Προφανώς εξοργισμένος από τη στάση των Ευρωπαίων, ο 81χρονος Χαφτάρ τους έδιωξε όλους από την πόλη χωρίς να πραγματοποιηθούν συνομιλίες για τη μετανάστευση. Η προσπάθεια της ΕΕ να αντιμετωπίσει τις συμμορίες διακίνησης ανθρώπων που δρουν σε όλη τη Μεσόγειο ήταν σε αταξία, καθώς αξιωματούχοι από όλες τις πλευρές αλληλοκατηγορούσαν για την αναστάτωση.
Βασισμένο σε συνεντεύξεις με πολλά άτομα που είναι εξοικειωμένα με το φιάσκο της Τρίτης, στα οποία δόθηκε η ανωνυμία για να μιλήσουν ειλικρινά, το POLITICO μπορεί να αποκαλύψει ολόκληρη την ιστορία της διαφωνίας που εκτροχίασε την αποστολή της ΕΕ να λύσει την κρίση στα νότια σύνορά της.
Πίσω από όλα αυτά κρύβεται μια βαθύτερη προειδοποίηση για την Ευρώπη, με την υποψία ότι η Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν βρίσκει νέους τρόπους για να προκαλέσει προβλήματα στην περιοχή.
Η παράνομη μετανάστευση αποτελεί κρίσιμη πρόκληση για την ικανότητα της ΕΕ να αντιμετωπίσει τις ανησυχίες των ψηφοφόρων σχετικά με την ασφάλεια των συνόρων, και η αντιμετώπιση της διαδρομής από τη Βόρεια Αφρική προς την Ελλάδα και την Ιταλία συγκαταλέγεται εδώ και καιρό στις πιο δύσκολες δοκιμασίες για τις Βρυξέλλες.
Το ταξίδι του Μπρούνερ είχε ως στόχο να δείξει αυτό που οι αξιωματούχοι της ΕΕ αποκαλούν «Ομάδα Ευρώπη» σε δράση, αντιμετωπίζοντας την μεταναστευτική κρίση. Η «Ομάδα Ευρώπη» είναι η ορολογία των Βρυξελλών για μια συνδυασμένη διπλωματική επίδειξη δύναμης στην οποία τα πιο ισχυρά θεσμικά όργανα της ΕΕ – όπως η Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων – συνεργάζονται με τα κράτη μέλη «ώστε η κοινή μας εξωτερική δράση να γίνει κάτι περισσότερο από το άθροισμα των μερών της».
Ο Μπρούνερ επιβιβάστηκε σε αεροπλάνο με τον Έλληνα υπουργό Μετανάστευσης Θάνο Πλεύρη, τον Ιταλό υπουργό Εσωτερικών Ματέο Πιαντέδοσι και τον υπουργό Εσωτερικών της Μάλτας Μπάιρον Καμιλλέρι. Ο πρώτος προορισμός τους στη Λιβύη ήταν η Τρίπολη, έδρα της διεθνώς αναγνωρισμένης Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας.
Όπως αναφέρει το ρεπορτάζ του Politico, o πρέσβης της ΕΕ, Νίκολα Ορλάντο, κάνει την εμφάνισή του στη διπλωματική σκηνή στη Λιβύη με το ξυρισμένο κεφάλι του, τα γυαλιά του με τετράγωνο σκελετό και τα κομψά, μπλε σκούρο κοστούμια. Έχει μακρά γνωριμία με τη χώρα, έχοντας προηγουμένως διατελέσει αναπληρωτής πρέσβης της Ιταλίας στην Τρίπολη, και ήταν δική του δουλειά να οργανώνει τις συναντήσεις.
Ο Ορλάντο και οι σύντροφοί του γνώριζαν τους κινδύνους της αντιμετώπισης του Χαφτάρ: Ο πολέμαρχος ελέγχει τον Εθνικό Στρατό της Λιβύης και είναι de facto κυβερνήτης της ανατολικής Λιβύης από το 2017, διοικώντας την περιοχή ως στρατιωτική δικτατορία, με κάποια υποστήριξη από τη Ρωσία. Η ΕΕ δεν είχε ποτέ θεσμική σχέση με την κυβέρνησή του.
Τι εκνεύρισε τον Χαφτάρ
Όταν το αεροπλάνο των Ευρωπαίων τροχοδρομούσε προς τη θέση του στη Βεγγάζη, για να το υποδεχτούν απροσδόκητα δύο υπουργοί του Χαφτάρ, το Ορλάντο βρισκόταν στη γραμμή του πυρός.
Οι Ιταλοί, Έλληνες και Μαλτέζοι υπουργοί του είπαν να κατέβει μόνος του από το αεροπλάνο και να πάει να μιλήσει με την πλευρά του Χαφτάρ. Όλοι συμφώνησαν ότι σε καμία περίπτωση η ευρωπαϊκή αντιπροσωπεία υπουργών και αξιωματούχων δεν πρέπει να φωτογραφηθεί με εκπροσώπους του Χαφτάρ. Αυτό θα έστελνε ένα διεθνές μήνυμα ότι η ΕΕ αναγνώριζε μια κυβέρνηση που το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου δεν θεωρεί νόμιμη.
Ο Ορλάντο έφυγε μόνος του για να μιλήσει αυτοπροσώπως με τους δύο υπουργούς της ανατολικής Λιβύης και τηλεφωνικά με το γραφείο του Χαφτάρ. Τελικά, τον διαβεβαίωσαν ότι οι Ευρωπαίοι, που είχαν παραμείνει κολλημένοι στο αεροπλάνο τους, μπορούσαν να αποβιβαστούν και να περιμένουν, μακριά από τον ήλιο, στην πιο άνετη αίθουσα VIP του αεροδρομίου, υποσχόμενοι ότι κανείς δεν θα φωτογραφιζόταν στη διαδικασία.
Οι Λίβυοι παραβίασαν αμέσως και αυτή τη διαβεβαίωση και άρχισαν να φωτογραφίζουν τους Ευρωπαίους και τους Λίβυους υπουργούς καθώς περίμεναν να μάθουν αν θα μπορούσαν να ξεκινήσουν οι συνομιλίες.
Καθώς ο Ορλάντο συνέχιζε να προσπαθεί να σώσει την κατάσταση, έγινε σαφές ότι ο Χαφτάρ δεν ήταν ευχαριστημένος. Ήθελε αυτή τη φωτογραφία των υπουργών του να συναντούν μερικούς από τους πιο υψηλόβαθμους πολιτικούς της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του επιτρόπου Μπρούνερ.
Τελικά, η πλευρά της ΕΕ πρότεινε έναν συμβιβασμό. Παρά τις επιφυλάξεις τους για το καθεστώς της ανατολικής Λιβύης, θα προχωρούσαν και θα πραγματοποιούσαν συνάντηση με τους υπουργούς του Χαφτάρ παρόντες — αλλά μόνο υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα δημοσιευόταν καμία φωτογραφία που να δείχνει ότι είχε λάβει χώρα.
Ο Χαφτάρ προφανώς θύμωσε, κήρυξε τον Μπρούνερ «ανεπιθύμητο πρόσωπο» και διέταξε όλους τους Ευρωπαίους να επιστρέψουν στο αεροπλάνο τους και να φύγουν.
Πηγή: POLITICO