Η πτώση του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία τον Δεκέμβριο του 2024 δεν έφερε την ειρήνη αλλά μετέφερε τον πάλη για την εξουσία στο εξωτερικό. Από την εξορία τους στη Μόσχα, δύο πρώην ισχυροί άνδρες του καθεστώτος – ο πρώην αρχηγός των στρατιωτικών πληροφοριών Υποστράτηγος Καμάλ Χασάν και ο δισεκατομμυριούχος ξάδελφος του Άσαντ, Ραμί Μαχλούφ – δαπανούν εκατομμύρια δολάρια σε ανταγωνιστικές προσπάθειες για τη συγκρότηση ένοπλων δυνάμεων. Στόχος τους είναι η υποκίνηση εξέγερσης στις παράκτιες περιοχές της Συρίας, την παραδοσιακή βάση ισχύος της μειονότητας των Αλαουιτών, στην οποία ανήκει και η οικογένεια Άσαντ.
Έρευνα του Reuters αποκαλύπτει ότι πρώην πιστοί του Μπασάρ αλ-Άσαντ, ο οποίος κατέφυγε και αυτός στη Ρωσία, διοχετεύουν εκατομμύρια δολάρια σε δεκάδες χιλιάδες πιθανούς μαχητές, ελπίζοντας να υποκινήσουν εξεγέρσεις κατά της νέας κυβέρνησης και να ανακτήσουν τη χαμένη επιρροή τους. Ενώ ο Μπασάρ Άσαντ έχει σε μεγάλο βαθμό «συμφιλιωθεί» με την εξορία, άλλες ανώτερες φυσιογνωμίες από τον στενό του κύκλο, συμπεριλαμβανομένου του αδελφού του Μαχέρ, δεν έχουν αποδεχθεί την απώλεια της εξουσίας. Ο Μαχέρ, ο οποίος επίσης βρίσκεται στη Μόσχα και εξακολουθεί να ελέγχει χιλιάδες πρώην στρατιώτες, δεν έχει ακόμη δώσει χρήματα ή εντολές, σύμφωνα με πηγές κοντά στην οικογένεια.
Ο ανταγωνισμός για τους Αλαουίτες και οι υπόγειες αποθήκες
Ο πυρήνας του αγώνα μεταξύ Χασάν και Μαχλούφ είναι ο έλεγχος της κοινότητας των Αλαουιτών, η οποία αποτελεί λίγο περισσότερο από το 10% του πληθυσμού της Συρίας. Οι δύο άνδρες και άλλες φατρίες χρηματοδοτούν συνολικά πάνω από 50.000 μαχητές στην παράκτια Συρία και τον Λίβανο, ελπίζοντας να εξασφαλίσουν την αφοσίωσή τους. Ο Χασάν ισχυρίζεται ότι ελέγχει 12.000 μαχητές, ενώ ο Μαχλούφ φτάνει τους 54.000, αν και διοικητές στο έδαφος αναφέρουν ότι οι μαχητές πληρώνονται ελάχιστα, μόλις $20-$30 τον μήνα, και δέχονται χρήματα και από τις δύο πλευρές. Επιπλέον, ο Χασάν και ο Μαχλούφ ανταγωνίζονται για τον έλεγχο ενός δικτύου 14 υπόγειων κέντρων διοίκησης (ή αποθηκών) που κατασκευάστηκαν γύρω από την παράκτια Συρία (σε μια έκταση 180 χλμ.) λίγο πριν την πτώση του Άσαντ. Τα κέντρα αυτά είναι μεγάλες αποθήκες εξοπλισμένες με όπλα, πυρομαχικά (AK-47, χειροβομβίδες), ηλιακή ενέργεια, Ίντερνετ, GPS και ασυρμάτους. Παρόλο που παραμένουν λειτουργικά αλλά ουσιαστικά αδρανή, ένας διοικητής τα αποκάλεσε «Νήσο των Θησαυρών» για τους συνωμότες.
Τα διαφορετικά οράματα των εξόριστων
Ο Χασάν και ο Μαχλούφ, αν και έχουν κοινό στόχο την ανάκτηση επιρροής, διαφωνούν έντονα μεταξύ τους και προβάλλουν διαφορετικά προφίλ. Ο Καμάλ Χασάν, ο οποίος διηύθυνε το διαβόητο στρατιωτικό σύστημα κράτησης του Άσαντ και είχε προτείνει τη μετακίνηση ομαδικού τάφου για να κρύψει τις θηριωδίες του καθεστώτος, εκφράζει οργή για τη χαμένη του επιρροή και περιγράφει μεγαλόπνοα οράματα για το πώς θα κυβερνούσε την παράκτια Συρία. Έχει δαπανήσει 1,5 εκατ. δολάρια από τον Μάρτιο και χρησιμοποίησε τη φιλανθρωπική οργάνωση «Ανάπτυξη της Δυτικής Συρίας» ως ανθρωπιστικό κάλυμμα για να χτίσει επιρροή μεταξύ των Αλαουιτών. Επιπλέον, στρατολόγησε περίπου 30 χάκερ για να πραγματοποιήσουν κυβερνοεπιθέσεις κατά της νέας κυβέρνησης και να πουλήσουν κλεμμένα κυβερνητικά δεδομένα στο dark web. Σε φωνητικό μήνυμα τον Απρίλιο προς διοικητές, έλεγε: «Κάνετε υπομονή, λαέ μου, και μην παραδώσετε τα όπλα σας. Εγώ είμαι αυτός που θα αποκαταστήσει την αξιοπρέπειά σας».
Ο Ραμί Μαχλούφ, ο δισεκατομμυριούχος ξάδελφος που κυριάρχησε στην οικονομία της Συρίας και χρηματοδότησε τον Άσαντ πριν έρθει σε ρήξη μαζί του, ζει σε πολυτελές ξενοδοχείο στη Μόσχα και παρουσιάζεται ως μεσσιανική φιγούρα. Πιστεύει ότι θα επιστρέψει μετά από μια «αποκαλυπτική τελική μάχη» (σύμφωνα με σιιτική προφητεία) και αποκαλεί δημόσια τον νέο Πρόεδρο Σαράα «Αλ Σουφιάνι», τον κύριο κακό της προφητείας. Έχει δαπανήσει τουλάχιστον 6 εκατομμύρια δολάρια σε μισθούς μαχητών, διοχετεύοντας τα χρήματα μέσω έμπιστων αξιωματικών, των Σουχαΐλ Χασάν και Καχτάν Χαλίλ. Επίσης, προσπαθεί να εξασφαλίσει όπλα από κρυμμένες αποθήκες και λαθρέμπορους. Ωστόσο, επέκρινε τις διαδηλώσεις των Αλαουιτών τον Νοέμβριο, λέγοντας ότι «όλα αυτά τα κινήματα θα φέρουν μόνο καταστροφή, γιατί δεν είναι ακόμα η κατάλληλη στιγμή».
Η ρωσική στάση και η απάντηση της νέας κυβέρνησης
Η Ρωσία, αν και φιλοξενεί τους εξόριστους, δεν έχει παράσχει υποστήριξη στον Χασάν και τον Μαχλούφ. Διπλωμάτες επισημαίνουν ότι η προτεραιότητα του Κρεμλίνου είναι η διατήρηση της πρόσβασης στις στρατιωτικές βάσεις της στην παράκτια Συρία. Μάλιστα, μετά την επίσκεψη του Προέδρου Σαράα στη Μόσχα τον Οκτώβριο, οι συναντήσεις των Ρώσων αξιωματούχων με τους εξόριστους έγιναν αραιές, καθώς η Ρωσία εξέφρασε την προθυμία της να αυξήσει τον συντονισμό με τη νέα συριακή κυβέρνηση.
Η νέα κυβέρνηση του προέδρου Αχμέντ αλ-Σαράα (πρώην διοικητή της αλ-Κάιντα) αντιμετωπίζει τις συνωμοσίες επιστρατεύοντας έναν Αλαουίτη πρώην πιστό του Άσαντ, τον Χάλεντ αλ-Αχμάντ, ο οποίος είναι παιδικός φίλος του Σαράα. Ο αλ-Αχμάντ, ο πιο ισχυρός Αλαουίτης της Συρίας σήμερα, έχει ως καθήκον να πείσει τους Αλαουίτες ότι το μέλλον τους βρίσκεται στη νέα Συρία. Ο ρόλος του θεωρείται ζωτικής σημασίας για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης. Η στρατηγική του περιλαμβάνει τη χρηματοδότηση της δημιουργίας θέσεων εργασίας και της οικονομικής ανάπτυξης για την αντιμετώπιση της υψηλής ανεργίας μετά την πτώση του καθεστώτος. Παράλληλα, οι συριακές αρχές, υπό τον κυβερνήτη της Ταρτούς, Αχμέντ αλ-Σάμι, δήλωσαν ότι γνωρίζουν τα σχέδια και είναι έτοιμες να τα αντιμετωπίσουν, επιβεβαιώνοντας τη σύλληψη δεκάδων ατόμων που συνδέονται με τους Χασάν και Μαχλούφ.
Προοπτικές και κίνδυνοι
Οι προοπτικές μιας επιτυχημένης εξέγερσης θεωρούνται χαμηλές, κυρίως λόγω του ανταγωνισμού μεταξύ Χασάν και Μαχλούφ, της δυσπιστίας των Αλαουιτών απέναντι σε αυτούς, και της έλλειψης ρωσικής υποστήριξης. Ωστόσο, μια εξέγερση θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει τη νέα κυβέρνηση και να πυροδοτήσει έναν νέο γύρο θρησκευτικής βίας, όπως συνέβη τον Μάρτιο, όταν περίπου 1.500 Αλαουίτες πολίτες σκοτώθηκαν σε αντίποινα μετά από μια αποτυχημένη εξέγερση. Οι εξόριστοι δεν φαίνεται να έχουν κινητοποιήσει δυνάμεις ακόμα και το Reuters δεν μπόρεσε να επιβεβαιώσει τους αριθμούς των μαχητών ούτε συγκεκριμένα σχέδια δράσης, αλλά η δυσαρέσκεια των Αλαουιτών λόγω της φτώχειας και της ανασφάλειας παραμένει εύφλεκτο υλικό.
Με πληροφορίες από Reuters
Διαβάστε επίσης:
Νέο πλάνο Τραμπ για τη Γάζα έως τα Χριστούγεννα
Οι 50 χώρες με τα μεγαλύτερα επίσημα αποθέματα χρυσού
Ο Μάρκο Ρούμπιο αναλαμβάνει δράση κατά των διώξεων χριστιανών παγκοσμίως
