Υπέρ του στόχου για μείωση των εκπομπών άνθρακα κατά 90% έως το 2040, σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, ύστερα από έντονες διαπραγματεύσεις και χαλάρωση των αρχικών προτάσεων ψήφισαν οι υπουργοί Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς η Ε.Ε. βιάζεται να καταλήξει σε συμφωνία πριν από τη σύνοδο COP30 του ΟΗΕ στη Βραζιλία.
Μετά από μακρές και έντονες διαβουλεύσεις στις αρχές της εβδομάδας οι υπουργοί ενέκριναν, σε δημόσια ψηφοφορία, έναν συμβιβασμό που επιτρέπει μεγαλύτερη ευελιξία στα κράτη-μέλη για την επίτευξη του στόχου.
Τι προβλέπει η συμφωνία
Συγκεκριμένα, η συμφωνία προβλέπει ότι οι χώρες θα μπορούν να αγοράζουν ξένες πιστώσεις άνθρακα για να καλύψουν έως και 5% του στόχου μείωσης, μειώνοντας έτσι ουσιαστικά το πραγματικό ποσοστό εγχώριας μείωσης στο 85%.
Η Ε.Ε. άφησε επίσης ανοιχτό το ενδεχόμενο να εξετάσει, μελλοντικά, τη χρήση διεθνών πιστώσεων για ένα επιπλέον 5%, κάτι που θα μπορούσε να μειώσει περαιτέρω τις απαιτήσεις για εσωτερικές περικοπές εκπομπών.
Επιπλέον, συμφωνήθηκε ενδιάμεσος στόχος για το 2035, με μείωση εκπομπών 66,25% έως 72,5%, καθώς ο ΟΗΕ έχει ζητήσει από όλες τις κυβερνήσεις να καταθέσουν τα εθνικά τους σχέδια πριν από την έναρξη της COP30 την Πέμπτη.
Οι Ευρωπαίοι υποστήριξαν επίσης την αναβολή για έναν χρόνο, από το 2027 στο 2028, της επέκτασης της αγοράς άνθρακα στις οδικές μεταφορές και στη θέρμανση των κτιρίων.
Αντιδράσεις και πολιτικές ισορροπίες
«Ο καθορισμός ενός κλιματικού στόχου δεν είναι απλώς επιλογή ενός αριθμού — είναι μια πολιτική απόφαση με βαθιές συνέπειες για την ήπειρο», δήλωσε ο Δανός υπουργός Κλίματος Λαρς Άαγκααρντ, τονίζοντας την ανάγκη για ισορροπία ανάμεσα στην ανταγωνιστικότητα, την κοινωνική συνοχή και την ασφάλεια.
Για να καμφθούν οι αντιρρήσεις ορισμένων κρατών, η Ε.Ε. συμφώνησε επίσης να αναβάλει για ένα έτος (έως το 2028) την έναρξη λειτουργίας της νέας αγοράς άνθρακα, που θεωρείται πολιτικά ευαίσθητο μέτρο.
Παρά τις παραχωρήσεις, χώρες όπως η Πολωνία, η Σλοβακία και η Ουγγαρία καταψήφισαν τη συμφωνία, υποστηρίζοντας ότι θα πλήξει την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας. Η αντίθεσή τους, ωστόσο, δεν ήταν αρκετή για να αποτρέψει την έγκριση, που απαιτούσε τουλάχιστον 15 από τα 27 κράτη-μέλη.
Η συμφωνία εξασφαλίζει ότι η Ε.Ε. δεν θα προσέλθει «με άδεια χέρια» στη σύνοδο COP30, όπου η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα συναντηθεί με ηγέτες από όλο τον κόσμο στις 6 Νοεμβρίου.
Η COP30 αναμένεται να αποτελέσει δοκιμασία της βούλησης των μεγάλων οικονομιών να συνεχίσουν την προσπάθεια κατά της κλιματικής αλλαγής, σε μια περίοδο που ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει εκφράσει επιφυλάξεις για τη διεθνή κλιματική δράση.
Πίεση για ευελιξία
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε αρχικά προτείνει έναν καθαρό στόχο 90% για μείωση εκπομπών, επιτρέποντας μόνο 3% μέσω αγοράς πιστώσεων άνθρακα. Ο στόχος αυτός είχε σχεδιαστεί για να κρατήσει την Ε.Ε. εντός του πλαισίου μεταξύ των νομικά δεσμευτικών στόχων για 55% μείωση έως το 2030 και μηδενικές καθαρές εκπομπές έως το 2050.
Οι ανεξάρτητοι επιστημονικοί σύμβουλοι της Ε.Ε. είχαν χαρακτηρίσει το 90% εγχώριο στόχο ως συμβατό με τα επιστημονικά δεδομένα, αλλά είχαν προειδοποιήσει ότι η αγορά ξένων πιστώσεων θα αποδυνάμωνε τις επενδύσεις στις ευρωπαϊκές βιομηχανίες.
Τι είπαν μια προς μια οι χώρες
Η Γαλλία και η Πορτογαλία πίεσαν για την ευελιξία του 5%, ενώ η Πολωνία και η Ιταλία ζητούσαν όριο έως και 10%. Από την άλλη, η Ισπανία και οι Κάτω Χώρες τάχθηκαν κατά οποιασδήποτε περαιτέρω χαλάρωσης, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές.
«Δεν θέλουμε να καταστρέψουμε την οικονομία, ούτε το κλίμα — θέλουμε να σώσουμε και τα δύο», δήλωσε ο Πολωνός υφυπουργός Κλίματος Κρζιστόφ Μπολέστα.
Η Πολωνία, η Ιταλία, η Τσεχία και άλλες χώρες θεωρούν τον αρχικό στόχο υπερβολικά αυστηρό για τις βιομηχανίες τους, που αντιμετωπίζουν υψηλό ενεργειακό κόστος, φθηνές κινεζικές εισαγωγές και αμερικανικούς δασμούς.
Αντίθετα, Η Ολλανδία, η Ισπανία και η Σουηδία επικαλέστηκαν τα ακραία καιρικά φαινόμενα και την ανάγκη να ανταγωνιστούν την Κίνα στην πράσινη τεχνολογία ως λόγους για πιο φιλόδοξους στόχους.
(Τα στοιχεία αντλήθηκαν από το Reuters)
Διαβάστε επίσης:
Πάνος Ρούτσι: «Οποιοσδήποτε πάει να κάνει κάποιο κόμμα, θα είναι καταστροφικό για μας» (βίντεο)
Συμφωνία ExxonMobil με Energean και Helleniq Energy για έρευνες στο Ιόνιο
Έρχεται «ζόρικος» ενεργειακά χειμώνας: Ένας στους 5 Έλληνες δυσκολεύεται να ζεστάνει το σπίτι του
