Κινέζοι επιστήμονες από την Ιατρική Σχολή του Guangzhou πραγματοποίησαν την πρώτη μεταμόσχευση πνεύμονα από γενετικά τροποποιημένο χοίρο σε εγκεφαλικά νεκρό άνθρωπο, επιχειρώντας να καλύψουν το τεράστιο έλλειμμα ανθρώπινων οργάνων για μεταμόσχευση.
Η επέμβαση δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Medicine και αφορούσε τη μεταμόσχευση αριστερού πνεύμονα σε έναν 39χρονο άνδρα. Αν και το μόσχευμα παρουσίασε βλάβες, λειτούργησε σε κάποιο βαθμό για εννέα ημέρες, πριν τελικά αφαιρεθεί..
Η έλλειψη υγιών ανθρώπινων πνευμόνων για μεταμόσχευση είναι μεγάλη, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, όπου εκατομμύρια πάσχουν από σοβαρές αναπνευστικές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένων επιπλοκών από την Covid-19. Μάλιστα, πολλοί υποψήφιοι πνεύμονες δωρητών είναι ακατάλληλοι λόγω βλαβών που έχουν υποστεί σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους οι δότες.
Η αντίδραση της επιστημονικής κοινότητας ήταν ανάμεικτη. Η Δρ. Stephanie Chang, αναπληρώτρια καθηγήτρια καρδιοθωρακοχειρουργικής στο N.Y.U. Grossman, χαρακτήρισε το επίτευγμα «πολύ ελπιδοφόρο και ένα μεγάλο πρώτο βήμα», επισημαίνοντας όμως ότι «υπάρχει πολλή περισσότερη δουλειά» για την πρακτική εφαρμογή αυτής της μεθόδου.
Αντίθετα, ο Δρ. Richard N. Pierson, καθηγητής χειρουργικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, θεώρησε ότι χάθηκε ευκαιρία για πιο πλήρη αξιολόγηση, καθώς οι ερευνητές δεν διέκοψαν τη ροή αίματος στον δεξιό πνεύμονα για να μετρήσουν την πραγματική λειτουργικότητα του μοσχεύματος.
Η χρήση ζωικών οργάνων σε ανθρώπους, γνωστή ως ξενομεταμόσχευση, έχει ιστορία δεκαετιών, αλλά μέχρι σήμερα επικεντρωνόταν κυρίως σε καρδιές και νεφρά. Η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ έχει εγκρίνει κλινικές δοκιμές για μεταμοσχεύσεις νεφρών από γενετικά τροποποιημένους χοίρους σε ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια, ενώ η εταιρεία eGenesis μελετά τη χρήση χοίρειων ηπατικών μοσχευμάτων για ασθενείς με οξεία-επί-χρόνια ηπατική ανεπάρκεια. Σημαντική είναι η περίπτωση ενός άνδρα από το Νιου Χάμσαϊρ που ζει με νεφρό χοίρου από τον Ιανουάριο, αποτελώντας τον μακροβιότερο γνωστό επιζώντα με τέτοιο μόσχευμα, όπως αναφέρει ρεπορτάζ των New York Times.
Η μεταμόσχευση πνευμόνων παρουσιάζει ωστόσο ιδιαίτερες δυσκολίες. Λόγω της συνεχούς επαφής τους με τον αέρα, οι πνεύμονες είναι εκτεθειμένοι σε αλλεργιογόνα, ρύπους και ιούς και είναι πλούσιοι σε ανοσοκύτταρα, γεγονός που τους καθιστά πιο ευάλωτους σε απόρριψη σε σύγκριση με άλλα όργανα. Ο Δρ. Leonardo Riella από το Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης υπογράμμισε ότι, μεταξύ όλων των οργάνων, ο πνεύμονας είναι «πάντα το πιο δύσκολο» για μεταμόσχευση. Στατιστικά, ένα νεφρό από άνθρωπο σε άνθρωπο μπορεί να λειτουργήσει 12–14 χρόνια, ενώ ένας πνεύμονας μόλις 5–7.
Τον Μάρτιο, Κινέζοι ερευνητές είχαν ήδη ανακοινώσει τη μεταμόσχευση γενετικά τροποποιημένου ήπατος χοίρου σε εγκεφαλικά νεκρό ασθενή, με λειτουργική διάρκεια δέκα ημερών.
Γενικότερα, αυτά τα πειράματα αναδεικνύουν την πίεση που προκαλεί η έλλειψη οργάνων για μεταμόσχευση: στις ΗΠΑ, πάνω από 500.000 ασθενείς πάσχουν από νεφρική ανεπάρκεια και χρειάζονται αιμοκάθαρση, ενώ περίπου 100.000 βρίσκονται σε λίστα αναμονής για νεφρό. Το 2023 πραγματοποιήθηκαν λιγότερες από 25.000 μεταμοσχεύσεις, αφήνοντας χιλιάδες να πεθάνουν εν αναμονή.
