Με τη σκιά των δασμών και των γεωοικονομικών ανταγωνισμών να παραμένει βαριά, ΗΠΑ και Κίνα ολοκλήρωσαν διήμερο κύκλο συνομιλιών στη Στοκχόλμη χωρίς να ανακοινωθεί καμία συγκεκριμένη συμφωνία. Παρά τις προσδοκίες αποκλιμάκωσης, τα αποτελέσματα ήταν περιορισμένα: η μόνη σύγκλιση αφορά τη σκόπιμη πρόθεση παράτασης της εκεχειρίας 90 ημερών στους δασμούς, χωρίς ωστόσο να δοθούν χρονοδιαγράμματα ή δεσμεύσεις.
Πιθανή συνάντηση κορυφής – χωρίς βεβαιότητες
Η διεξαγωγή των συνομιλιών πυροδότησε φήμες για ενδεχόμενη συνάντηση Τραμπ – Σι Τζινπίνγκ αργότερα εντός του έτους. Ωστόσο, ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος το αρνήθηκε, ενώ και το Πεκίνο απέφυγε να το σχολιάσει επίσημα, αφήνοντας ανοιχτό το πεδίο για μελλοντικούς χειρισμούς.
Αναλυτές επισημαίνουν πως η Κίνα διατηρεί ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί, χάρη στον έλεγχο της παγκόσμιας αγοράς σπάνιων γαιών, κρίσιμων για βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας, από τις ανανεώσιμες πηγές έως την αμυντική παραγωγή.
Η Κίνα παραμένει το πιο δύσκολο «παζλ»
Παρά τις εμπορικές επιτυχίες της Ουάσινγκτον με συμμάχους όπως η Ε.Ε. και η Ιαπωνία, οι σχέσεις με την Κίνα αποτελούν το πιο περίπλοκο μέτωπο, κυρίως λόγω του μεγέθους της κινεζικής οικονομίας και της στρατηγικής της τεχνολογικής και εμπορικής αυτοδυναμίας.
Υπενθυμίζεται ότι τον Μάιο οι δύο πλευρές απέφυγαν την επιβολή δασμών σε τριψήφια ποσοστά, ένα σενάριο που θα οδηγούσε σε γενικευμένο εμπορικό πόλεμο. Παρ’ όλα αυτά, χωρίς νέα συμφωνία, οι διεθνείς αγορές και οι παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού παραμένουν ευάλωτες.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει προειδοποιήσει ότι η επαναφορά προστατευτικών μέτρων και δασμών αποτελεί κορυφαίο κίνδυνο για τη διεθνή οικονομική σταθερότητα, παρά τις αισιόδοξες προβλέψεις ανάπτυξης.
Οι εμπορικές ισορροπίες ΗΠΑ–Ε.Ε. και τα γκρίζα σημεία
Την ίδια ώρα, η συμφωνία ΗΠΑ – Ε.Ε. για ενιαίο δασμολογικό συντελεστή 15% σε ευρωπαϊκά προϊόντα –συμπεριλαμβανομένων αυτοκινήτων και φαρμάκων– δημιουργεί θετική δυναμική, αν και η έλλειψη σαφών εξαιρέσεων και χρονοδιαγραμμάτων δημιουργεί αβεβαιότητα. Η Κομισιόν βρίσκεται σε διαδικασία διαπραγμάτευσης με την Ουάσινγκτον για τη διαμόρφωση κοινού ανακοινωθέντος, με τομείς όπως η ενέργεια και οι στρατιωτικοί εξοπλισμοί να παραμένουν ανοιχτοί σε διαπραγμάτευση.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλεί η αναφορά του Λευκού Οίκου σε προφορική δέσμευση της Ε.Ε. για αγορές αμερικανικών ενεργειακών προϊόντων ύψους 750 δισ. δολαρίων έως το τέλος της δεύτερης θητείας Τραμπ. Η Κομισιόν διευκρίνισε πως τέτοιοι αριθμοί δεν είναι νομικά δεσμευτικοί, καθώς αφορούν επιλογές του ιδιωτικού τομέα και όχι κρατική πολιτική.
Αντίστοιχη ασάφεια περιβάλλει και τις υποσχόμενες επενδύσεις 600 δισ. δολαρίων από ευρωπαϊκές εταιρείες προς τις ΗΠΑ. Οι Βρυξέλλες επισημαίνουν ότι πρόκειται για εκτιμήσεις και όχι συμφωνημένες δεσμεύσεις.
Ανοιχτό το μέτωπο του μετάλλου
Σημαντικό αγκάθι στις διατλαντικές σχέσεις παραμένουν οι δασμοί σε χάλυβα και αλουμίνιο. Ενώ οι ΗΠΑ κάνουν λόγο για διατήρηση του συντελεστή 50%, η Ε.Ε. πιέζει για σύστημα ποσοστώσεων, ώστε να αρθεί η μακροχρόνια διένεξη. Το ζήτημα αυτό επηρεάζει βιομηχανίες υψηλής εξαγωγικής έντασης και συνδέεται έμμεσα με στρατιωτικά και ενεργειακά συμβόλαια.
Περισσότερο από δασμοί – μια γεωοικονομική σύγκρουση σε εξέλιξη
Το πλαίσιο της αντιπαράθεσης ΗΠΑ–Κίνας δεν περιορίζεται πλέον στο εμπόριο. Η σύγκρουση έχει επεκταθεί σε ενέργεια, τεχνολογία, άμυνα και στρατηγικές επενδύσεις. Τα τελευταία επεισόδια της γεωοικονομικής αυτής έντασης φωτίζουν μια αναμέτρηση παγκόσμιας κλίμακας, στην οποία οι δασμοί είναι απλώς το πρώτο μέτωπο.
Η συνέχιση της αβεβαιότητας αφήνει κρίσιμες αποφάσεις σε εκκρεμότητα και διαμορφώνει ένα ρευστό τοπίο όπου η διπλωματία και η οικονομία θα κινούνται, για καιρό ακόμη, σε τεντωμένο σχοινί.
