Μήνυμα συμφωνίας έστειλε ο Ντόναλντ Τουσκ από τις Βρυξέλλες, την ώρα που η Ευρωπαϊκή Ένωση επιχειρεί να ξεκλειδώσει τη χρήση 210 δισ. ευρώ από παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας. Πίσω από τις δηλώσεις αισιοδοξίας, όμως, κρύβεται ένα σύνθετο παζάρι εγγυήσεων, φόβων για ρωσικά αντίποινα και πολιτικών ισορροπιών, με το Βέλγιο στο επίκεντρο.
Τουσκ: «Όλοι συμφωνούν να δοκιμαστεί»
Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας υποστήριξε ότι οι ηγέτες της ΕΕ έχουν καταλήξει σε μια πρώτη πολιτική συμφωνία για τη χρήση παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων ως εργαλείο χρηματοδότησης της Ουκρανίας για τα έτη 2026 και 2027, αντί του κοινού ευρωπαϊκού δανεισμού. Όπως είπε, υπάρχει κοινή πεποίθηση ότι αξίζει να δοκιμαστεί αυτή η επιλογή και ότι θα ήταν δικαιολογημένη και ωφέλιμη για την Ευρώπη.
Την ίδια στιγμή, ο Τουσκ αναγνώρισε ανοιχτά ότι ορισμένες χώρες, με πρώτο το Βέλγιο, θα παλέψουν μέχρι τέλους για να εξασφαλίσουν τις μέγιστες δυνατές εγγυήσεις, καθώς είναι εκείνες που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο από μελλοντικά ρωσικά χρηματοοικονομικά αντίποινα.
Το βελγικό «αγκάθι» και οι εγγυήσεις της ΕΕ
Για να καμφθούν οι αντιρρήσεις των Βρυξελλών, οι χώρες της ΕΕ προσέφεραν πρόσθετες εγγυήσεις σε μια ύστατη προσπάθεια να εξασφαλίσουν τη στήριξη του Βελγίου στο σχέδιο αξιοποίησης των 210 δισ. ευρώ. Το πιο δύσκολο σημείο των διαπραγματεύσεων παραμένει το σενάριο – έστω και απίθανο – στο οποίο το Κρεμλίνο θα ανακτήσει τα δεσμευμένα κεφάλαια και η ΕΕ θα κληθεί να πληρώσει αποζημιώσεις.
Η αρχική απαίτηση του Βελγίου για απεριόριστες εγγυήσεις κρίθηκε μη ρεαλιστική από τα περισσότερα κράτη-μέλη. Ωστόσο, σύμφωνα με το Politico, βρέθηκε ένας ενδιάμεσος δρόμος: τα αχρησιμοποίητα κεφάλαια από το δάνειο προς την Ουκρανία θα αποτελέσουν την πρώτη γραμμή άμυνας, εάν η ΕΕ χρειαστεί να αποζημιώσει τη Ρωσία.
Τα 90 δισ. ως «μαξιλάρι» και το σχέδιο Β
Η Ένωση σκοπεύει να στείλει στην Ουκρανία 90 δισ. ευρώ τα επόμενα δύο χρόνια, δημιουργώντας έτσι ένα οικονομικό «μαξιλάρι» για ενδεχόμενες αποζημιώσεις. Αν αυτά τα ποσά δεν επαρκούν, τότε το Βέλγιο θα μπορεί να ενεργοποιήσει τις χρηματοοικονομικές εγγυήσεις που παρέχουν τα κράτη-μέλη.
«Οι κίνδυνοι μοιράζονται μεταξύ όλων και το Βέλγιο δεν είναι μόνο του. Η ΕΕ βρίσκεται πίσω τους», ανέφερε αξιωματούχος με γνώση των διαπραγματεύσεων, μιλώντας για πρωτοφανή κάλυψη.
Κάλας προς ΗΠΑ: «Καλή τύχη με τη Μόσχα»
Στο ίδιο τραπέζι των εξελίξεων, η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Κάγια Κάλας, απάντησε αιχμηρά στην αμερικανική πρόταση για αποκατάσταση οικονομικών σχέσεων με τη Ρωσία. Υπενθύμισε ότι η Ρωσία δεν είναι κράτος δικαίου και ότι έχουν υπάρξει εθνικοποιήσεις ξένων εταιρειών, καταλήγοντας στο δηκτικό «καλή τύχη με αυτό».
Γερμανία και Κοινοβούλιο βλέπουν πρόοδο
Ανώτερος Γερμανός αξιωματούχος μίλησε για γενική διάθεση επίτευξης συμφωνίας για τα 90 δισ. ευρώ που προτείνει η Κομισιόν, σημειώνοντας ότι η μετάθεση του θέματος στην ατζέντα της Συνόδου δείχνει κινητικότητα και πρόοδο, αν και όχι τελικό αποτέλεσμα.
Από την πλευρά του, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δηλώνει έτοιμο να κινηθεί γρήγορα. Η πρόεδρός του, Ρομπέρτα Μέτσολα, ξεκαθάρισε ότι αν υπάρξει συμφωνία στη Σύνοδο Κορυφής, δεν θα υπάρξει καμία καθυστέρηση και η πρόταση μπορεί να εγκριθεί ακόμη και εντός Ιανουαρίου.
Ζελένσκι: Κατανόηση, αλλά και πίεση
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι χαρακτήρισε «καλή» τη συζήτησή του με τον Βέλγο πρωθυπουργό, δηλώνοντας ότι κατανοεί τις ανησυχίες του Βελγίου και υπογραμμίζοντας τη σημασία των μηνυμάτων υπέρ μιας συμφωνίας. Παράλληλα, επανέλαβε ότι βασίζεται στις Ηνωμένες Πολιτείες για την άσκηση πραγματικής πίεσης προς τη Ρωσία.
Ανοιχτά μέτωπα και ειρήνη με όρους
Ο Ουκρανός πρόεδρος παραδέχθηκε ότι παραμένουν άλυτα κρίσιμα ζητήματα στις ειρηνευτικές συνομιλίες, όπως το Ντονμπάς, ο κατεστραμμένος πυρηνικός σταθμός και το χρηματοδοτικό σκέλος, το οποίο εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ΕΕ. Χωρίς ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας, προειδοποίησε, δεν μπορεί να υπάρξει πραγματικό τέλος του πολέμου.
Μέσα σε αυτό το σκηνικό, η δήλωση Τουσκ περί συμφωνίας λειτουργεί ως πολιτικός φάρος, αλλά ο δρόμος μέχρι την τελική απόφαση παραμένει γεμάτος τεχνικές λεπτομέρειες, νευρικότητα και το διαρκές ερώτημα: πόσο μακριά είναι διατεθειμένη να φτάσει η Ευρώπη με τα χρήματα της Ρωσίας.
Διαβάστε επίσης:
Η Φον ντερ Λάιεν «κλείδωσε» τις πόρτες στη σύνοδο μέχρι να τα βρουν για την Ουκρανία
