Μια από τις μεγαλύτερες επιστημονικές εκθέσεις για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην υγεία αποκαλύπτει ότι η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη σκοτώνει έναν άνθρωπο το λεπτό σε όλο τον κόσμο.
Η έκθεση, σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα TheGuardian, αναφέρει ότι η εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα προκαλεί επίσης τοξική ατμοσφαιρική ρύπανση, πυρκαγιές και την εξάπλωση ασθενειών όπως ο δάγκειος πυρετός, ενώ εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο λόγω της αποτυχίας να αντιμετωπιστεί η υπερθέρμανση του πλανήτη.
Τονίζεται επίσης ότι οι βλάβες στην υγεία των ανθρώπων πρόκειται να επιδεινωθούν, με ηγέτες όπως ο Ντόναλντ Τραμπ να καταργούν τις πολιτικές για το κλίμα και τις πετρελαϊκές εταιρείες να συνεχίζουν να εκμεταλλεύονται νέα αποθέματα.
Η Δρ Μαρίνα Ρομανέλο, του University College London (UCL), που ηγήθηκε της ανάλυσης, δήλωσε: «Αυτή η έκθεση σκιαγραφεί μια ζοφερή και αδιαμφισβήτητη εικόνα των καταστροφικών επιπτώσεων στην υγεία των πολιτών σε όλες τις γωνιές του κόσμου. Η καταστροφή ζωών και μέσων διαβίωσης θα συνεχίσει να κλιμακώνεται έως ότου τερματίσουμε την εξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα.
Βλέπουμε εκατομμύρια θανάτους να συμβαίνουν άσκοπα κάθε χρόνο λόγω της καθυστέρησής μας στην άμβλυνση της κλιματικής αλλαγής και της καθυστέρησής μας να προσαρμοστούμε στα δεδομένα της κλιματικής αλλαγής. Βλέπουμε σημαντικούς ηγέτες, κυβερνήσεις και εταιρείες να υποχωρούν από τις δεσμεύσεις τους για το κλίμα και να θέτουν τους ανθρώπους σε όλο και μεγαλύτερο κίνδυνο».
Η έκθεση αναφέρει ότι ο ρυθμός των θανάτων που σχετίζονται με τη ζέστη έχει αυξηθεί κατά 23% από τη δεκαετία του 1990, ακόμη και μετά τη συνυπολογισμό της αύξησης του πληθυσμού, σε μέσο όρο 546.000 ετησίως μεταξύ 2012 και 2021.
«Αυτό σημαίνει περίπου έναν θάνατο που σχετίζεται με τη ζέστη κάθε λεπτό καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους», δήλωσε ο καθηγητής Ollie Jay του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ της Αυστραλίας, ο οποίος συμμετείχε στην ομάδα ανάλυσης.«Είναι ένας πραγματικά συγκλονιστικός αριθμός και οι αριθμοί αυξάνονται».
Ένας θάνατος το λεπτό
Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά. Οι θάνατοι που σχετίζονται με τη ζέστη έχουν αυξηθεί κατά 23% από τη δεκαετία του ’90, φτάνοντας τους 546.000 ετησίως μεταξύ 2012 και 2021.
«Αυτό σημαίνει περίπου έναν θάνατο κάθε λεπτό, όλο το χρόνο», ανέφερε ο καθηγητής Ollie Jay από το Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ. «Είναι ένας πραγματικά συγκλονιστικός αριθμός – και οι αριθμοί συνεχίζουν να ανεβαίνουν».
Η έκδοση του 2025 του Lancet Countdown on Health and Climate Change, που συντονίστηκε από το UCL σε συνεργασία με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, συγκεντρώνει δεδομένα από 128 ειδικούς σε περισσότερα από 70 πανεπιστήμια και οργανισμούς του ΟΗΕ.
Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, ο μέσος άνθρωπος εκτέθηκε 19 ημέρες τον χρόνο σε θερμοκρασίες απειλητικές για τη ζωή, με τις 16 από αυτές να υπολογίζεται πως δεν θα υπήρχαν χωρίς την ανθρωπογενή υπερθέρμανση.
Παράλληλα, η υπερβολική ζέστη προκάλεσε το 2024 απώλεια 639 δισεκατομμυρίων ωρών εργασίας, κάτι που αντιστοιχεί σε μείωση του ΑΕΠ κατά 6% στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες.
Την ίδια στιγμή, η συνεχής καύση ορυκτών καυσίμων προκαλεί όχι μόνο άνοδο της θερμοκρασίας, αλλά και χιλιάδεςπρόωρους θανάτους λόγω ρύπανσης. Οι πυρκαγιές –τροφοδοτούμενες από τις ακραίες θερμοκρασίες και την ξηρασία– προκάλεσαν ρεκόρ 154.000 θανάτων το 2024.
Επιδότηση της κρίσης
Παρά τις καταστροφές, το 2023 οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο διέθεσαν 956 δισ. δολάρια σε επιδοτήσεις για ορυκτά καύσιμα – ποσό που ξεπερνά κατά πολύ τα 300 δισ. δολάρια που υποσχέθηκαν στο COP29 για στήριξη των ευάλωτων χωρών.
Η Βρετανία παρείχε 28 δισ. δολάρια, η Αυστραλία 11 δισ., ενώ 15 χώρες –μεταξύ των οποίων η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος, η Αλγερία και η Βενεζουέλα– δαπάνησαν περισσότερα για ορυκτά καύσιμα απ’ ό,τι για την υγεία των πολιτών τους.
Παράλληλα, οι 100 μεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρείες αύξησαν την παραγωγή τους ως τον Μάρτιο του 2025, προετοιμάζοντας εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα τριπλάσιες από το όριο που θέτει η Συμφωνία του Παρισιού. Οι εμπορικές τράπεζες υποστηρίζουν αυτή την εξέλιξη, καθώς χρηματοδότησαν τον τομέα αυτό με 611 δισ. δολάρια το 2024, ενώ οι «πράσινες» επενδύσεις τους ήταν χαμηλότερες – στα 532 δισ.
“Αν συνεχίσουμε να χρηματοδοτούμε τα ορυκτά καύσιμα και να επιτρέπουμε την επέκτασή τους, γνωρίζουμε ότι ένα υγιές μέλλον δεν είναι δυνατό”, δήλωσε η Romanello, προσθέτοντας ότι υπάρχουν λύσεις για την αποφυγή μιας κλιματικής καταστροφής και την προστασία των ζωών, όπως καθαρή ενέργεια, βιώσιμες πόλεις, πιο υγιεινή και φιλική προς το κλίμα διατροφή.
Διαβάστε επίσης:
- «Σημείο χωρίς επιστροφή»: Οι επιστήμονες εκπέμπουν SOS για τα κοράλλια
- Copernicus: Ο Σεπτέμβριος του 2025 ο τρίτος θερμότερος στα χρονικά
