Αναξιόπιστες. Δημιουργούν περισσότερα προβλήματα απ’ όσα λύνουν. Μια αρνητική δύναμη στη διεθνή σκηνή. Έτσι αντιλαμβάνονται μεγάλα τμήματα των στενότερων συμμάχων της Αμερικής τις Ηνωμένες Πολιτείες, σύμφωνα με νέα δημοσκόπηση, καθώς ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ προχωρά σε μια σαρωτική αναδιάρθρωση της εξωτερικής πολιτικής.
Πλειοψηφικά ποσοστά στη Γερμανία και τη Γαλλία και η πλειοψηφία των Καναδών λένε ότι οι ΗΠΑ αποτελούν αρνητική δύναμη παγκοσμίως, σύμφωνα με νέα διεθνή δημοσκόπηση του Politico – Public First. Οι απόψεις είναι πιο μοιρασμένες στο Ηνωμένο Βασίλειο, ωστόσο πάνω από το ένα τρίτο των ερωτηθέντων εκεί συμμερίζεται αυτή τη δυσοίωνη εκτίμηση. Και στις τέσσερις χώρες λένε επίσης ότι οι ΗΠΑ τείνουν να δημιουργούν προβλήματα σε άλλες χώρες αντί να τα επιλύουν.
Τι εντοπίζει η έρευνα
Τα ευρήματα προσφέρουν ένα στιγμιότυπο του τρόπου με τον οποίο η αναμόρφωση της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής από τον Τραμπ -συμπεριλαμβανομένης μιας εκτεταμένης εμπορικής ατζέντας, της οξείας ρητορικής απέναντι σε μακροχρόνιους συμμάχους και της αναπροσανατολισμένης στρατιωτικής στάσης- γίνεται αντιληπτή από ορισμένους από τους στενότερους συμμάχους της Ουάσινγκτον.
Όταν ρωτήθηκαν αν οι ΗΠΑ στηρίζουν τους συμμάχους τους σε όλο τον κόσμο ή τους αμφισβητούν, η πλειοψηφία των Καναδών απάντησε το δεύτερο, όπως και λίγο κάτω από τους μισούς ερωτηθέντες στη Γερμανία και τη Γαλλία. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, περίπου 4 στους 10 λένε ότι οι ΗΠΑ αμφισβητούν, αντί να στηρίζουν, τους συμμάχους τους, πάνω από το ένα τρίτο λέει ότι δεν μπορεί κανείς να βασιστεί στις ΗΠΑ σε μια κρίση, σχεδόν οι μισοί λένε ότι δημιουργούν προβλήματα για άλλες χώρες και το 35% λέει ότι οι ΗΠΑ αποτελούν συνολικά αρνητική δύναμη.
Ο Τραμπ έχει θολώσει τις παραδοσιακές γραμμές των παγκόσμιων συμμαχιών κατά τον πρώτο χρόνο της επιστροφής του στην εξουσία, ιδίως στον Καναδά και την Ευρώπη. Αποκάλεσε την Ευρώπη «παρακμασμένη» ομάδα εθνών που ηγούνται «αδύναμοι» άνθρωποι σε πρόσφατη συνέντευξη στο Politico και η σαρωτική Εθνική Στρατηγική Ασφάλειας υποστήριξε ότι η ήπειρος έχει χάσει τις «εθνικές της ταυτότητες και την αυτοπεποίθησή της».
Αντιθέτως, η στρατηγική χρησιμοποίησε λιγότερο σκληρή γλώσσα για τη Ρωσία, ακόμη και καθώς οι σύμμαχοι των ΗΠΑ στην Ευρώπη προετοιμάζονται για αυτό που οι ηγέτες έχουν αποκαλέσει «υβριδικό πόλεμο» με τη Μόσχα.
Ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο υπερασπίστηκε την προσέγγιση της κυβέρνησης όταν ρωτήθηκε για τις ευρωπαϊκές επικρίσεις, λέγοντας ότι η διατλαντική συμμαχία παραμένει ριζωμένη σε κοινές «πολιτισμικές» αξίες.«Πιστεύω ότι στον πυρήνα αυτών των ιδιαίτερων σχέσεων που έχουμε βρίσκεται το γεγονός ότι έχουμε κοινή ιστορία, κοινές αξίες, κοινές πολιτισμικές αρχές για τις οποίες δεν θα πρέπει να απολογούμαστε», είπε ο Ρούμπιο σε ενημέρωση την περασμένη εβδομάδα.
Το άρθρο αυτό αποτελεί μέρος ενός συνεχιζόμενου πρότζεκτ του POLITICO και της Public First, ανεξάρτητης εταιρείας δημοσκοπήσεων με έδρα το Λονδίνο, για τη μέτρηση της κοινής γνώμης σε ένα ευρύ φάσμα τομέων πολιτικής.
Καθώς όμως ο Τραμπ ανατρέπει μακροχρόνιες σχέσεις, ο σκεπτικισμός μεταξύ των ηγετών των συμμάχων φαίνεται να διαχέεται στο κοινό αίσθημα, δήλωσε ο Μάθιου Κρένιγκ, αντιπρόεδρος και ανώτερος διευθυντής του Scowcroft Center for Strategy and Security του Atlantic Council.
«Η κοινή γνώμη στις δημοκρατίες συχνά αντανακλά την άποψη των ελίτ», είπε. «Αυτό που πιθανότατα βλέπετε είναι ότι υπάρχουν πολιτικοί σε αυτές τις χώρες που εκφράζουν σκεπτικισμό απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες και την κυβέρνηση Τραμπ, και αυτό αποτυπώνεται στις δημοσκοπήσεις κοινής γνώμης».
Οι ηγέτες σε Ευρώπη και Καναδά αναπροσαρμόζονται υπό την εξωτερική πολιτική του Τραμπ
Αυτή η δυναμική εκτυλίσσεται σε όλη την Ευρώπη και τον Καναδά, καθώς οι ηγέτες προσπαθούν να διατηρήσουν τις ολοένα και πιο τεταμένες σχέσεις.
Στη Γερμανία, η αμφιταλαντευόμενη στρατιωτική στήριξη των ΗΠΑ προς την Ουκρανία, τα ερωτήματα για τη δέσμευση της Ουάσινγκτον στο ΝΑΤΟ και ο εμπορικός πόλεμος δασμών του Τραμπ έχουν προσδώσει επείγοντα χαρακτήρα στις κινήσεις του καγκελάριου Φρίντριχ Μερτς για υπέρβαση των μακροχρόνιων περιορισμών της χώρας στις αμυντικές δαπάνες και την οικονομική πολιτική. Εβδομάδες πριν αναλάβει καθήκοντα, ο Μερτς εξασφάλισε μια ιστορική αναθεώρηση δαπανών που απελευθέρωσε εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ για επενδύσεις σε άμυνα και υποδομές, μετά από χρόνια αυτοεπιβαλλόμενης λιτότητας.
«Κάθε δήλωση εξωτερικής πολιτικής του Τραμπ παρακολουθείται στενά και συχνά συζητείται υπό το πρίσμα του τι μπορεί να σημαίνει για μετατοπίσεις της πολιτικής των ΗΠΑ σε ζητήματα ευρωπαϊκής ασφάλειας, όπως η δέσμευση στο ΝΑΤΟ, η μελλοντική παρουσία αμερικανικών στρατευμάτων στην Ευρώπη και η στήριξη προς την Ουκρανία», δήλωσε ο Ντόμινικ Τολκσντορφ, ειδικός στις διατλαντικές σχέσεις στο Γερμανικό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων.
Στη Γαλλία, όπου ο σκεπτικισμός απέναντι στις ΗΠΑ είναι διαχρονικά έντονος, ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έχει επιδιώξει προσωπική διπλωματία με τον Τραμπ, ενώ παράλληλα αξιοποιεί την απρόβλεπτη συμπεριφορά του για να ενισχύσει τα επιχειρήματα υπέρ μεγαλύτερης ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας.
«Η εκχώρηση της κυριαρχίας σε μια άλλη δύναμη είναι λάθος, ο Ντε Γκωλ δεν είπε τίποτε άλλο», δήλωσε στο POLITICO ένας ανώτερος Γάλλος στρατιωτικός αξιωματούχος, που ζήτησε ανωνυμία για να μιλήσει ειλικρινά. Ένας άλλος αξιωματούχος άμυνας είπε ότι η Εθνική Στρατηγική Ασφάλειας του Τραμπ αύξησε «την επίγνωση ότι κάτι δεν πάει καλά».
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο Τραμπ παραμένει διχαστική φιγούρα, αλλά ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ έχει σε μεγάλο βαθμό αποφύγει τη δημόσια αντιπαράθεση. Οι προτεραιότητές του περιλαμβάνουν πλέον την ολοκλήρωση μιας εμπορικής συμφωνίας Ηνωμένου Βασιλείου – ΗΠΑ και τον συντονισμό μιας ευρωπαϊκής απάντησης στις προσπάθειες του Τραμπ να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία χωρίς να εξοργίσει τον Λευκό Οίκο, την εύθραυστη ισορροπία που πολλοί σύμμαχοι ηγέτες προσπαθούν να πετύχουν.
Ο Καναδάς, στο μεταξύ, έχει δει τη μεγαλύτερη επιδείνωση των σχέσεων, οι οποίες έχουν επιβαρυνθεί από έναν επώδυνο εμπορικό πόλεμο και τη διαλείπουσα ρητορική του Τραμπ περί προσάρτησης.
Ο Φλάβιο Βόλπε, πρόεδρος της Ένωσης Κατασκευαστών Ανταλλακτικών Αυτοκινήτων του Καναδά, περιέγραψε την οικονομική αναστάτωση που συνδέεται με τις εμπορικές κινήσεις του Τραμπ. «Άνθρωποι έχασαν τις δουλειές τους -δουλειές που έκαναν σε όλη τους τη ζωή- και δισεκατομμύρια δολάρια καναδικού κεφαλαίου εξαϋλώθηκαν σε μια ανεξήγητη απομάκρυνση του Λευκού Οίκου από την αξιόπιστη μεταψυχροπολεμική ισορροπία ισχύος», έγραψε στο LinkedIn.
Οι Δημοκρατικοί παραμένουν σκεπτικοί για τις ΗΠΑ στη διεθνή σκηνή
Συνολικά, οι Αμερικανοί εξακολουθούν να βλέπουν τη χώρα τους πιο θετικά απ’ ό,τι οι σύμμαχοί τους. Σχεδόν οι μισοί – 49% – λένε ότι οι ΗΠΑ στηρίζουν τους συμμάχους τους σε όλο τον κόσμο. Η πλειοψηφία, 52%, λέει ότι μπορεί κανείς να βασιστεί στις ΗΠΑ σε μια κρίση και το 51% λέει ότι οι ΗΠΑ αποτελούν θετική δύναμη παγκοσμίως.
Όμως οι Δημοκρατικοί – οι οποίοι έχουν εκφράσει βαθιά απαισιόδοξες απόψεις για τη χώρα τους μετά την επιστροφή του Τραμπ στην εξουσία – διατηρούν πολύ πιο αρνητικές απόψεις.
Σχεδόν οι μισοί ψηφοφόροι που στήριξαν πέρυσι την πρώην αντιπρόεδρο Κάμαλα Χάρις – 47% – λένε επίσης ότι οι ΗΠΑ αποτελούν αρνητική δύναμη στον κόσμο συνολικά, σε σύγκριση με μόλις 13% των ψηφοφόρων του Τραμπ. Τρεις στους τέσσερις ψηφοφόρους του Τραμπ λένε ότι οι ΗΠΑ είναι θετική δύναμη στον κόσμο.
Πολλοί Δημοκρατικοί δεν εκφράζουν απλώς σκεπτικισμό για τις ΗΠΑ, αλλά βλέπουν άλλες χώρες και διεθνή μπλοκ ως ισχυρότερα πρότυπα: το 58% των ψηφοφόρων της Χάρις λέει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι θετική δύναμη στον κόσμο και σχεδόν τα δύο τρίτα -64%- λένε το ίδιο για τον Καναδά, ποσοστά μεγαλύτερα από εκείνα που λένε το ίδιο για τις ΗΠΑ.
«Αυτό συμβαδίζει με την υπόλοιπη έρευνά μας για τη ραγδαία αλλαγή των αντιλήψεων για τις ΗΠΑ τον τελευταίο χρόνο», δήλωσε ο Σεμπ Ράιντ, επικεφαλής δημοσκοπήσεων της Public First. «Οι ίδιοι οι Αμερικανοί δεν είναι τυφλοί απέναντι σε αυτό».
Πριν από τις εκλογές του 2024, ισχυρές πλειοψηφίες τόσο των Δημοκρατικών όσο και των Ρεπουμπλικανών -71% και 69% αντίστοιχα- έλεγαν ότι οι ΗΠΑ ήταν θετική δύναμη στον κόσμο σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας τους, σύμφωνα με δημοσκόπηση της Public First τον Οκτώβριο του περασμένου έτους.
Ακριβώς έναν χρόνο αργότερα, οι Δημοκρατικοί έχουν αλλάξει απότομα τις απόψεις τους, με το 77% των ψηφοφόρων του Τραμπ να εξακολουθεί να λέει ότι οι ΗΠΑ είναι θετικές, σε σύγκριση με μόλις 58% των Δημοκρατικών.
«Αυτό σημαίνει ότι περίπου 1 στους 8 Δημοκρατικούς άλλαξε άποψη για τον ρόλο που έχουν διαδραματίσει οι ΗΠΑ σε ολόκληρη την ιστορία τους, μέσα σε μόλις έναν χρόνο», είπε ο Ράιντ.
Οι ψηφοφόροι που στήριξαν τον Τραμπ τον περασμένο Νοέμβριο βλέπουν συντριπτικά τις ΗΠΑ υπό θετικό πρίσμα, ωστόσο αναδύονται λεπτές διαφοροποιήσεις εντός του συνασπισμού του. Το 81% των αυτοπροσδιοριζόμενων ψηφοφόρων MAGA του Τραμπ λένε ότι οι ΗΠΑ αποτελούν θετική δύναμη στον κόσμο συνολικά, σε σύγκριση με το 71% των μη-MAGA ψηφοφόρων του Τραμπ. Παρ’ όλα αυτά, το 17% των μη-MAGA ψηφοφόρων του Τραμπ λέει το αντίθετο, ότι δηλαδή οι ΗΠΑ αποτελούν αρνητική δύναμη.
Διαβάστε επίσης:
«Στο παρά 5»: Επιστρέφει η θρυλική πεντάδα μετά από 20 χρόνια!
Τράπεζες: Πώς θα λειτουργήσουν από Χριτούγεννα έως Πρωτοχρονιά
Ο Ανδρουλάκης με σύστημα «πόρτα – πόρτα» προσπαθεί να ξεκολλήσει το ΠΑΣΟΚ
