«Όλοι λένε ότι θα έπρεπε να πάρω το Νόμπελ Ειρήνης» επισήμανε προσφάτως από το βήμα του ΟΗΕ ο Ντόνταλντ Τραμπ, ο οποίος επιθυμεί διακαώς το… έπαθλο της υστεροφημίας του…
΄Όπως υποστήριξε αυτός και οι ΗΠΑ δεν έχουν λάβει ποτέ καμία αναγνώριση για την επίτευξη των Συμφωνιών του Αβραάμ, οι οποίες κανονικοποίησαν τις διπλωματικές σχέσεις μεταξύ του Ισραήλ και αρκετών αραβικών χωρών, κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας ως πρόεδρος το 2020.
Τελευταία, αναφέρει διαρκώς ότι «έληξε» επτά πολέμους, χωρίς να υπολογίζει αυτόν που «ποντάρει» σύντομα να είναι ο όγδοος, αυτός στη Γάζα.
Ο Τραμπ και η κυβέρνησή του επιμένουν ότι ο τελευταίος θα του εξασφαλίσει το Νόμπελ Ειρήνης, μια άποψη που συμμερίζεται και ο στενότερος σύμμαχος των ΗΠΑ, ο ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπέντζαμιν Νετανιάχου.
Έχουν όμως έτσι τα.. πράγματα;
Παρά την επιμονή της κυβέρνησής του, είναι εξαιρετικά απίθανο ο Τραμπ να λάβει το βραβείο φέτος, όπως σημειώνει το BBC.
Αρκετά μέλη της επιτροπής Νόμπελ έχουν επικρίνει τον Τραμπ και τις ευρύτερες πολιτικές του, καθιστώντας τον αουτσάιντερ μεταξύ των 338 υποψηφίων φέτος.
Ιδιαίτερη σημασία έχει και η προθεσμία υποβολής υποψηφιοτήτων για το φετινό βραβείο, η οποία ήταν τον Ιανουάριο, πράγμα που σημαίνει ότι οι υποψηφιότητες που υποβλήθηκαν μετά την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο πιθανότατα δεν θα ληφθούν υπόψη μέχρι το βραβείο του επόμενου έτους.
Ωστόσο, ο Ντόναλντ Τραμπ, διεξάγει μια επιθετική, τόσο δημόσια όσο και παρασκηνιακά μια άνευ προηγουμένου εκστρατεία λόμπινγκ, η οποία φαίνεται να έχει ενταθεί τις τελευταίες ημέρες ενόψει της ανακοίνωσης του νικητή στις 10 Οκτωβρίου.
Ακόμη και το ότι έχει τερματίσει πραγματικά επτά πολέμους αμφισβητείται έντονα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι εκεχειρίες ήταν βραχύβιες. Σε άλλες περιπτώσεις, δεν είναι καθόλου σαφές ότι οι ειρηνευτικές συμφωνίες θα έχουν διάρκεια.
Το ποσοστό επιτυχίας του έχει αμφισβητηθεί από τους επικριτές του, οι οποίοι λένε ότι οι εχθροπραξίες για τις οποίες ο Τραμπ αναλαμβάνει την ευθύνη ήταν μικρότερης κλίμακας, ο ρόλος του ήταν περιορισμένος ή αφορούσαν συγκρούσεις που είχαν λήξει εδώ και καιρό. Ωστόσο, ο ειδικός απεσταλμένος του για τη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ — ο οποίος συμμετέχει σε προσπάθειες για τον τερματισμό του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας και της σύγκρουσης στη Γάζα — είπε σε κυβερνητική συνάντηση στην Ουάσιγκτον τον Αύγουστο ότι η επιτροπή Νόμπελ πρέπει να «ξεκινήσει επιτέλους να κάνει τη δουλειά της» και να απονείμει το βραβείο στον Τραμπ.
Στους πολέμους αυτούς, όπως σημειώνει το Bloomberg, περιλαμβάνονται η ένοπλη σύγκρουση μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν τον Μάιο, οι μάχες μεταξύ της Δημοκρατίας του Κονγκό και ανταρτών υποστηριζόμενων από τη Ρουάντα, καθώς και συνοριακές συγκρούσεις μεταξύ Ταϊλάνδης και Καμπότζης — από τότε που επέστρεψε στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο.
Πώς αποφασίζει η Επιτροπή Νόμπελ
Η διαδικασία για την επιλογή του νικητή του Νόμπελ Ειρήνης είναι καλυμμένη με μυστικότητα. Ο κατάλογος των 338 υποψηφίων θα είχε συρρικνωθεί σε μια μακρά λίστα νωρίτερα φέτος, το μήκος της οποίας δεν αποκαλύπτεται. Σε εκείνο το στάδιο, οι ειδικοί που είναι επίσημα συνδεδεμένοι με το Ινστιτούτο Νόμπελ θα είχαν κληθεί να βοηθήσουν στον έλεγχο της εγκυρότητας των διάφορων υποψηφιοτήτων.
Καθώς η διαδικασία συνεχίζεται και ενώ συντάσσεται η τελική λίστα, ή εάν η επιτροπή χρειάζεται να αντλήσει περισσότερες εξειδικευμένες γνώσεις ή στοιχεία για τους υποψηφίους, επικοινωνούν με διεθνείς ερευνητές και ειδικούς, των οποίων η συμβουλή καλύπτεται επίσης από τον κανόνα εμπιστευτικότητας των 50 ετών.
Αν και η απόφαση δεν απαιτεί να είναι ομόφωνη, συνήθως είναι, όπως συνέβη με τους Ομπάμα και Λιου, σύμφωνα με το βιβλίο The World’s Most Prestigious Prize του 2019 από τον Γκέιρ Λούντστατ, που είναι η πρώτη εσωτερική αναφορά για τους μηχανισμούς της διαδικασίας απονομής του βραβείου Ειρήνης.
Η Επιτροπή Νόμπελ επικαλέστηκε τις προσπάθειες του Ομπάμα για την αποκατάσταση των σχέσεων με τη Ρωσία και τη διαπραγμάτευση μιας νέας συμφωνίας START για τον περιορισμό των πυρηνικών οπλοστασίων.
Ο Λούντστατ, γραμματέας της Νορβηγικής Επιτροπής Νόμπελ από το 1990 έως το 2014, έγραψε ότι υπήρχε και άλλη κίνηση πίσω από την απόφαση: «Ο Ομπάμα εκπροσώπησε όλα τα ιδανικά για τα οποία η Επιτροπή Νόμπελ είχε δουλέψει σκληρά για πολλές δεκαετίες: έναν καλύτερα οργανωμένο κόσμο με έμφαση στον ΟΗΕ και τη διπλωματία πολλαπλών πλευρών· διάλογο και διαπραγματεύσεις σε σχεδόν όλες τις καταστάσεις· το όραμα ενός κόσμου ελεύθερου από πυρηνικά όπλα· ενίσχυση της δημοκρατίας και των ανθρώπινων δικαιωμάτων· μια νέα κλιματική πολιτική.»
Αργότερα παραδέχτηκε ότι «η επιτροπή δεν πέτυχε ό,τι είχε ελπίσει ότι θα πετύχαινε» μέσω του Ομπάμα.
Ο Τραμπ, ο οποίος διαρκώς υποστηρίζει ότι τον έχει αγνοήσει άδικα η Επιτροπή Νόμπελ, διατηρεί μια πολύ πιο απομονωτική θέση. Και έχει επικρίνει συχνά την απονομή του βραβείου σε έναν από τους προκατόχους του: «Αν ήμουν εγώ Ομπάμα, το Νόμπελ Ειρήνης θα μου είχε δοθεί σε 10 δευτερόλεπτα», δήλωσε ο Τραμπ στην Οικονομική Λέσχη του Ντιτρόιτ τον Οκτώβριο του 2024.
Η λίστα του Όσλο
Το Ινστιτούτο Έρευνας της Ειρήνης του Όσλο ( Peace Research Institute Oslo) καταρτίζει τη δική του ετήσια λίστα υποψηφίων. Φέτος, περιλαμβάνει την Επιτροπή για την Προστασία των Δημοσιογράφων, έναν οργανισμό που εδρεύει στις ΗΠΑ και προασπίζεται την ελευθερία του Τύπου, καθώς και τη Σουδανική Δικτύωση Αντιμετώπισης Εκτάκτων Καταστάσεων, ένα εθελοντικό δίκτυο βοήθειας που δραστηριοποιείται στην εμπόλεμη χώρα, ως υποψήφιους για το βραβείο. Η λίστα του δεν περιλαμβάνει τον Τραμπ.
Τις τελευταίες εβδομάδες, η Γιούλια Ναβάλναγια, χήρα του εκλιπόντος Ρώσου ηγέτη της αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι, και οι εθελοντικές ομάδες βοήθειας του Σουδάν βρίσκονται κοντά στην κορυφή της λίστας σύμφωνα με το Oddschecker, το οποίο τοποθετεί τον Τραμπ στην τρίτη θέση. Οι αποδόσεις, ωστόσο, είναι αναξιόπιστες. Ο Ναβάλνι, ο οποίος πέθανε τον Φεβρουάριο του 2024 σε στρατόπεδο φυλακών στην Αρκτική, ήταν φαβορί σε αρκετές ιστοσελίδες πέρυσι, παρά το γεγονός ότι οι κανονισμοί του βραβείου αποκλείουν ρητά την απονομή μετά θάνατον. Αντ’ αυτού, το βραβείο δόθηκε στην Nihon Hidankyo, μια ιαπωνική οργάνωση που εκπροσωπεί τους επιζώντες από τις ατομικές βόμβες της Χιροσίμα και της Ναγκασάκι και αγωνίζεται για τον τερματισμό των πυρηνικών όπλων.
Τι θα γίνει με τη σύνθεση της επιτροπής
Η σύνθεση της υπάρχουσας επιτροπής — η οποία επιλέγεται από τα μεγαλύτερα πολιτικά κόμματα στη Νορβηγία για να αντανακλά την ισορροπία της εξουσίας στο κοινοβούλιο — πρόκειται να αλλάξει, με τουλάχιστον δύο μέλη να ολοκληρώνουν την θητεία τους το 2026. Μία από αυτές τις θέσεις θα μπορούσε να μεταφερθεί στο ακροδεξιό «Κόμμα της Προόδου», το οποίο κέρδισε περίπου το 24% των ψήφων στις γενικές εκλογές του Σεπτεμβρίου.
«Με τον τρόπο που είναι διαμορφωμένη η επιτροπή αυτή τη στιγμή», είπε η Τένι, «ακόμα και αν έλυνε την παγκόσμια ειρήνη σήμερα, δεν θα το έπαιρνε».
Τι θα κάνει ο Τραμπ αν δεν κρατήσει Νόμπελ
Αυτό που παραμένει άγνωστο, είναι πώς θα αντιδράσει ο Τραμπ αν δεν κερδίσει. Η Ελιασέν Ρέστα, από το Oslo Nye University College, πιστεύει ότι θα περιοριστεί σε «ηχηρές αναρτήσεις στο Twitter».
«Φαίνεται ότι η στρατηγική της νορβηγικής κυβέρνησης είναι να έχει τον Γιένς Στόλτενμπεργκ διαθέσιμο», είπε, αναφερόμενη στην ελπίδα ότι τα διαπιστευτήρια του πρώην δύο φορές πρωθυπουργού ως έμπειρου διπλωμάτη θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην εξομάλυνση των σχέσεων αν ο Τραμπ δεν κερδίσει.
Ο Τραμπ θα μπορούσε επίσης να παίξει ένα παιχνίδι με μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Η 10η Οκτωβρίου δεν είναι μόνο η ημέρα που ανακοινώνεται ο νικητής του 2025. Είναι επίσης η ημέρα που ανοίγουν οι υποβολές για το βραβείο του 2026. Η Τένι έχει υποσχεθεί να συνεχίσει να τον προτείνει «μέχρι να του απονεμηθεί αυτή η πολυπόθητη τιμή».
Διαβάστε επίσης:
Άνοιξαν οι ουρανοί στην Αττική – Πού θα χτυπήσει η κακοκαιρία τις επόμενες ώρες
Ξεκίνησαν οι συνομιλίες για τη Γάζα ενώ τα ισραηλινά πυρά… καλά κρατούν
