Χρυσός: ένα μέταλλο διαχρονικό, που αποφέρει τεράστια κέρδη, με την λάμψη του να μην θολώνει ποτέ. Αυτά τα γνωρίζουν αρκετά καλά, οργανωμένες ομάδες Ρομά, συμμορίες κακοποιών που δουλεύουν υπόγεια κλέβοντας χρυσοχοΐα και σπίτια και διοχετεύουν τον χρυσό σε μαφιόζους ή σε όσους διακινούν μαύρο χρήμα. Αμέσως μετά τις διαρρήξεις, μετατρέπουν τα κοσμήματα σε χρυσό, εξαφανίζοντας τα ενοχοποιητικά στοιχεία. Την περασμένη εβδομάδα πάνω από 100 αστυνομικοί πάνοπλοι εντόπισαν και έσπασαν άβατο, κατοικία Ρομά στα Άνω Λιόσια που κατηγορούνται για δεκάδες διαρρήξεις.
Γιατί τόση εμμονή με το κίτρινο μέταλλο; Ποια είναι η διαδρομή του παράνομου χρυσού και πώς γίνεται η αγοραπωλησία;
«Τους Ρομά δεν μπορείς να τους κοροϊδέψεις»
Στο «non paper» μιλάει ενεχυροδανειστής υπό τον όρο της ανωνυμίας, που διατηρεί ενεχυροδανειστήριο στο Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας. Τον συναντήσαμε νωρίς το πρωί, το ραντεβού ορίστηκε για το κατάστημά του και είχαν δοθεί οι απαραίτητες εγγυήσεις για την μη δημοσιοποίηση των στοιχείων του. Μόλις τον καλημέρισα μου έβγαλε μια κόλλα χαρτί Α4, ενημερώνοντάς με πως έχει «αποδυναμώσει» το σήμα WiFi. «Μπορούμε να ξεκινήσουμε…», είπε και περιέγραψε τι τον οδήγησε να συνεργάζεται με τις ομάδες Ρομά και να αγοράζει λαθραία χρυσό.
«Συνεργαζόμαστε με τους Ρομά, γιατί αγοράζουμε τον χρυσό πιο φθηνά και δεν υπάρχει κρατικός φορέας να ελέγχει τον χρυσό, που διακινείται προς πώληση κι αυτό το γνωρίζουν τα κυκλώματα και έτσι διακινούν και σπρώχνουν τόνους στην Τουρκία με τους ντελιβεράδες. Μέσα σε μία δεκαετία έχουν φύγει 15 τόνοι χρυσού από την Ελλάδα. Είμαστε συγκεκριμένα άτομα, που έχουμε συναλλαγές, δεν δίνουν σε οποιονδήποτε. Παίρνουμε ορισμένοι, όση ποσότητα χρειαζόμαστε για να δουλέψουμε και ύστερα υπάρχουν σύνδεσμοι που τον προωθούν στην Κωνσταντινούπολη».
Τα παράνομα κυκλώματα χρησιμοποιούν ως χυτήρια για την τήξη του χρυσού ακόμα και τα σπίτια τους. Λιώνουν τα κοσμήματα και τα μετατρέπουν σε ράβδους.
«Οι Ρομά είναι πολύ οργανωμένοι, έχουν δικά τους εργαστήρια, αφού οι δικοί τους κλέψουν, τους το δίνουν. Αυτοί τον λιώνουν, τον μετατρέπουν σε ράβδους και τον βγάζουν έξω. Έχουν δικά τους εργαστήρια, μέσα στο σπίτι τους, τα πολλά κιλά εκείνοι τα λιώνουν, ξέρουμε πού είναι και κανείς δεν μπορεί να πλησιάσει και γι’ αυτό υπάρχουν οι μεσάζοντες. Υπάρχει μονοπώλιο στο κύκλωμα. Ένας είναι και οι άλλοι που δουλεύουν για αυτόν. Υπάρχουν και δικοί μας, Έλληνες, που συνεργάζονται. Τους Ρομά δεν μπορείς να τους κοροϊδέψεις, ξέρουν πολύ καλά την αγορά, είναι πάντα ενημερωμένοι για την τιμή του χρυσού. Προτιμούν τις πέτρες, σ’ ένα δαχτυλίδι και κρατούν μόνο τα μπριγιάν, γιατί το μπριγιάν δεν «πιάνεται», δεν έχει σφραγίδα, δεν είναι κόσμημα είναι πέτρα… χύμα. Εγώ λιώνω εδώ ό,τι δεν σπρώχνεται, τα «μικρά» που λέμε εμείς και το κάνω πλάκα», ανέφερε στο «non paper» ο ενεχυροδανειστής.
ΠΛΗΓΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ
Η Ελένη, ιδιοκτήτρια Εργαστηρίου Αργυροχρυσοχοΐας συνεχίζει την επιχείρηση των γονιών της στην Αγίου Μελετίου, έχει σταθερές συνεργασίες με σχεδιαστές, το παραεμπόριο όμως πλήττει και τους επαγγελματίες. «Τα κυκλώματα δεν απευθύνονται σε μεγάλα εργαστήρια, ο λαθραίος χρυσός δεν μπορεί να διοχετευτεί εύκολα στην αγορά, γιατί όλα τα προϊόντα είναι τιμολογημένα, ένας προμηθευτής έχει ΦΠΑ. Όταν ένας έμπορος αγοράζει προϊόντα τιμολογημένα, η τιμή είναι τελείως διαφορετική σε σχέση με έναν, ο οποίος θα προμηθευτεί μέταλλο το οποίο δεν έχει τιμολογηθεί, δεν έχει αποδεικτικά, δεν έχει τίποτα. Οπότε εγώ σαν επαγγελματίας που λογοδοτώ στο κράτος έχω πολύ μεγάλη χασούρα. Αυτό βέβαια είναι αλυσίδα, διότι και το κράτος χάνει, δεν αποδίδουν ΦΠΑ, δεν υπάρχει καμία διαφάνεια. Εμείς ελεγχόμαστε και από τα social media, πρέπει να διαφημίσουμε την παραγωγή μας, αυτό θα μας φέρει τη επόμενη πελατεία».
«Στην Τουρκία κυρίως τα εξάγουν, η γείτονα χώρα είναι ο βασικός προμηθευτής του παράνομου χρυσού που φεύγει από την Ελλάδα. Οι σπείρες του λαθραίου χρυσού πουλούν φθηνότερα από τις τιμές τις αγοράς. Οι επαγγελματίες χρυσοχόοι δεν συμμετέχουν, δεν τα βάζουν στα μαγαζιά τους. Δυστυχώς δεν μπορούμε να τους απομονώσουμε, η πολιτεία πρέπει να μας βοηθήσει, πρέπει να μας προστατεύσει», ανέφερε ο Ιωσήφ Ρουσανίδης, τεχνίτης χρυσοχοΐας, που εδώ και τέσσερις δεκαετίες έχει το κοσμηματοπωλείο και το εργαστήριο του στην οδό Λέκκα. Η ζημία στον τζίρο είναι εμφανής.
«Η ζημιά είναι πάρα πολύ μεγάλη, έχει συρρικνωθεί η δουλειά. Δυστυχώς ο τζίρος έχει πέσει πάρα πολύ. Ό,τι παράνομο μπαίνει μέσα στον κλάδο μας δημιουργεί μεγάλα προβλήματα και μεγάλο ανταγωνισμό σε βάρος των επαγγελματιών, γιατί αυτή τη στιγμή που ο χρυσός έχει φτάσει στα ύψη έχουμε συνάμα και το πρόβλημα το φόρου πολυτελείας».
Το «ασφαλές» λιμάνι
Οι εντάσεις στη Μέση Ανατολή εδώ και έντεκα μήνες έχουν ανεβάσει την τιμή του πολύτιμου μετάλλου στα ύψη, επηρεάζουν όχι μόνο τους επενδυτές, αλλά και τους πολίτες, με τον χρυσό να αποτελεί καταφύγιο αξίας σε περιόδους οικονομικής ανισορροπίας και αβεβαιότητας. «Τα ευγενή μέταλλα όπως είναι ο χρυσός και το ασήμι ανεβαίνουν χρηματιστηριακά. Έχει παρατηρηθεί ότι τα τελευταία χρόνια ειδικά από την περίοδο της κρίσης, από το 2009 και μετά στην Ελλάδα έχει αυξητική πορεία. Ο χρυσός έχει φτάσει στα ύψη σήμερα, τιμή ρεκόρ, είναι γύρω στα 75.000€ το κιλό .Όταν συμβαίνει κάτι γεωπολιτικά επηρεάζει το χρηματιστήριο, οπότε αυτόματα επηρεάζονται και τα μέταλλα», αναφέρει η Ελένη, ιδιοκτήτρια Εργαστηρίου Αργυροχρυσοχοΐας.
ΧΟΡΟΣ ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΩΝ
Τον περασμένο Μάιο η μη κυβερνητική οργάνωση SWISSAID με έδρα την Ελβετία, δημοσίευσε μελέτη, για τους σκοτεινούς δρόμους του λαθρεμπορίου χρυσού χαρτογραφώντας τα δρομολόγια από την Αφρική προς το Ντουμπάι και άλλες διεθνείς αγορές. Διαπίστωσε ότι συνολικά 435 τόνοι χρυσού, που εξορύσσονταν, αξίας άνω των 30 δισεκατομμυρίων δολαρίων, μεταφέρθηκαν λαθραία από την Αφρική το 2022. Το κίτρινο μέταλλο είναι καθοριστικός παράγοντας για τις αφρικανικές οικονομίες, αποτελεί βασική πηγή εισοδήματος για εκατομμύρια μικρούς μεταλλωρύχους και είναι εργαλείο χρηματοδότησης ενόπλων οργανώσεων.
Η ΧΕΖΜΠΟΛΑΧ ΒΑΣΙΚΟΣ ΠΑΙΚΤΗΣ
Η τρομοκρατική οργάνωση Χεζμπολάχ με τον μανδύα τράπεζας, AQAH κινεί παράνομα κεφάλαια μέσω λογαριασμών και διαμεσολαβητών, εκθέτοντας τα λιβανικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα σε πιθανές κυρώσεις. Είναι επίσης ένας μη κυβερνητικός οργανισμός που ασχολείται με χρηματοοικονομικές δραστηριότητες, όπως ενεχυροδανειστήρια ή δανεισμός χρημάτων με αντάλλαγμα καταθέσεις χρυσού.
«Η σιιτική τρομοκρατική οργάνωση Hezbollah έχει καταφέρει και διατηρεί τις δυνάμεις της άθικτες στον Λίβανο, μία χώρα όπου η επίσημη οικονομία έχει ουσιαστικά καταρρεύσει εδώ και έτη, με ένα εκτενές δίκτυο μαύρης οικονομίας, το οποίο διακτινώνεται και στο εξωτερικό. Η οργάνωση αξιοποιεί το μεγάλο δίκτυο Λιβανέζων εκπατρισθέντων ανά την υφήλιο που έχουν σημαντική οικονομική παρουσία, ιδίως στη Νότιο Αμερική και την Δυτική Αφρική. Στον ίδιο τον Λίβανο πολλοί πολίτες βασίζονται στο οικονομικό δίκτυο της οργάνωσης, γνωστό ως Al–Qard Al–Hasan που διαθέτει 50 τοπικά παραρτήματα στην χώρα, με αποτέλεσμα η οργάνωση να διατηρεί το κύρος και την επιρροή της. Σύμφωνα με έρευνα της εφημερίδας Al Mashareq η οργάνωση ζητούσε κατάθεση χρυσού ως εγγύηση για παροχή δανείων χωρίς χρονικό όριο, ενώ σύμφωνα με την ανεξάρτητη ιρανική εφημερίδα Mehr News είχαν σημειωθεί ακόμη και εκτελέσεις Λιβανέζων πολιτών που έκρυβαν χρυσό» υπογράμμισε ο Ιωάννης Κωτούλας Διδάσκων Γεωπολιτική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Η Χεζμπολάχ με την υποστηρίξει του Ιράν έχει στήσει ένα ολόκληρο δίκτυο, με τον χρυσό να πρωταγωνιστεί. «Μία από τις εκφάνσεις αυτού του δικτύου είναι η παράνομη διακίνηση χρυσού και διαμαντιών. Παρά τις αυστηρές οικονομικές κυρώσεις των ΗΠΑ, η οργάνωση αξιοποιεί σκιώδη οικονομικά δίκτυα, τα οποία εκτείνονται έως την Νότιο Αμερική και την Αφρική. Σύμφωνα με αναφορές το 2023 του βουλευτή της Βενεζουέλας Américo De Grazia, η Hezbollah ελέγχει ορυχεία εξόρυξης χρυσού στην χώρα, ενώ το 2022 σε έγγραφο της εταιρείας Lloyds Marine αναφερόταν διακίνηση χρυσού από την Βενεζουέλα προς το Ιράν για τη στήριξη της Hezbollah, στοιχεία, τα οποία επιβεβαιώθηκαν από τις υπηρεσίες πληροφοριών του Ισραήλ. Ο χρυσός πωλείτο στην Τουρκία και άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής, με τα έσοδα να κατευθύνονται στην σιιτική οργάνωση του Λιβάνου μέσω του Ιράν, ανέφερε ο κ. Κωτούλας».
