Για πρώτη φορά έπειτα από δώδεκα μήνες διαδοχικών μειώσεων, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) αναμένεται να διατηρήσει αμετάβλητα τα βασικά επιτόκια δανεισμού στη σημερινή συνεδρίαση. Παρότι η απόφαση ήταν σε μεγάλο βαθμό αναμενόμενη από τις αγορές, κανείς δεν μπορεί να προεξοφλήσει τη διάρκεια της παύσης ή αν η χαλάρωση της πολιτικής θα συνεχιστεί μετά το καλοκαίρι.
Η επόμενη κατεύθυνση της ΕΚΤ φαίνεται να εξαρτάται κρίσιμα από τις οριστικές αποφάσεις των ΗΠΑ για τους δασμούς προς την Ευρώπη, με τον επικείμενο εμπορικό πόλεμο να ρίχνει βαριά σκιά στις ευρωπαϊκές προβλέψεις.
Ο πληθωρισμός κάτω από τον στόχο, αλλά όχι για πολύ
Τον Ιούνιο, ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη διαμορφώθηκε ακριβώς στον στόχο της ΕΚΤ (2%), και σύμφωνα με τις προβλέψεις των οικονομολόγων της τράπεζας, αναμένεται να υποχωρήσει περαιτέρω το 2025, αλλά να ανακάμψει ξανά το 2027.
Για πολλούς αξιωματούχους της ΕΚΤ, η εικόνα αυτή σημαίνει ότι η αποστολή περιορισμού του πληθωρισμού από τα υψηλά του 10% στα τέλη του 2022 έχει σχεδόν ολοκληρωθεί – και μάλιστα χωρίς να έχει προκληθεί ύφεση. Όπως δήλωσε η Christine Lagarde, μετά την τελευταία μείωση των επιτοκίων, «βρισκόμαστε σε καλό σημείο».
Οι αγορές αναμένουν στάση αναμονής
Οι επενδυτές έχουν ερμηνεύσει τη στάση της ΕΚΤ ως ένδειξη προσωρινής αναμονής, χωρίς να προεξοφλούν νέες μειώσεις. Όμως οι προκλήσεις δεν είναι αμελητέες. Το μεγαλύτερο «αγκάθι» αυτή τη στιγμή είναι οι προειδοποιήσεις του Donald Trump για αύξηση των δασμών σε ευρωπαϊκά προϊόντα από το 10% στο 30%, με έναρξη ισχύος την 1η Αυγούστου.
Αν οι δασμοί τελικά επιβληθούν σε αυτό το ύψος, η ανάπτυξη της ευρωοικονομίας ενδέχεται να επιβραδυνθεί και ο πληθωρισμός να υποχωρήσει κάτω από τα προβλεπόμενα επίπεδα, αναγκάζοντας ενδεχομένως την ΕΚΤ να ξανανοίξει τον κύκλο μειώσεων.
Οι αναλυτές βλέπουν σιωπηλή στρατηγική από την ΕΚΤ
Όπως σχολιάζει η Wall Street Journal, είναι απίθανο η ΕΚΤ να δώσει σήμα για τις επόμενες κινήσεις της σήμερα, αφού δεν έχει ακόμη ξεκαθαρίσει το ύψος των αμερικανικών δασμών. Σε αντίστοιχο μήκος κύματος και η HSBC, που σημειώνει ότι η τράπεζα θα περιμένει να «χωνέψει» τις εξελίξεις μέχρι τις προβλέψεις του Σεπτεμβρίου.
Στο ίδιο πνεύμα και οι αναλυτές της RBC Capital Markets, οι οποίοι επισημαίνουν ότι με τόσο υψηλή αβεβαιότητα, μία πρόωρη δέσμευση της ΕΚΤ μπορεί να αποδειχθεί αναποτελεσματική μέσα σε λίγες εβδομάδες ή ακόμη και ημέρες.
Η συναλλαγματική ισοτιμία φέρνει νέα ερωτήματα
Παράλληλα, μία παράδοξη ενίσχυση του ευρώ κατά 15% έναντι του δολαρίου από τις αρχές του έτους έχει σημάνει συναγερμό. Συνήθως, όταν μία οικονομία αντιμετωπίζει εξωτερικές εμπορικές πιέσεις, το νόμισμά της υποτιμάται.
Αντίθετα, η ισχυροποίηση του ευρώ ενδέχεται να ρίξει περαιτέρω τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη, μέσω της μείωσης του κόστους εισαγόμενων προϊόντων. Την ίδια ώρα, όμως, κάνει ακριβότερες τις ευρωπαϊκές εξαγωγές, προκαλώντας νέα ερωτήματα για την ανταγωνιστικότητα.
Όπως σχολίασε στη WSJ ο Ryan Djajasaputra της Investec, «ο αντίκτυπος μπορεί να είναι περιορισμένος αυτή τη στιγμή, όμως το ενδεχόμενο περαιτέρω ενίσχυσης του ευρώ ενισχύει τις ανησυχίες».
Το φθινόπωρο οι κρίσιμες αποφάσεις για τα επιτόκια
Αν οι δασμοί αυξηθούν πέραν του 10% και το ευρώ διατηρηθεί ισχυρό, τότε υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο ο πληθωρισμός να υποχωρήσει κάτω από το 2% ήδη από το 2026. Αν αυτό επιβεβαιωθεί, η ΕΚΤ ενδέχεται να προχωρήσει σε νέα μείωση των επιτοκίων για να επαναφέρει την οικονομική δυναμική.
Ωστόσο, οι όποιες αποφάσεις παραπέμπονται για τη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου, όταν θα υπάρχουν σαφέστερα δεδομένα για τις εμπορικές σχέσεις με τις ΗΠΑ, την πορεία του ευρώ και τις νέες οικονομικές προβλέψεις. Μέχρι τότε, το μόνο βέβαιο είναι η προσεκτική σιωπή της Φρανκφούρτης.
