Η είδηση ότι ο ευρωπαϊκός κολοσσός Euronext φέρεται να βρίσκεται ένα βήμα πριν την απόκτηση πλειοψηφικού πακέτου στο Χρηματιστήριο Αθηνών δημιουργεί εύλογο κύμα προβληματισμού, τόσο σε οικονομικό όσο και σε θεσμικό επίπεδο.
του Χρήστου Μυτιλινιού
Αν και προς το παρόν δεν έχει υπάρξει επίσημη επιβεβαίωση από την πλευρά του Χ.Α., η αγορά βρίσκεται σε αναβρασμό, αναμένοντας με ενδιαφέρον τις επίσημες ανακοινώσεις εντός της ημέρας.
Εθνική ταυτότητα και στρατηγικά assets
Το Χρηματιστήριο δεν είναι απλώς ένας τεχνικός φορέας κεφαλαιαγοράς. Αποτελεί έναν εθνικό θεσμό με στρατηγικό ρόλο στην εγχώρια οικονομία, τη διαφάνεια της αγοράς και τη χρηματοδότηση των ελληνικών επιχειρήσεων. Ενδεχόμενη μεταβίβαση της ιδιοκτησίας και της διαχείρισής του σε αλλοδαπό σχήμα, εγείρει ερωτήματα για:
-
τη διατήρηση της εθνικής κυριαρχίας στα ζητήματα ρύθμισης και εποπτείας,
-
την προστασία της ελληνικής επιχειρηματικότητας εντός του συστήματος διαπραγμάτευσης,
-
τη συνέχιση της αυτοτελούς στρατηγικής του Χ.Α. εντός του ευρωπαϊκού πλαισίου.
Ποια είναι η Euronext και τι σηματοδοτεί η κίνηση
Η Euronext είναι σήμερα ο μεγαλύτερος πολυεθνικός διαχειριστής χρηματιστηρίων στην Ευρώπη, με παρουσία σε Παρίσι, Άμστερνταμ, Μιλάνο, Όσλο, Λισαβόνα και Δουβλίνο. Η εξαγορά του Χ.Α. θα μπορούσε να εντάξει την Αθήνα στο ενιαίο ευρωπαϊκό οικοσύστημα, με τεχνικά και λειτουργικά οφέλη – όπως κοινές υποδομές, διευρυμένη διασύνδεση με ξένα κεφάλαια και αύξηση της εμπορευσιμότητας των μετοχών.
Ωστόσο, το ερώτημα που προκύπτει είναι αν πρόκειται για ισότιμη συνεργασία ή για ένα μοντέλο συγχώνευσης που θα απορροφήσει την εθνική ιδιαιτερότητα του ελληνικού χρηματιστηρίου. Σε προηγούμενες αντίστοιχες κινήσεις, η Euronext είχε διαβεβαιώσει για σεβασμό στη λειτουργική αυτονομία των επιμέρους αγορών – στην πράξη όμως, η ενοποίηση δομών και στρατηγικών έχει οδηγήσει σε περιορισμό της ευελιξίας των μικρότερων Χρηματιστηρίων.
Κίνδυνοι και ωφέλειες
Με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες, μια τέτοια εξαγορά ενδέχεται να έχει:
Θετικά:
-
Πρόσβαση σε διεθνή επενδυτικά κεφάλαια και θεσμικούς επενδυτές.
-
Εξορθολογισμό λειτουργιών, μείωση κόστους και ενίσχυση της τεχνολογικής βάσης.
-
Ενίσχυση της αξιοπιστίας της ελληνικής αγοράς στους ξένους οίκους.
Αρνητικά:
-
Πιθανή απώλεια ελέγχου στη χάραξη πολιτικής για τη χρηματιστηριακή αγορά.
-
Κίνδυνο περιθωριοποίησης των μικρών και μεσαίων ελληνικών επιχειρήσεων.
-
Μεταφορά αποφάσεων εκτός Ελλάδας σε ζητήματα κρίσιμης σημασίας.
Τι αναμένουμε από τις ανακοινώσεις
Το ενδιαφέρον όλων στρέφεται πλέον στο ύφος και το περιεχόμενο των επίσημων ανακοινώσεων από την πλευρά του Χ.Α. Αν πρόκειται για στρατηγική συμμαχία με σαφή διατήρηση του ελέγχου και της λειτουργικής αυτονομίας από ελληνικής πλευράς, τότε μπορούμε να μιλήσουμε για μια πιθανώς επωφελή συνεργασία. Αν όμως πρόκειται για πλήρη εξαγορά χωρίς ρήτρες προστασίας και χωρίς θεσμικά αντίβαρα, τότε η κίνηση αυτή ενέχει σημαντικούς κινδύνους θεσμικής απομείωσης και οικονομικής εξάρτησης.
Η προσεχής στάση της κυβέρνησης, της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και των θεσμικών φορέων της αγοράς θα δείξει αν η κίνηση αυτή εντάσσεται σε ένα σχέδιο στρατηγικής αναβάθμισης της ελληνικής κεφαλαιαγοράς ή αν αποτελεί μια ιδιωτικοποίηση χωρίς θεσμικές εγγυήσεις.