικότητα στις κρίσεις, έτσι ώστε να καταλάβουν τα παιδιά μας, τα εγγόνια μας, άρα οι νέοι ενεργοί πολίτες, τι σημαίνει να μην σπαταλώ πόσιμο νερό στο πλύσιμο ενός αυτοκινήτου, να μην κατασπαταλώ πόσιμο νερό στην πρωτογενή παραγωγή, να χρησιμοποιώ δεύτερης και τρίτης χρήσης νερό για να κάνω δουλειές οι οποίες δεν έχουν να κάνουν θέματα υγιεινής, με στόχο να εξοικονομείται πόσιμο νερό για τους ανθρώπους. Να προχωρήσουμε τη συνεργασία με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για να υλοποιηθούν αυτά τα μικρά και μεσαία έργα φραγμάτων ή άλλων έργων, και να κάνουμε αντιπλημμυρικές υποδομές, έτσι ώστε τους τους χειμερινούς μήνες, αυτή τη βροχή που θα έχουμε, όταν θα την έχουμε, να μπορούμε να την χρησιμοποιήσουμε, να είναι in good use. Φυσικά θα πρέπει να είναι δεδομένη, κατά την άποψή μου, η προσπάθεια των πόλεων που βρέχονται από νερό και των νησιών μας να χρησιμοποιούν παράλληλα με τις ΑΠΕ, μικρές και μεσαίες μονάδες εργοστασίων αφαλάτωσης, έτσι ώστε να μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και αυτό το νερό, όπως κάνουν εδώ και πολλές πολλές δεκαετίες στο Ισραήλ, το οποίο ουσιαστικά χτίστηκε και φτιάχτηκε σε μία έρημο και δεν είχε δυνατότητα ούτε πρωτογενούς παραγωγής, ούτε υδάτινων πόρων, ούτε τίποτε», σημείωσε ο κ. Κικίλιας.
Τέλος υπογράμμισε: «Η ανάγκη ωθεί τον άνθρωπο να εξελιχθεί να προχωρήσει μπροστά και να δημιουργήσει τις συνθήκες αυτές έτσι ώστε να μπορέσουν να επιβιώσουν και να ευημερήσουν και οι επόμενες γενιές. Με πολλή μάχη και πολλή προσπάθεια αυτό το χρονικό διάστημα έχουμε σώσει πολλές ανθρώπινες ζωές».
