Σε λιγότερο από μία εβδομάδα, στις 9 Ιουλίου τα μεσάνυχτα, λήγει η 90ήμερη αναστολή των δασμών που είχε εξαγγείλει ο Ντόναλντ Τραμπ τον περασμένο Απρίλιο, στο πλαίσιο της αποκαλούμενης Ημέρας της Απελευθέρωσης. Εκτός απροόπτου, οι τελωνειακές επιβαρύνσεις 10%–40% που είχαν ανακοινωθεί τότε, αναμένεται να ενεργοποιηθούν πλήρως, προκαλώντας σεισμικές δονήσεις στην παγκόσμια οικονομία.
Η αναστολή δόθηκε μετά τις αναταράξεις στις αγορές και στόχο είχε να δημιουργήσει περιθώριο διπλωματικών επαφών. Όμως, μέχρι στιγμής, η πρόοδος θεωρείται αναιμική και ανεπαρκής.
Δασμοί Τραμπ: Ύφεση προ των πυλών – ΗΠΑ και σύμμαχοι σε δοκιμασία
Οι οικονομικοί αναλυτές προειδοποιούν πως η επιβολή των δασμών θα μπορούσε να προκαλέσει ύφεση στις ΗΠΑ, ιδιαίτερα λόγω της επίδρασης σε βασικούς εισαγωγικούς τομείς. Το βασικό σχήμα προβλέπει 10% δασμό στις εισαγωγές από όλες τις χώρες, ενώ για 35 χώρες με εμπορικό πλεόνασμα (όπως η Ινδία και η Καμπότζη) προβλέπονται επιπλέον τιμωρητικοί δασμοί.
Ουσιαστικά, πρόκειται για μια εμπορική ανακατανομή δυνάμεων, με την Ουάσιγκτον να επιδιώκει μονομερείς όρους εμπορίου, χωρίς διαπραγματεύσεις.
Προσωρινές συμφωνίες, μονόπλευρες επιστολές
Μέχρι στιγμής, μόνο δύο εμπορικές συμφωνίες έχουν ανακοινωθεί:
-
Με το Ηνωμένο Βασίλειο, συμφωνήθηκε μερική άρση φραγμών, καθώς το Λονδίνο δεν βρισκόταν στη λίστα των «στόχων».
-
Με το Βιετνάμ, επιτεύχθηκε διαβάθμιση δασμών ανάλογα με την προέλευση και τον τελικό προορισμό προϊόντων.
Η συμφωνία με την Κίνα περιορίστηκε στα αντίμετρα μετά την 2α Απριλίου (όπως για τις σπάνιες γαίες), αφήνοντας ανοιχτά τα βασικά μέτωπα.
Ο ίδιος ο Τραμπ αποκάλυψε ότι 10–12 επιστολές με μονομερή δασμολόγια εστάλησαν στις 4 Ιουλίου, ενώ έπονται κι άλλες. Όπως τόνισε, «οι χώρες θα πληρώσουν από 10% έως 70%», χωρίς καμία διαπραγμάτευση.
Οι αγορές στην αναμονή – Fed με το πόδι στο φρένο
Το οικονομικό επιτελείο των ΗΠΑ προειδοποιεί πως η παράταση των διαπραγματεύσεων ενδέχεται να φτάσει έως τον Σεπτέμβριο. Στο μεταξύ, η Fed παγώνει τις μειώσεις επιτοκίων, περιμένοντας τις εξελίξεις.
Οι επιχειρήσεις αναστέλλουν επενδυτικά σχέδια, ειδικά στους εξής τομείς:
-
Χάλυβας και αυτοκινητοβιομηχανία
-
Φαρμακευτικά προϊόντα και ξυλεία
-
Ημιαγωγοί, μικροτσίπ και μέταλλα όπως ο χαλκός
Η Ε.Ε. δεν προλαβαίνει – Τραμπ: «Θα πληρώσουν ό,τι αποφασίσουμε»
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε ότι δεν είναι εφικτή μια πλήρης συμφωνία με τις ΗΠΑ μέχρι τις 9 Ιουλίου. Επικαλέστηκε τον τεράστιο όγκο εμπορίου (1,5 τρισ. ευρώ) και την πολυπλοκότητα των θεμάτων.
Η προσπάθεια εστιάζεται σε μια συμφωνία επί της αρχής, όχι σε ολοκληρωμένο πλαίσιο. Η Ε.Ε. και η Ινδία συνεχίζουν τις διαβουλεύσεις, αλλά ο Τραμπ δηλώνει αμετακίνητος, αναφέροντας χαρακτηριστικά για την Ιαπωνία: «Θα πληρώσουν ό,τι αποφασίσουμε».
9η Ιουλίου: Καμπή ή ρήγμα στο παγκόσμιο εμπόριο;
Η ημερομηνία λειτουργεί ως σημείο καμπής για την παγκόσμια οικονομία. Ακόμη και μερικές συμφωνίες, δεν φαίνεται να αρκούν για να ανασχέσουν τα βασικά πακέτα δασμών 10% και 25%, ιδίως σε στρατηγικά προϊόντα.
Αν επικρατήσει η γραμμή της μονομερούς επιβολής, ενδέχεται να δούμε έναν εκτεταμένο εμπορικό πόλεμο σε όλα τα επίπεδα – από τη μεταποίηση ως τη γεωπολιτική ισορροπία. Το δεύτερο εξάμηνο του 2025 ξεκινά με έντονη αβεβαιότητα, όπου το κόστος θα μετριέται όχι μόνο σε δολάρια, αλλά και σε διπλωματικό κεφάλαιο.